Rejestr trudności leksykalnych u osób w łagodnej oraz umiarkowanej fazie otępienia alzheimerowskiego

• Autorzy: Domagała Aneta

Warianty tytułu

EN

Register of lexical difficulties in patients with mild or moderate stage of Alzheimer’s dementia

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono rejestr trudności leksykalnych u osób w łagodnej oraz umiarkowanej fazie otępienia alzheimerowskiego, wraz z egzemplifikacją zjawisk oraz ich charakterystyką ilościową. Badania zostały przeprowadzone na materiale językowym pozyskanym w grupie 120 osób z otępieniem alzheimerowskim, w ramach projektu badawczego „Narracja i jej zaburzenia w przebiegu choroby Alzheimera. Skala sprawności narracyjnych jako technika diagnostyczna w otępieniu alzheimerowskim” (kierownik projektu: dr Aneta Domagała; 39. konkurs projektów badawczych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego).

EN

The article presents the register of lexical difficulties in patients with mild and moderate stages of Alzheimer’s dementia, examples of the phenomena, and their quantitative characteristics. The studies were carried out using the linguistic material obtained in a group of 120 patients with Alzheimer’s dementia under the research project “Narrative and Its Disorders in Alzheimer’s Dementia. The Scale of Narrative Skills in Alzheimer’s Dementia” (project manager: Dr Aneta Domagała; 39th Ministry of Science and Higher Education competition of research projects).

Słowa kluczowe

PL

anomia; otępienie alzheimerowskie; sprawności leksykalne; zaburzenia leksykalne

EN

Alzheimer’s dementia; anomy; lexical skills; lexical disorders

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Czasopismo: Logopedia
• Rocznik: 2013
• Tom: 42
• Strony: 179-191

Daty

wydano

2013-01-01

Twórcy

autor

Domagała Aneta

• Uniwersytet Mari Curie-Skłodowskiej, Lublin Zakład Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego

Bibliografia

• Appell J., Kertesz A., Fisman M., 1982, A study of language functioning in Alzheimer patients. “Brain and Language”, 17, s. 73–91.
• Bayles K., 1982, Language function in senile dementia, „Brain and Language”, 16, s. 265–280.
• Bayles K.A., Kaszniak A.W., 1987, Communication and Cognition in Normal Aging and Dementia, Taylor & Francis Ltd., London.
• Cappa S.F., Binetti G., Pezzini A., Padovani A., Rozzini L., Trabucchi M., 1998, Object and action naming in Alzheimer’s disease and frontotemporal dementia, “Neurology”, 50, s. 351–355.
• Domagała A., 2003, Mowa we wczesnej fazie demencji typu Alzheimera, „Logopedia”, 32, s. 105–126.
• Domagała A., 2005, Leksyka w demencji typu Alzheimera, „Logopedia”, 34, s. 209–233.
• Domagała A., 2008, Lexical skills in Alzheimer’s dementia (based on the material of dialogue utterances), „Psychology of Language and Communication”, vol. 12, nr 2, s. 89–105.
• Domagała A., 2007, Zachowania językowe w demencji. Struktura wypowiedzi w chorobie Alzheimera, Wyd. UMCS, Lublin.
• Domagała A., Długosz E., Gustaw K., 2003, Zaburzenia mowy w badaniu klinicznym i ocenie własnej pacjenta we wczesnej fazie demencji typu Alzheimera, „Logopedia”, 32, s. 245–259.
• Grabias S., 1981, O ekspresywności języka, Wyd. Lubelskie, Lublin.
• Grabias S., 1982, Paronimia jako proces leksykalny, „Socjolingwistyka”, 4, s. 75–88.
• Hamilton H.E., 1994, Conversations with an Alzheimer’s Patient. An Interactional Sociolinguistic Study, Cambridge Univ. Press, Cambridge.
• Illes J., 1989, Neuroliguistic features of spontaneous language production dissociate three forms of neurodegenerative Disease. Alzheimer’s, Huntington’s and Parkinson’s, “Brain and Language”, 37, s. 628–642.
• Marczewska H., 1994, Zaburzenia językowe w demencji typu Alzheimera i demencji wielozawałowej, [w:] H. Marczewska, E. Osiejuk, Nie tylko afazja... O zaburzeniach językowych w demencji Alzheimera, demencji wielozawałowej i przy uszkodzeniach prawej półkuli mózgu, Energeia Warszawa, s. 7–60.
• Maruszewski M., 1970, Mowa a mózg. Zagadnienia neuropsychologiczne, Warszawa.
• Mierzejewska H., 1977, Afatyczna dezintegracja fonetycznej postaci wyrazów, Wrocław.
• Montanes P., Goldblum M. C., Boller F., 1996, Classification deficits in Alzheimer’s disease with special reference to living and nonliving things, “Brain and Language”, 54, s. 335–358.
• Muzyka-Furtak E., 2008, Acquisition of word-formation categories by children with hearing loss, „Psychology of Language and Communication”, vol. 12, nr 2, s. 45–67.
• Muzyka-Furtak E., 2010, Konstrukcje słowotwórcze w świadomości językowej dzieci niesłyszących, Wyd. UMCS, Lublin.
• Nicholas M., Obler L. K., Albert M. L., Helm-Estabrooks N., 1985, Empty speech in Alzheimer’s disease and fluent aphasia, “Journal of Speech and Hearing Research”, 28, s. 405–410.
• Orange J. B., Lubinski R. B., Higginbotham D. J., 1996, Conversational repair by individuals with dementia of the Alzheimer’s type, “Journal of Speech and Hearing Research”, 39, s. 881–895.
• Przybysz-Piwko M., 2000, Realizacja struktur językowych a podsystemy języka u osób z afazją, „Logopedia”, 27, s. 81–92.
• Shuren J., Geldmacher D., Heilman K. M., 1993, Nonoptic aphasia. Aphasia with preserved confrontation naming in Alzheimer’s disease, “Neurology”, 43, s. 1900–1907.
• Skelton-Robinson M., Jones S., 1984, Nominal dysphasia and severity of senile dementia, „British Journal of Psychiatry”, 145, s. 168–171.
• Whatmough C., Chertkov H., Murtha S., Templeman D., Babins L., Kelner N., 2003, The semantic category effect increases with worsening anomia in Alzheimer’s type dementia, “Brain and Language”, 84, s. 134–147.
• Zarębina M., 1973, Rozbicie systemu językowego w afazji (na materiale polskim), Wrocław.
• Zec R. F., 1993, Neuropsychological Functioning in Alzheimer’s Disease, [w:] R. W. Parks, R. F. Zec, R. S. Wilson, Neuropsychology of Alzheimer Disease and Other Dementias, Oxford Univ. Press, s. 3–79.

Uwagi

PL

Praca naukowa finansowana ze środków budżetowych na naukę w latach 2010–2012 jako projekt badawczy