Reprezentacja zdominowanych przez działania artystyczne. Jej szanse i zagrożenia na podstawie działalności Krzysztofa Wodiczko

• Autorzy: Mikołajewska Karolina

Warianty tytułu

EN

Representing the Dominated Through Art. Its Opportunities and Threats Based on the Example of Work by Krzysztof Wodiczko

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule analizowana jest sytuacja reprezentacji zdominowanych, co stanowi jedną ze strategii sztuki publicznej. Celem takiej działalności jest konstruowanie na nowo przestrzeni publicznej i odnowienie demokracji. Na przykładzie dorobku Krzysztofa Wodiczki, który konsekwentnie posługuje się strategią reprezentacji, ujmując się m.in. za ofiarami przemocy czy imigrantami, autorka stara się pokazać napięcia związane z taką praktyką. Podejmowane wątki są następujące: po pierwsze, kto jest nadawcą komunikatu – czy jest nim artysta, czy zdominowani? Po drugie, na ile zdominowani są w stanie autonomicznie sformułować swój komunikat, a po trzecie – kto może być odbiorcą sztuki publicznej: całe społeczeństwo, warstwy dominujące czy sami uczestnicy projektów? Mimo licznych wątpliwości i dwuznaczności związanych z reprezentowaniem wydaje się, że tylko dzięki artyście grupy nieuprzywilejowane mogą zaistnieć w sferze publicznej.

EN

In this article the author proposes an analysis of the situation of representing the dominated, which is one of the strategies used in the public art movement. The aim of such a strategy is to re-construct public space and renewing democracy. The tensions inherent in this strategy are shown on the example of works by Krzysztof Wodiczko, a well-known Polish artist, who consequentially uses the strategy of representation in order to help e.g. victims of domestic violence and immigrants. The main issues are, first of all – who is the author of the message: the artist or the dominated? Secondly, to what extent can the dominated formulate their message autonomously? Third, who can be the recipient of public art: the whole society, the dominant groups or the participants of the projects? In spite of many ambiguities it seems that representation is the only way, in which members of underprivileged groups can come into being in the public sphere.

Słowa kluczowe

PL

reprezentacja; estetyka i polityka; dzielenie postrzegalnego; zdominowani; subwersja

• Wydawca: Instytut Socjologii UW
• Czasopismo: Stan Rzeczy
• Rocznik: 2013
• Numer: 1(4)
• Strony: 151-166

Twórcy

autor

Mikołajewska Karolina

• Akademia Leona Koźmińskiego; Centrum Badań Organizacji i Miejsc Pracy

Bibliografia

• Bourdieu P. 2005. Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, tłum. P. Biłos, Scholar, Warszawa.
• Bourdieu P. 2006. Medytacje pascaliańskie, tłum. K. Wakar, Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
• Czubak B., red. 2009. Goście, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa.
• Drozdowski R. 2006. Obraza na obrazy. Społeczne strategie oporu wobec obrazów dominujących, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Gadomska M., A.Smolak, red. 2005. Krzysztof Wodiczko. Projekcje publiczne 1996–2004, Bunkier Sztuki, Kraków.
• Hochschild A. 2009. Zarządzanie emocjami. Komercjalizacja ludzkich uczuć, tłum. J. Konieczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Jacyno M. 1997. Iluzje codzienności, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
• Krajewski M. 2005. Co to jest sztuka publiczna?, „Kultura i Społeczeństwo”2005, nr 1, s. 57–77.
• Lefort C. 1988. Democracy and Political Theory, University of Minneapolis Press, Minneapolis.
• Phillips P. 2003. Creating Democracy: A Dialogue with Krzysztof Wodiczko, “Art Journal” 2003, nr 4, s. 33–47.
• Piotrowski P. 2010. Agorafilia. Sztuka i demokracja w postkomunistycznej Europie, Rebis, Poznań.
• Rancière J. 2007a. Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka, tłum. M. Kropiwnicki, J. Sowa. Ha!art, Kraków.
• Rancière J. 2007b. Estetyka jako polityka, tłum. J. Kutyła, P. Mościcki, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Roche J. 2008. Socially Engaged Art., Critics, and Discontents: An Interview with Claire Bishop, [w:] Artistic Bedfellows. Histories, Theories, and Conversations in Colaaborative Art Pracites, red. H. Crawford, University Press of America, Lanham, Boulder, New York, Toronto, Plymouth (UK), s. 202–209.
• Ronduda Ł. 2008. Strategie subwersywne w sztukach medialnych. http://www.robakowski.net/pdf/r32.pdf; dostęp: 15.09.2011.
• Rotenberg A. 2005. Sztuka w Polsce 1945–2005, Stentor, Warszawa.
• Rypson P., red. 1995. Krzysztof Wodiczko: projekcje publiczne, Centrum Sztuki Współczesnej, Warszawa.
• Turowski A., red. 2005. Krzysztof Wodiczko: Pomnikoterapia, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa.
• Zydorowicz J. 2005. Artystyczny wirus. Polska sztuka krytyczna wobec przemian kultury po 1989 roku, Instytut im. Adama Mickiewicza, Warszawa.
• Żmijewski A. 2007. Stosowane sztuki społecznej, „Krytyka Polityczna” 2007, nr 11, s. 14–24.