Education of the German minority in Legnica in the period between 1951 and 1963 as an element of ethnic policy in “People’s Republic of Poland

• Autorzy: Szczepański Andrzej

Warianty tytułu

PL

Szkolnictwo mniejszości niemieckiej w Legnicy w latach 1951–1963 jako element polityki etnicznej „Polski Ludowej”

Abstrakty

EN

The ethnic policy in the period of the so-called “People’s Republic of Poland”, i.e. from 1944 to 1989, was characterised by the lack of a uniform policy of conduct towards ethnic minorities. Despite the fact that its main assumption was to implement the vision of a nationally homogeneous country, at particular moments, however, ethnic fragmentation of the society was accepted. As a consequence, education of ethnic minorities, being the imminent part of the aforementioned policy, was also undergoing crucial fluctuations, comprising, among others, actions of ideological, organisational and programmatic character. The primary aim of this paper is to characterise the education of the German minority in Legnica, in the context of the country’s policy of ethnicity in force at that time, including its educational policy

PL

Polityka etniczna w okresie tzw. „Polski Ludowej”, tj. w latach 1944 –1989 charakteryzowała się brakiem jednolitej koncepcji postępowania wobec mniejszości narodowych. Pomimo, że jej głównym założeniem było urzeczywistnienie wizji państwa jednolitego narodowościowo, to jednak w wybranych momentach akceptowano fragmentaryzację etniczną społeczeństwa. W konsekwencji oświata mniejszości narodowych, będąca immanentną częścią wspomnianej polityki, także podlegała istotnym fluktuacjom, obejmując m.in. działania o charakterze ideologicznym, organizacyjnym i programowym. Nadrzędnym celem powstania niniejszego artykułu było podjęcie próby charakterystyki funkcjonowania szkolnictwa mniejszości niemieckiej w Legnicy, w kontekście obowiązującej wówczas polityki etnicznej państwa, w tym jego polityki oświatowej

Słowa kluczowe

PL

polityka etniczna; mniejszość niemiecka; Polska Rzeczpospolita Ludowa; szkolnictwo mniejszości narodowych

EN

ethnic policy; German minority; Polish People’s Republic; national minority

• Wydawca: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
• Rocznik: 2020
• Numer: 2(35)

