Affective Rhythms: Experience of Trauma in Alan Clarke’s Films from the 1980s

• Autorzy: Kosińska Karolina

Warianty tytułu

PL

Afektywne rytmy. Doświadczenie traumy w filmach Alana Clarke’a z lat 80.

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Alan Clarke’s films from the 1980s are usually characterized as radical tests of the boundaries of social realism and narrative minimalism. As such, they have been described as highly political, although their political potential relates primarily to form rather than content (plot or story). Clarke’s critical approach to current affairs in Britain leads not only to a stark and pessimistic diagnosis of the state of the nation and the country but also to an analysis of the national and social traumas of the 1980s. Specific formal and narrative strategies employed by the director are highly affective – he uses intersecting patterns of different, persistent, and repetitive rhythms, visual, aural, and temporal, not to convey an intellectual meaning but rather to affect the viewer, to immerse them in a kind of trance-like experience. The author uses Jill Bennett’s reflections on trauma and affect in art to analyse the rhythmic designs of two of Clarke’s films: Road (1987) and Contact (1985).

PL

Filmy Alana Clarke’a z lat 80. zwykle postrzega się jako radykalne testy granic realizmu społecznego i narracyjnego minimalizmu. Traktuje się je więc jako szczególnie polityczne, choć potencjał ten odnosi się przede wszystkim do formy, a nie treści (fabuły czy historii). Konsekwencją krytycznego podejścia Clarke’a do bieżących wydarzeń w Wielkiej Brytanii jest nie tylko surowa i pesymistyczna diagnoza stanu narodu i kraju, ale także analiza narodowych i społecznych traum lat 80. Specyficzne strategie formalne i narracyjne zastosowane przez reżysera są wysoce afektywne – wykorzystuje on nakładające się na siebie rozmaite natrętne i repetytywne układy rytmów, zarówno wizualnych, dźwię-kowych, jak i czasowych, nie po to, by wyrazić znaczenia intelektualne, ale by działać na widza afektywnie, wciągnąć go w pewne transowe doświadczenie. Autorka wykorzystuje refleksje Jill Bennett na temat traumy i afektu w sztuce do analizy rytmicznych układów w dwóch filmach Clarke’a –Road (1987) i Contact (1985).

Słowa kluczowe

PL

Alan Clarke; trauma; afekt; rytm; kino brytyjskie; Irlandia Północna

EN

Alan Clarke; trauma; affect; rhythm; British cinema; Northern Ireland

• Wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Czasopismo: Kwartalnik Filmowy
• Rocznik: 2023
• Numer: 123 Tempo i rytm
• Strony: 50-73

Twórcy

autor

Kosińska Karolina

• Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk

Bibliografia

• Barker, J. (2009). The Tactile Eye: Touch and the Cinematic Experience. Berkeley – Los Angeles – London: University of California Press.
• Bennett, J. (2005). Emphatic Vision: Affect, Trauma, and Contemporary Art. Stanford: Stanford University Press.
• Elsaesser, T., Hagener, M. (2015). Film Theory: An Introduction Through the Senses. London – New York: Routledge.
• Foster, H. (1996). The Return of the Real: The Avant-Garde at the End of the Century. Cambridge: MIT Press.
• Kelly, R. (1998). Alan Clarke. London: Faber and Faber.
• McIlroy, B. (2001). Shooting to Kill: Filmmaking and the “Troubles” in Northern Ireland. Vancouver: Steveston Press.
• Rolinson, D. (2005). Alan Clarke. Manchester – New York: Manchester University Press