W STRONĘ BIOPOLITOLOGII: PERSPEKTYWA NATURALISTYCZNA W NAUKACH O POLITYCE

• Autorzy: Potz Maciej

Warianty tytułu

EN

TOWARDS BIOPOLITICS: A NATURALISTIC PERSPECTIVE IN POLITICAL SCIENCE

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Nauki humanistyczne i społeczne, w szczególności politologia, rozwijają się w oderwaniu od szybko przyrastającej w ostatnich latach wiedzy o człowieku jako istocie biologicznej, której dostarcza biologia ewolucyjna, neuronauka czy psychologia ewolucyjna. Tymczasem zastosowanie perspektywy naturalistycznej pozwala wyjaśnić pochodzenie i funkcję zachowań i instytucji politycznych jako ewolucyjnych adaptacji zwiększających przystosowanie (wyjaśnienie ultymatywne, ewolucyjne) oraz ich fizjologiczne, osobnicze uwarunkowania (wyjaśnienia bezpośrednie, biobehawioralne). Celem artykułu jest wykazanie, że wiele spośród najważniejszych instytucji społecznych, w tym politycznych, powstało jako rozwiązanie fundamentalnego problemu kooperacji wewnątrzgrupowej, a także zakreślenie pola badawczego biopolitologii jako nauki o polityce uwzględniającej biologiczne uwarunkowania zachowań politycznych homo sapiens.

EN

The humanities and social sciences, including political science, have largely ignored the expanding knowledge of a man as a biological being offered by evolutionary biology, neuroscience or evolutionary psychology, whereas applying this knowledge could help explain the origin and function of political behavior and institutions (ultimate, evolutionary explanation), as well as their physiological, individual underpinnings (proximate, biobehavioral explanation). The paper aims to demonstrate that some of the most important social and political institutions have developed in response to the fundamental problem of within-group cooperation; and to demarcate the research area for biopolitical science as a biologically informed study of politics.

Słowa kluczowe

PL

biopolitologia; zachowania polityczne; kooperacja; ewolucjonizm; socjobiologia

EN

biopolitics; political behavior; cooperation; evolutionism; sociobiology

• Wydawca: Akademia Marynarki Wojennej (Polish Naval Academy), Gdynia, Poland
• Czasopismo: Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW
• Rocznik: 2021
• Tom: 13
• Numer: 2
• Strony: 105-122

