Ślady niepowstałych filmów

• Autorzy: Rafał Syska

Warianty tytułu

EN

Traces of Unmade Movies

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Syska omawia historycznofilmową użyteczność refleksji na temat niezrealizowanych filmów. Autor rozważa cztery możliwe powody, dla których analiza niezmaterializowanych projektów jest przydatna. Po pierwsze, pozwala ona na o wiele bardziej wnikliwe – niż w przypadku filmów zrealizowanych – opisywanie mechanizmów powstawania scenariuszy, tworzenia kolejnych wersji scen, dobierania obsady aktorskiej, eksperymentowania z lokacjami, ewoluowania projektu etc. Po drugie, umożliwia analizowanie genezy określonych rozwiązań artystycznych, które niekoniecznie zostały zaprojektowane dla powstałych filmów, lecz były obmyślane dla realizacji dzieł wcześniejszych – ostatecznie nieurzeczywistnionych. Po trzecie, pozwala stworzyć szeroką sieć cytatów i zawłaszczeń, bo porzucone projekty żywiły liczne inne filmy – często innych reżyserów. Po czwarte wreszcie, umożliwia analizę procesu produkcji filmowej w oparciu o narzędzia modnych dziś „production studies”.

EN

Syska discusses the usefulness of the reflection on unmade films in the context of film studies. The author considers four possible reasons why the analysis of unmade films can be useful. Firstly, it permits a more in depth, than in the case of realised films, description of the mechanism of script writing, the creation of subsequent versions of scenes, the casting process, experiments with locations – in short the evolution of the film project. Secondly, it permits the analysis of the genesis of certain artistic solutions, which were not designed for films that were made, but for earlier works, that were not ultimately produced. Thirdly, it permits the creation of a wide net of citations and appropriations, as other films, often by other directors are inspired by the abandoned film projects. Fourthly, it permits the analysis of the film production process using the tools of the now popular production studies.

Słowa kluczowe

PL

niepowstałe filmy

EN

unmade movies; production studies

• Wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Czasopismo: Kwartalnik Filmowy
• Rocznik: 2015
• Numer: 89-90 Redefinicje klasyki
• Strony: 27-40

Twórcy

autor

Rafał Syska

• Instytut Sztuk Audiowizualnych, Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej, Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• Arystoteles, Metafizyka, w Dzieła wszystkie, tom 2. Tłum. K. Leśniak. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990.
• Bielańska, Anita, Zaświaty Felliniego. Podróż G. Mastrony. „EKRANy” 11 (2013): 96-98.
• Boorman, John, Adventures of a Suburban Boy. London: Faber and Faber, 2003.
• Carlo, Carlo Di, i Giorgio Tinazzi, Unfinished Business: Screenplays, Scenarios, and Ideas. New York: Marsilio, 1998.
• Combs, Richard, Nostromo. An unmade project sheds new light on David Lean’s creative imperatives. „Film Comment” 4 (2008).
• Fomin, Walerij, Kino i włast. Sowietskoje kino: 1965–1985. Moscow 1996: 272–273.
• Gołuński, Tycjan, La Genès Roberta Bressona. „EKRANy” 13-14 (2013): 98-109.
• Grazzini, Giovanni, Federico Fellini o filmie. Tłum. Wanda Wertenstein, (Warszawa: Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe 1989).
• Kazana, Bartosz, Nasz człowiek z Costaguana. Ostatnia filmowa wizja Davida Leana. „EKRANy” 9 (2012): 95.
• Loska, Krzysztof, Alfred Hitchcock i opowieść o duchu kobiety. „EKRANy” 8 (2012): 94-97.
• Loska, Krzysztof, Pearl Harbor według Kurosawy. „EKRANy” 17 (2014): 92-95.
• Lubelski, Tadeusz. Historia niebyła kina PRL. Kraków: Znak, 2012: 279.
• Lubelski, Tadeusz, Nowa fala. O pewnej przygodzie francuskiego kina. Kraków: Universitas, 2000: 64.
• Petit, Chris, „Kino utracone i postkino”. Tłum. Miłosz Stelmach, „EKRANy” 18 (2014): 62-67.
• Sławiński, Janusz, Analiza, interpretacja i wartościowanie dzieła literackiego, w Próby teoretycznoliterackie. Warszawa: „PEN”, 1992.
• Stasiowski, Maciej, Wyobraźnia bez defektów. „The Defective Detective” Terry’ego Gilliama. „EKRANy” 19-20 (2012): 111.
• Stelmach, Miłosz, Wojna o pierścień Johna Boormana. „EKRANy” 22 (2014): 96.
• Szczepański, Tadeusz, Jezus – projekt Carla Theodora Dreyera. „EKRANy” 18 (2014): 102-107.
• Tarkowski, Andriej, Dzienniki. Tłum. S. Kuśmierczyk, Warszawa: IS PAN, 1998.
• Tosogawa, Hiroshi, All the Emperor’s Men. Kurosawa’s Pearl Harbor. Milwaukee: Applause Theatre and Cinema Book, 2012.
• Waldman, Harry, Scenes Unseen. Unreleased and Uncompleted Films from the World’s Master Filmmakers 1912-1990. Jefferson: McFarland, 1991.
• Wojnicka, Joanna, Proust według Viscontiego. „EKRANy” 3-4 (2011): 92.