Doświadczanie stresu w pracy wśród starszych pracowników – doniesienia z badań

• Autorzy: Lubrańska Anna
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł podejmuje problem doświadczania stresu w pracy przez starszych pracowników. W treści opracowania zaprezentowano dane statystyczne przekonujące o ważności problemu i o jego skali. Odnosząc się do wyników badań, zreferowano jednostkowe następstwa stresu w pracy, zwłaszcza wśród starszej kadry. W badaniu uczestniczyły 243 osoby w późnej dorosłości, w wieku 56–78 lat. Wykorzystano Kwestionariusz do Subiektywnej Oceny Pracy. W ocenie badanych – w pracy doświadczają oni wysokiego poziomu stresu ogólnego i jego poszczególnych czynników, uznanych za uciążliwe, stresogenne. W odniesieniu do otrzymanych rezultatów sformułowano wnioski i zaproponowano rekomendacje.

Słowa kluczowe

PL

stres, praca, starsi pracownicy

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Akademii WSB
• Czasopismo: EXLIBRIS Biblioteka Gerontologii Społecznej
• Rocznik: 2022
• Numer: 1(23) /2022 Exlibris. Biblioteka Gerontologii Społecznej
• Strony: 33-49

Daty

wydano

2022-04-01

Twórcy

autor

Lubrańska Anna

• Uniwersytet Łódzki,

Bibliografia

• Baka, Ł. (2016). Stres w pracy jako źródło kontrproduktywnych zachowań pracowników. Prewencja i Rehabilitacja, 1(43), 11–22.
• Baka, Ł., & Cieślak, R. (2010). Zależności między stresorami w pracy a wypaleniem zawodowym i zaangażowaniem w pracę w grupie nauczycieli. Studia Psychologiczne, 48(3), 5–18.
• Chanduszko-Salska, J., & Młynarczyk, A. (2012). Jak uczyć innych, nie gubiąc własnych nut. Stres w pracy, wybrane zasoby osobiste a zespół wypalenia zawodowego u muzyków klasycznych. Acta Universitais Lodziensis, Folia Psychologica, 16, 89–102.
• Cieślak, R. (2002). Jak zarządzać stresem w pracy. Bezpieczeństwo Pracy, 6, 12–15.
• Chirkowska-Smolak, T. (2015). Konsekwencje stresu wynikającego z braku bezpieczeństwa zatrudnienia i sposoby radzenia sobie z nim. Bezpieczeństwo Pracy, 10, 8–11.
• Chirkowska-Smolak, T., & Grobelny, J. (2015). Przemiany współczesnego rynku pracy – w stronę niepewności. W: T. Chirkowska-Smolak, J. Grobelny (red.), Człowiek na rynku pracy. Wyzwania i zagrożenia (ss. 13–29). Wydawnictwo LIBRON – Filip Lohner.
• Derbis, R., & Baka, Ł. (2011). Znaczenie wsparcia społecznego i zaangażowania w pracę dla związku stresorów w pracy i wypalenia zawodowego. Czasopismo Psychologiczne, 17(2),277–288.
• Drugie europejskie badanie przedsiębiorstw na temat nowych i pojawiających się zagrożeń – ESENER-2, 2015. https://osha.europa.eu/pl/publications/summary-second-european- survey-enterprises-new-and-emerging-risks-esener-2 [dostęp 28.02.2022].
• Dudek, B. (2005). Czynniki psychospołeczne a zdrowie. Medycyna Pracy, 56(5), 379–386.
• Dudek, B., Waszkowska, M., Merecz, D., & Hanke, W. (2004). Ochrona zdrowia pracowników przed skutkami stresu zawodowego. Instytut Medycyny Pracy w Łodzi.
• Gólcz, M. (2016). Stres w pracy. Poradnik dla pracodawcy. Państwowa Inspekcja Pracy. https:// www.pip.gov.pl/pl/f/v/228140/stres%20w%20pracy%20poradnik%20dla%20pracodawcy. pdf [dostęp: 22.02.2022].