Twórcy

autor

Potz Maciej

• Uniwersytet Łódzki,

Bibliografia

• Ahmed, A., Salas, O. (2013). Religious Context and Prosociality: An Experimental Study from Valparaiso, Chile. Journal for the Scientific Study of Religion, 52(3), 627–637.
• Alcock, J. (2017). Human Sociobiology and Group Selection Theory. W: Tibayrenc, M., Ayala, F. J. (red.). On Human Nature. Biology, Psychology, Ethics, Politics, and Religion. London: Elsevier.
• Alford, J. R., Hibbing, J. R. (2004). The Origin of Politics: An Evolutionary Theory of Political Behavior, Perspectives on Politics, 2(4), 707–723.
• Atran, S. (2016). The Devoted Actor, Unconditional Commitment and Intractable Conflict across Cultures. Current Anthropology, 57(S13), 192–203.
• Ayala, F. J. (2017). Adaptive Significance of Ethics and Aesthetics. W: Tibayrenc, M., Ayala, F. J. (red.). On Human Nature. Biology, Psychology, Ethics, Politics, and Religion. London: Elsevier.
• Bau, W. M. (2017). Behavior Analysis, Darwinian Evolutionary Processes, and the Diversity of Human Behavior. W: Tibayrenc, M., Ayala, F. J. (red.). On Human Nature. Biology, Psychology, Ethics, Politics, and Religion. London: Elsevier.
• Biedrzycki, M. (1988). Genetyka kultury. Warszawa: Prószyński i S-ka.
• Blank, R. H., Hines, S. M. (2001). Biology and Political Science. London–New York: Routledge.
• Churchland, P. (2013). Moralność mózgu. Co neuronauka mówi o moralności. Kraków: Copernicus.
• Cialdini, R. (2013). Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka. Gdańsk: GWP.
• Corning, P. (2017). The evolution of politics: a biological approach. W: Peterson, S., Somit, A. (red.). Handbook of Biology and Politics. Cheltenham: Edward Elgar.
• Dawkins, R. (1996). Samolubny gen. Warszawa: Prószyński i S-ka.
• Dudley, J. T., Karczewski, K. J. (2013). Exploring Personal Genomics. Oxford: Oxford University Press.
• Felipe, I. O. de (2020). Biological Individuality and the Extended Evolutionary Synthesis:A Philosophical Conundrum in a (New) Biological Focus. Filozofia Nauki, 28(3).
• Fukuyama, F. (2002). Wielki Wstrząs. Warszawa: Politeja.
• Gazzaniga, M. S. (2013). Kto tu rządzi – ja czy mój mózg? Sopot: Smak Słowa.
• Gibbs, W. W. (2004). Genom ukryty poza DNA. Świat Nauki, 1.
• Goodall, J. (1997). Przez dziurkę od klucza. 30 lat obserwacji szympansów. Warszawa: Prószyński i S-ka.
• Haidt, J. (2014). Prawy umysł. Dlaczego dobrych ludzi dzieli religia i polityka?. Sopot: Smak Słowa.
• Hamid, N., i in.(2019). Neuroimaging ‘will to fight’ for sacred values: an empirical case study with supporters of an Al Qaeda associate. Royal Society Open Science, 6, 181585.
• Henrich, J., Heine, S., Norenzayan, A. (2010). The weirdest people in the world? Behavioral and Brain Sciences, 33, 61–83.
• Herr, P., Young, J. (2003). Evolutionary Thinking Within Political Science: Addressing Some Feminist Concerns. Women & Politics 24/4.
• Jasieńska, G. (2009). Low birth weight of contemporary African Americans: an intergenerational effect of slavery? American Journal of Human Biology, 21(1), 16–24.
• Johnson, D. (2016). God is Watching You. How the Fear of God Makes us Human. Oxford: Oxford University Press.
• Kameda, T., i in. (2002). Social sharing and risk reduction: Exploring a computational algorithm for the psychology of windfall gains. Evolution and Human Behavior, 23(1), 11–33.
• Lemke, T. (2010). Biopolityka. Warszawa: Sic!
• Lewellen, T. C. (brw). Antropologia polityczna. Wprowadzenie. Kraków: UJ.
• Łomnicki, A. (2013). Ekologia ewolucyjna, wyd. 2. Warszawa: PWN.
• Lopez, A., McDermott R. (2012). Adaptation, Heritability, and the Emergence of Evolutionary Political Science. Political Psychology, 33(3), 343–362.
• Ludeke, S., i in. (2013). Obedience to traditional authority: A heritable factor underlying authoritarianism, conservatism and religiousness. Personality and Individual Differences, 55(4), 375–380.
• Meloni, M. (2016). Political Biology. London: Palgrave Macmillan.
• Migalski, M. (2020). Nieludzki ustrój. Jak nauki biologiczne wyjaśniają kryzys demokracji liberalnej oraz wskazują sposoby jej obrony. Łódź: Liberté!
• Migalski, M., Kaczmarzyk, K. (2020). Homo politicus sapiens. Biologiczne aspekty politycznej gry. Katowice: Sonia Draga.
• Muszyński, J. (2007). Podstawy nauki o polityce, państwie i prawie. Toruń: Adam Marszałek.
• Nocoń, J. (2018). Węzłowe problemy badania państwa w świetle założeń socjobiologii. W: Pietraś, M., Hofman, I., Michałowski, S. (red.). Państwo w czasach zmiany. Lublin: UMCS.
• Norenzayan, A., Shariff, A. F. (2008). The Origin and Evolution of Religious Prosociality. Science, 322(58), 58–62.
• Oxley, D., i in. (2008). Political Attitudes Vary with Physiological Traits. Science, 321, 1667–70.
• Płotka, B. (2021). Myśl biopolityczna w Polsce w latach 1989–2015. Toruń: Adam Marszałek [w druku].
• Potz, M. (2016). Teokracje amerykańskie. Źródła i mechanizmy władzy usankcjonowanej religijnie. Łódź: UŁ.
• Shariff, A. F., Norenzayan, A. (2007). God Is Watching You: Supernatural Agent Concepts Increase Prosocial Behavior in an Anonymous Economic Game. Psychological Science, 18(9), 803–809.
• Skarzyński, R. (2011). Mobilizacja polityczna. Warszawa: Elipsa.
• Slack, J. (2017). Geny. Łódź: UŁ.
• Stewart, P. A. (2013). The two cultures of ‘biopolitics’. Politics and the Life Sciences, 32(1).
• Trivers, R. (1971). The Evolution of Reciprocal Altruism. The Quarterly Review of Biology, 46(1), 35–57.
• Waal, F. de (2013). Chimpanzee Politics. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
• Waal, F. de (2016). Bonobo i ateista. Kraków: Copernicus Center.
• Wagner, J. D., Flinn, M. V., England, B. G. (2002). Hormonal response to competition among male coalitions. Evolution and Human Behavior, 23, 437–442.
• Willard, A., i in. (2020). Rewarding the good and punishing the bad: The role of karma and afterlife beliefs in shaping moral norms. Evolution and Human Behavior, 41(5), 385–396.
• Wilson, D. S., Green, W. S. (2012). Evolutionary Religious Studies (ERS): A Beginner’s Guide. W: Slingerland, E., Collard, M. (red.). Creating Consilience: Integrating the Sciences and the Humanities. Oxford: Oxford University Press.
• Wilson, E. O. (1988). O naturze ludzkiej. Warszawa: PIW.
• Ziółkowski, J. (2015). Polityka wrogości a ludzkie zoo – rozważania o biologicznej genezie agresywności w polityce. Studia Politologiczne, 37, 108–129.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.34813/17coll2021