Daty

wydano

2020-04-01

Twórcy

autor

Szczepański Andrzej

Bibliografia

• Browarek T., Szkolnictwo mniejszości niemieckiej w Polsce po II wojnie światowej, „PrzeglądHistoryczno-Oświatowy” 2002, nr 3 – 4.Browarek T., Determinanty polityki etnicznej państwa polskiego po 1989 roku, „StudiaŚląskie” 2015, LXXVII.Browarek T., Ludność niemiecka w polityce państwa polskiego w latach 1945 –1989, WydawnictwoUMCS. Lublin 2015.Browarek T., Szkolnictwo dla ludności niemieckiej w polityce władz polskich w latach1945 –1989 [w:] red. G. Schiller, Edukacja mniejszościowa w Polsce. Wczoraj, dziśi jutro, Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, Gliwice – Opole 2015.Browarek T., Uwarunkowania polityki etnicznej państwa polskiego po 1989 roku, WydawnictwoUMCS, Lublin 2018.Chałupczak H., Problemy metodologiczne badania polityki etnicznej państw Europy Środkowo--Wschodniej [w:] red. H. Chałupczak, M. Pietraś, E. Pogorzała, Europa Środkowo--Wschodnia w procesie transformacji i integracji. Wymiar społeczny, Państwowa WyższaSzkoła Zawodowa im. Szymona Szymonowica w Zamościu, Wydawnictwo OfficinaSimonidis, Zamość 2013.Gretschel J. Sytuacja powojenna Niemców w Legnicy [w:] red. I. Lipman, Wczoraj, dziś,jutro. 50 lat Niemieckiego Towarzystwa Kulturalno-Społecznego na Dolnym Śląsku,NTSK, Wrocław 2014.Gudaszewski G., Struktura narodowo-etniczna, językowa i wyznaniowa ludności Polski.Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, Główny Urząd Statystyczny,Warszawa 2015.Halicka B., The everyday life of children in Polish-German Borderlands during the earlypostwar period [In:] ed. M. Venken, Borderland Studies Meets Child Studies, PeterLang Edition, Frankfurt am Mein 2017.Jankowiak S., Wysiedlenie i emigracja ludności niemieckiej w polityce władz polskichw latach 1945 –1970, Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni PrzeciwkoNarodowi Polskiemu, Warszawa 2005.Education of the German minority in Legnica in the period between 1951 – 1963…34Janusz G., Usytuowanie mniejszości narodowych w społeczeństwie i polityce państwapolskiego po 1945 r. [w:] Mniejszości narodowe w polskiej myśli politycznej XX wieku,red. J. Jachymek, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1992.Łodziński S., Polityka państwa polskiego wobec mniejszości narodowych w latach 1989 –1993(Na tle rozwiązań prawnych obowiązujących w państwach europejskich i regulacjiprzygotowywanych w ramach prac Rady Europy), Raport Nr 22, Kancelaria SejmuBiuro Studiów i Ekspertyz, Warszawa 1994.Łodziński S.. Polityka wobec mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce w latach1945 – 2008 [w:] Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce po II wojnie światowej.Wybrane elementy polityki państwa, red. S. Dudra, B. Nitschke, NOMOS, Kraków 2010.Madajczyk P., Niemcy polscy 1944 –1989, Oficyna Naukowa, Warszawa 2001.Matelski D., Niemcy w Polsce w XX wieku, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa – Poznań1999.Mironowicz E., Polityka narodowościowa PRL, Białoruskie Towarzystwo Historyczne,Białystok 2000.Ociepka B., Niemcy na Dolnym Śląsku w latach 1945 –1970, Wydawnictwo UniwersytetuWrocławskiego, Wrocław 1992.Olejnik L., Polityka narodowościowa Polski w latach 1944 –1960, Wydawnictwo UniwersytetuŁódzkiego, Łódź 2003.Pogorzała E., Mniejszości narodowe i etniczne w polityce oświatowej państwa polskiegow latach 1944 –1966, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Zamościu, Zamość 2009.Stępień R., Szkolnictwo niemieckie w Legnicy po II wojnie światowej. Kalendarz ważniejszychwydarzeń, „Szkice Legnickie” 2005, XXVI.Stępień R., Stępień, A. Szkolnictwo niemieckie na Dolnym Śląsku i w Legnicy w latach1945 –1963, „Szkice Legnickie” 2014, XXXV.Szczepański A., Wyjazdy etnicznych i autochtonicznych przedstawicieli mniejszości niemieckiejz terenu Polski po II wojnie światowej [w:] Geografia historyczna jako determinantarozwoju nauk humanistycznych, red. M. Kulesza, PWSZ im. Witelona w Legnicy,Katedra Geografii Politycznej i Studiów Regionalnych UŁ, Legnica – Łódź 2009.Szulc S., Powszechny sumaryczny spis ludności z 14 II 1946 r., Główny Urząd Statystyczny,Warszawa 1947.Techmańska B., Szkolnictwo mniejszości narodowych w powojennej Legnicy, „Pamięći Przyszłość” 2014, nr 2(24).Techmańska B., Szkolnictwo mniejszości narodowych na Dolnym Śląsku w latach 1945 –1989,Wydawnictwo LTW, Łomianki 2019.Zenderowski, R., Chałupczak, H., Baluk, W. Polityka etniczna: próba teoretycznej konceptualizacji[w:] Polityka etniczna współczesnych państw Europy Środkowo-Wschodniej,red. R. Zenderowski, H. Chałupczak, W. Baluk, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2015.Zenderowski, R., Pieńkowski J., Kwestie narodowościowe w Europie Środkowo-Wschodniej.Tom 1. Zagadnienia teoretyczne, Instytut Politologii UKSW, Dom Wydawniczy Elipsa,Warszawa 2014.

Identyfikatory

ISSN

1896-8333