Materializm dialektyczny po „diamacie”: naukowa ontologia dialektyczna i materializm przyrodniczy

• Autorzy: Winczewski Damian

Warianty tytułu

EN

Dialectical Materialism after „Diamant”: Scientific Dialectical Ontology and Natural Materialism

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu jest rekonstrukcja kardynalnych tez i założeń ontologii materialistyczno-dialektycznej w poststalinowskiej marksistowskiej filozofii naukowej, często określanej mianem „marksizmu wschodniego”. Bazując na literaturze źródłowej obejmującej dzieła najwybitniejszych polskich (Stefan Amsterdamski, Stanisław Butryn, Helena Eilstein, Władysław Krajewski, Jan Such, Wiesław Sztumski i inni) oraz radzieckich (Piotr Fiedosiejew, Fiodor Konstantinow, Aleksander Szeptulin, Siergiej Rubinsztajn etc.) autorów prowadzących badania nad związkami materializmu dialektycznego z naukami szczegółowymi, twierdzę, iż powojenny scjentyzm marksistowski precyzuje lapidarne intuicje klasyków marksizmu dotyczące charakteru i założeń materializmu dialektycznego, a zwłaszcza dialektyki przyrody. Wbrew rozpowszechnionym obecnie interpretacjom upatrujących źródeł dogmatyzmu w marksizmie w dominującej roli założeń ontologicznych materializmu dialektycznego i przyrodniczego, wedle niniejszych ustaleń okazuje się, że po jej powojennej modernizacji dialektyczna ontologia została oczyszczona z licznych dogmatów i nieporozumień. Co więcej, okazuje się zgodna z ogólnymi założeniami antystalinowskiej marksistowskiej filozofii społecznej i politycznej.

Słowa kluczowe

PL

Materializm dialektyczny; Engels; ontologia; dialektyka; filozofia naukowa; marksizm; nauki przyrodnicze

• Wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
• Czasopismo: Filozofia i Nauka
• Rocznik: 2021
• Tom: 9/1
• Strony: 311-335

Twórcy

autor

Winczewski Damian

• Instytut Filozofii UMCS, Pl. M. Skłodowskiej-Curie 4, Lublin.