• Gujski, M., Pinkas, J., Juńczyk, T., Pawełczak-Barszczowska, A., Raczkiewicz, D., Owoc, A., & Bojar, I. (2017). Stress at the place of work and cognitive functions among women performing intellectual work during peri- and post-menopausal period. International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health, 30(6), 943–961.
• Harwas-Napierała, B., & Trempała, J. (2000). Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Hildt-Ciupińska, K. (2014). Work-life balance a wiek pracowników. Bezpieczeństwo Pracy, 10, 14–17.
• Jabłkowska, K., & Borkowska, A. (2005). Stres w pracy a zespół wypalenia zawodowego u menedżerów. Medycyna Pracy, 56(6), 439–444.
• Kucharska, A., & Śmierciak, Ł. (2016). Zagrożenia psychospołeczne. Poradnik dla pracodawców i specjalistów służby bhp. Państwowa Inspekcja Pracy.
• McMichael, A. J. (1987). Osobowościowe, behawioralne i sytuacyjne modyfikatory stresorów pracy. W: G. L. Cooper, R. Payne (red.), Stres w pracy (ss. 192–224). Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Merecz, D., Mościcka, A., Drabek, M., & Koniarek, J. (2004). Predyktory zdrowia psychicznego i zdolności do pracy pracowników zatrudnionych na stanowiskach wykonawczych. Medycyna Pracy, 55(5), 425–433.
• Molek-Winiarska, D. (2010). Organizacyjne i indywidualne programy zarządzania stresem. Współczesne Zarządzanie, 1, 117–124.
• Molek-Winiarska, D., & Chomątowska, B. (2020). Podejście do zagrożeń psychospołecznych i stresu w organizacjach w Polsce – wyniki badań własnych. W: J. Cewińska, A. Krejner- -Nowecka, S. Winch (red.), Zarządzanie kapitałem ludzkim – wyzwania (ss. 517–532). Oficyna Wydawnicza SGH.
• Najder, A., Andysz, A., & Merecz, D. (2014). Ocena ryzyka wystąpienia skutków narażenia na zagrożenia psychospołeczne w miejscu pracy w zależności od poziomu ich stresogenności w grupie pracowników 50+ w sektorach usługowym i produkcyjnym. W: I. Janicka, M. Znajmiecka-Sikora (red.), Rodzina i kariera. Równoważenie czy konflikt ról? (ss. 349–366). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Ogińska-Bulik, N. (2003). Stres zawodowy u policjantów. Źródła – konsekwencje – zapobieganie. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
• Piorunek, M., & Werner, A. (2018). Psychospołeczne czynniki ryzyka w środowisku pracy. Rekomendacje dla praktyki poradniczej. Studia Edukacyjne, 48, 45–64.
• Stańczak, A., & Merecz-Kot, D. (2014). Charakterystyka zagrożeń psychospołecznych w sektorze bankowym – komunikat z badań. Medycyna Pracy, 65(3), 399–405.
• Stańczak, A., Mościcka-Teske, A., & Merecz-Kot, D. (2014). Zagrożenia psychospołeczne a funkcjonowanie zawodowe pracowników sektora bankowego. Medycyna Pracy, 64(4), 507–519.
• Stasiła-Sieradzka, M., Chudzicka-Czupała, A., Grabowski, D., & Dobrowolska, M. (2018). Ocena środowiska pracy i poczucie zagrożenia a nasilenie stresu w pracy wysokiego ryzyka – propozycja interwencji kryzysowej. Medycyna Pracy, 69(1), 45–58.
• Taris, T. W. (2016). Work and Stress: Thirty years of impact. Work and Stress, 30(1), 1–6.
