Wiek rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej a poziom rozwoju mowy pisanej u uczniów klas 1–3: analiza porównawcza

• Autorzy: Sławomir Jabłoński , Paweł Kleka

Warianty tytułu

EN

Entry age to primary school and written speech development in grades 1–3: a comparative study

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule podjęto problem gotowości szkolnej dzieci z klas 1–3, różniących się wiekiem rozpoczęcia edukacji w szkole. Skupiono się na analizie poziomu umiejętności posługiwania się pismem w porównywanych grupach. Czytanie i pisanie zostały przedstawione z perspektywy kulturowo-historycznej psychologii Lwa Wygotskiego jako dwie formy wyższej funkcji psychicznej – mowy pisanej i jednocześnie jako główne wskaźniki interakcyjnie ujętej gotowości szkolnej w pierwszych latach edukacji wczesnoszkolnej. W celu identyfikacji różnic pomiędzy dziećmi, które rozpoczęły naukę w szkole w wieku 6 i 7 lat, poddano analizie wyniki badania grupy 314 uczniów klas 1–3. Badanie przeprowadzono z wykorzystaniem Baterii do oceny czytania i pisania oraz Testu matryc Ravena w wersji kolorowej. Uzyskane wyniki wskazują na brak różnic w zakresie poziomu mowy pisanej w badanych grupach. Najbardziej prawdopodobnym tego powodem jest elitarność grupy dzieci posłanych do szkoły w wieku 6 lat. Cechuje je bowiem wyższy poziom inteligencji płynnej oraz wyższy poziom wykształcenia ich rodziców.

The paper describes school readiness in grades 1–3, according to initial entry age to school. Authors approach contemporary understanding of literacy development from the angle of Vygotsky’s view on cultural-historical psychology. From this perspective reading and writing are seen as two manifestations of a single higher mental function – written speech. During the initial stages of school these skills can be regarded as main indicators for the interactional aspect of school readiness. 314 pupils from grades 1–3 were tested to identify differences between those starting school aged 6- and as 7-year-olds. The Literacy Assessment Battery and Coloured Raven’s Progressive Matrices were the instruments chosen. Results showed no differences in level of written speech between any of these groups. A plausible explanation for this similarity may be found in higher levels of fluid intelligence and from parents’ education. This suggests that Polish children starting school at 6 years of age before 2015 were recruited from an elite group.

Słowa kluczowe

PL

gotowość szkolna; mowa pisana; rozwój umiejętności czytania i pisania

EN

school readiness; written speech; reading and writing development

• Wydawca: Instytut Badań Edukacyjnych
• Czasopismo: Edukacja
• Rocznik: 2015
• Numer: 1(132)
• Strony: 7–19

Twórcy

autor

Sławomir Jabłoński

• Instytut Psychologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

autor

Paweł Kleka

• Instytut Psychologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

Bibliografia

• Brożek, A., Dobkowska, J., Kondratek, B., Nowakowska, A., Paszkiewicz, A., Pregler, A., Puchalska, A., Sosulska, D., Sułowska, A. i Zambrowska, M. (2013). Ogólnopolskie badanie umiejętności trzecioklasistów. Raport z badania OBUT 2013. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Brzezińska, A. I. (2002). Współczesne ujęcie gotowości szkolnej. W: W. Brejnak (red.), O pomyślny start ucznia w szkole (s. 32–48). Warszawa: Polskie Towarzystwo Dysleksji.
• Brzezińska, A. I. (2014). Gotowość dziecka do szkoły i gotowość szkoły do przyjęcia dziecka: interakcyjne ujęcie gotowości szkolnej. W: A. I. Brzezińska, J. Matejczuk, P. Jankowski i M. Rękosiewicz (red.), 6-latki w szkole: rozwój i wspomaganie rozwoju (s. 229–245). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
• Brzezińska, A. I. i Czub, M. (2014). Dziecko w systemie edukacji. W: A. I. Brzezińska, J. Matejczuk, P. Jankowski, M. Rękosiewicz (red.), 6-latki w szkole: rozwój i wspomaganie rozwoju (s. 213–227). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
• Brzezińska, A. I., Jabłoński, S. i Ziółkowska, B. (2014). Specyficzne i specjalne potrzeby edukacyjne. Edukacja, 127(2), 37–52.
• Carlton, M. P. i Winsler, A. (1999). School readiness: the need for paradigm shift. School Psychology Review, 28(3), 338–352.
• Frith, U. (1999). Paradoxes in the definition of dyslexia. Dyslexia, 5(4), 192–214.
• Hulme, C. i Snowling M. J. (2013). Learning to read: what we know and what we need to understand better. Child Development Perspectives, 7(1), 1–5.
• Jabłoński, S. (2013). Inhibitory control and literacy development among 3- to 5-year-old children. Contribution to a double special issue on „Early literacy research in Poland”. L1-Educational Studies in Language and Literature, 13, 1–25.
• Jabłoński, S. i Kleka, P. (2014). Bateria do oceny czytania i pisania – podręcznik [Maszynopis niepublikowany]. Poznań: Instytut Psychologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
• Jaworowska, A. i Szustrowa, T. (2011). Test matryc ravena w wersji kolorowej. Formy: klasyczna i równoległa. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
• Kaczan, R. i Rycielski, P. (2014). Co wiemy o 6-latkach w szkole na podstawie badań? W: A. I. Brzezińska, J. Matejczuk, P. Jankowski i M. Rękosiewicz (red.), 6-latki w szkole: rozwój i wspomaganie rozwoju (s. 247–261). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
• Konarzewski, K. (2013). Wiek startu szkolnego a osiągnięcia w nauce w okresie wczesnoszkolnym. Edukacja, 124(4), 519.
• Krasowicz–Kupis, G. (2008). Psychologia dysleksji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Murawska, B. (2011). Pozwólmy dzieciom czytać. Warszawa: Centralna Komisja Egzaminacyjna.
• Recommendation of the European Parliament and of the Council of 18 December 2006 on key competences for lifelong learning (2006). Official Journal of the European Union, 394, 10–18.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 30 maja 2014 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (2014). Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, poz. 803, 1–60.
• Wygotski, L. S. (1971). Myślenie i mowa. W: L. S. Wygotski, Wybrane prace psychologiczne (s. 159–488). Warszawa: PWN.

Uwagi

http://www.edukacja.ibe.edu.pl/images/numery/2015/1-1-jablonski-kleka-wiek-rozpoczecia-nauki-w-szkole.pdf

Identyfikatory

ISSN

0239-6858