Powtarzalność nudy w opowiadaniu Koniec Jerzego Andrzejewskiego

• Autorzy: Wróblewski Łukasz

Warianty tytułu

EN

The Repetitiveness of Boredom in Jerzy Andrzejewski’s Story The End

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł jest próbą spojrzenia na pochodzące z 1933 roku opowiadanie Koniec Jerzego Andrzejewskiego w kontekście wieloperspektywicznie ujętej nudy. W omawianym tekście nuda przejawia się przede wszystkim w rutynowych czynnościach, jakie wykonuje bohater. Ponieważ mężczyzna musi robić ciągle to samo, doświadcza takich negatywnych afektów jak złość, bezsilność czy nienawiść. Autor argumentuje, że tym, co napędza nudę, jest powtórzenie. Powtarzające się sytuacje, zdarzenia, uczucia zmuszają bohatera do przemyślenia sytuacji, w jakiej się znajduje. Chociaż Gielbard dostrzega swoją życiowa klęskę, nie potrafi odmienić swojego losu i przekroczyć nudy. Doświadczenie nudy determinują bowiem jego trudne relacje rodzinne, jak również sytuacja ekonomiczna, której nie sposób odmienić.

EN

This article is an analysis of Jerzy Andrzejewski’s short story “The End” (1933) in the context of multiple views of boredom. In Andrzejewski’s text, boredom appears above all in the routine activities the protagonist is forced to perform. Because he must continually do the same thing, he experiences negative affects such as anger, helplessness, and hate. The author argues that boredom is an experience stimulated by repetition. Recurring situations, events, and feelings force the hero to think about the circumstances in which he finds himself. Although Gielbard perceives his life failure, he is unable to change his fate and overcome his boredom. The experience of boredom determines his difficult family relations, as well as his economic conditions, which he is unable to alter.

Słowa kluczowe

PL

Andrzejewski; Koniec; nuda; powtórzenie; obcość

EN

Andrzejewski; “The End”; boredom; repetition; unfamiliarity

• Wydawca: Instytut Socjologii UW
• Czasopismo: Stan Rzeczy
• Rocznik: 2016
• Numer: 2(11)
• Strony: 187-203

Twórcy

autor

Wróblewski Łukasz

Bibliografia

• Andrzejewski J. 1967. Koniec, [w:] tegoż, Niby gaj i inne opowiadania, Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Barbalet J. 1999. Boredom and Social Meaning, „British Journal of Sociology”, nr 4, s. 631–646.
• Bielik-Robson A. 1999. Melancholia i ekstaza, [w:] Nuda w kulturze, red. P. Czapliński, P. Śliwiński, Dom Wydawniczy „Rebis”, s. 25–49.
• Bojarska K. 2013. Poczuć myślenie: afektywne procedury historii i krytyki (dziś), „Teksty Drugie”, nr 6, s. 8–16.
• Brodski J. 1996. Pochwała nudy, tłum. A. Kołyszko, M. Kłobukowski, Wydawnictwo Znak.
• Cioran É. 2006. Wyznania i anatemy, tłum. K. Jarosz, Wydawnictwo Zielona Sowa.
• Heidegger M. 1995. The Fundamental Concepts of Metaphysics: World, Finitude, Solitude, tłum. W. McNeill, N. Walker, Indiana University Press.
• Karolczak C. 2015. Trz y szkice o samotności, http://home.agh.edu.pl/~evermind/trzy.htm; dostęp: 12.07.2015.
• Karpiński M. 2014. Wola i nuda, Self-Publishing.
• Kępiński A. 2014. Melancholia, Wydawnictwo Literackie.
• Kierkegaard S. 2000. Powtórzenie. Przedmowy, tłum. B. Świderski, W.A.B.
• Kierkegaard S. 2010. Albo-albo, tłum. K. Toeplitz, t. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN i Agora.
• Kristeva J. 2007. Czarne słońce. Depresja i melancholia, tłum. M.P. Markowski, R. Ryziński, Universitas.
• Leavitt J. 2012. Znaczenie i czucie w antropologii emocji, tłum. A. Kościańska, M. Petryk, [w:] Emocje w kulturze, red. M. Rajtar, J. Straczuk, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Narodowe Centrum Kultury, s. 59–99.
• Markowski M.P. 1999. L’ennui: ułamek historii, [w:] Nuda w kulturze, red. P. Czapliński, P. Śliwiński, Dom Wydawniczy „Rebis”, s. 290–316.
• Synoradzka-Demadre A. 1997. Andrzejewski, Wydawnictwo Literackie.
• Winter R. 2012. Nuda w kulturze rozrywki. Poradnik, tłum. Zbigniew Kasprzyk, Wydawnictwo WAM.
• Wróblewski Ł. 2015. Afekt jako instrument, afekt jako cel – o ewolucji afektów w „Trzech opowieściach” Jerzego Andrzejewskiego, [w:] Jerzy Andrzejewski cz ytany na nowo, red. A. Kasperek, J. Wróbel, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 189–207.
• Wyka K. 1974. Pogranicze powieści, Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”.
• Zaleski M. 1999. Nuda powtórzeń?, [w:] Nuda w kulturze, red. P. Czapliński, P. Śliwiński, Dom Wydawniczy „Rebis”, s. 50–66.