• Trojanowska, A. (2018). Zagrożenia psychospołeczne w środowisku pracy – przegląd zagadnień dotyczących bibliotekarzy. Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy, 3, 89–100.
• Urbaniak, B. (2006). Aktywność zawodowa osób w zaawansowanym wieku. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 199, 19–42.
• Warszewska-Makuch, M. (2018). Uwarunkowania gotowości do kontynuowania pracy w wieku emerytalnym. Bezpieczeństwo Pracy, 1, 22–25.
• Waszkowska, M., Jacukowicz, A., Drabek, M., & Merecz-Kot, D. (2017). Effort–reward balance as a mediator of the relationship between supplementary person-organization fit and perceived stress among middle-level managers. International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health, 30(2), 305–312.
• Widerszal-Bazyl, M. (2007). Niepewność pracy jako źródło stresu. Bezpieczeństwo Pracy, 7–8, 20–23.
• Widerszal-Bazyl, M. (2008a). Sposoby ograniczania stresu starszych pracowników (2). Bezpieczeństwo Pracy, 7/8, 6–9.
• Widerszal-Bazyl, M. (2008b). Stres wśród pracowników starszych (1). Bezpieczeństwo Pracy, 6, 6–8.
• Widerszal-Bazyl, M. (2009). Pojęcie ryzyka psychospołecznego w pracy. Bezpieczeństwo Pracy, 6, 6–8.
• Wiktorowicz, J. (2017). Wydłużanie okresu aktywności zawodowej jako odpowiedź na starzenie się zasobów pracy. Uwarunkowania indywidualne. Rynek Pracy, 1, 20–29.
• Żołnierczyk-Zreda, D. (2020). Epidemia z perspektywy pracownika. Wybrane problemy psychologiczne i sposoby radzenia sobie z nimi. Bezpieczeństwo Pracy, 6, 4–7.
• Netografia
• Bezpieczeństwo pracy w Polsce 2021. Rola i wizerunek służb BHP. http://bezpieczniwpracy. pl/ wp-content/uploads/2021/11/BHP_2021_Raport-Koalicji-Bezpieczni-w-Pracy.pdf [dostęp: 18.02.2022].
• Bezpieczeństwo pracy w Polsce 2019. Mobbing, dyskryminacja, stres w miejscu pracy, 2019. http://bezpieczniwpracy.pl/wp-content/uploads/2019/10/Raport-Bezpiecze%C5%84stwo- Pracy-w-Polsce-2019.pdf [dostęp: 18.02.2022].
• Drugie europejskie badanie przedsiębiorstw na temat nowych i pojawiających się zagrożeń ESENER-2, 2015. https://osha.europa.eu/pl/publications/summary-second-european- survey-enterprises-new-and-emerging-risks-esener-2 [dostęp 28.02.2022].
• Gólcz, M. (2016). Stres w pracy. Poradnik dla pracodawcy. Państwowa Inspekcja Pracy. https:// www.pip.gov.pl/pl/f/v/228140/stres%20w%20pracy%20poradnik%20dla%20pracodawcy. pdf [dostęp: 22.02.2022].
• Kaszubska, A. (2021). Stres w pracy. Poradnik dla pracodawcy. Państwowa Inspekcja Pracy. https://www.pip.gov.pl/pl/f/v/247269/Stres%20w%20pracy.%20Poradnik%20dla%20pracodawcy. pdf [dostęp: 18.02.2022].
• Orlak, K., Gołuch, D., & Chmielewski, J. (2014). Stres w pracy oraz jego wpływ na występowanie wypadków przy pracy i stan zdrowia osób pracujących. https://www.zus.pl/documents/ 10182/167529/Stres_w_pracy_oraz_jego_wplyw_na_wystepowanie_wypadkow_ przy_pracy.pdf/bb2c2e73-718a-497f-8050-7656385cb0ac [dostęp: 18.02.2022].
• Wszeborowski, B., & Rozbicka, K. (2022). Przeciwdziałanie stresowi w pracy elementem BHP. https://www.prawo.pl/kadry/przeciwdzialanie-stresowi-obowiazek-pracodawcy,513417. html [dostęp: 15.02.2022].

Identyfikatory

DOI

10.57655/EXLIBRIS_2_2022_2