Tragizm, codzienność i przygoda. Pamięć o wojnie w powieściach Dzieci Warszawy Marii Zarębińskiej-Broniewskiej i Dzieci wśród nocy Ireny Krzywickiej

• Autorzy: Graban-Pomirska Monika
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu jest prezentacja sposobów ukazywania obrazów wojny i okupacji w utworach dla młodych czytelników. Analizie i interpretacji poddane są dwa teksty opublikowane tuż po zakończeniu działań wojennych – Marii Zarębińskiej-Broniewskiej Dzieci Warszawy oraz Dzieci wśród nocy Ireny Krzywickiej. Zbadane zostają poszczególne elementy świata przedstawionego, strategie narracyjne, użyte konwencje literackie (baśniowe, realistyczne, przygodowe), podporządkowanie wymogom ówcześnie obowiązującej ideologii, wreszcie obecne niejawnie wątki autobiograficzne. Przywołane w analizie koncepcje teoretyczne memory studies pozwalają utwory obu autorek włączyć we współczesny dyskurs dotyczący kulturowych reprezentacji procesów pamięci.

Słowa kluczowe

PL

literatura dla dzieci i młodzieży; II wojna światowa; studia nad pamięcią; Irena Krzywicka; Maria Zarębińska-Broniewska

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
• Czasopismo: Filoteknos
• Rocznik: 2021
• Numer: 11
• Strony: 69-80

Daty

wydano

2021-11-30

Twórcy

autor

Graban-Pomirska Monika

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Aleksandrzak, S. (red.) 1969. Kim jesteś Kopciuszku, czyli o problemach współczesnej literatury dla dzieci i młodzieży. Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Erll, A. 2009. Literatura jako medium pamięci zbiorowej. – Saryusz-Wolska, M. (red.). Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka. Kraków: Universitas, 211–247.
• Heska-Kwaśniewicz, K. 2009. O wojnie i okupacji w literaturze dla młodego odbiorcy. Rekonesans – Guliwer, 1, 5–10.
• Kaczyńska, M. 1946. Psychiczne skutki wojny wśród dzieci i młodzieży – Zdrowie Psychiczne, 1, 50–70.
• Krzywicka, I. 1948. Dzieci wśród nocy. Warszawa: Czytelnik.
• Krzywicka, I. 2002. Wyznania gorszycielki. Warszawa: Czytelnik.
• Kuliczkowska, K. 1983. W świecie prozy dla dzieci. Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Neumann, B. 2009. Literatura, pamięć, tożsamość. – Saryusz-Wolska, M. (red.). Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka. Kraków: Univeristas, 249–284.
• Niesporek-Szamburska, B. (red.), Wójcik-Dudek, M. (red.) 2018. (Od)pamiętywanie – gry z przeszłością w literaturze dla dzieci i młodzieży. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Theiss, W. 2012. Sieroctwo wojenne polskich dzieci (1939–1945). Zarys problematyki. – Przegląd Pedagogiczny, 1, 74–95.
• Uljasz, A. 2014. Maria Zarębińska-Broniewska (1904–1947). Aktorka, pisarka, więzień Oświęcimia. – Przegląd Nauk Historycznych, 1, 101–125.
• Urbanek, M. 2011. Broniewski: miłość, wódka, polityka. Warszawa: Wydawnictwo Iskry.
• Wójcik-Dudek, M. 2016. W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Zaremba, M. 2012. Wielka Trwoga. Polska 1944–1947. Ludowa reakcja na kryzys. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Zarębińska, M. 1969. Dzieci Warszawy. Warszawa: Nasza Księgarnia.

Identyfikatory

DOI

10.23817/filotek.11-5