Kino zmutowane. Nowa estetyka komiksu filmowego na przykładzie „X-Men” bryana singera

• Autorzy: Tomasz Żaglewski

Warianty tytułu

EN

Mutated cinema. The new aesthetics of comic book film – the case of the “X-Men” by Bryan Singer

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Kino i komiks pozostawały w orbicie wzajemnych zainteresowań przez niemal cały wiek XX, a efekty owych obustronnych inspiracji zmieniały się w zależności od panujących mód artystycznych i możliwości technologicznych. Celem artykułu jest zarysowanie historycznej ewolucji filmowych adaptacji komiksów, dla której momentem przełomowym jest rok 2000, kiedy miała miejsce premiera adaptacji komiksu „X-Men” w reżyserii Bryana Singera. Film ten, powszechnie uważany za symboliczny początek „złotej” ery ekranizacji komiksów, wprowadził do owego specyficznego gatunku filmowego nowe elementy estetyczne i narracyjne, których pokłosie odnaleźć można w niemal każdej współczesnej filmowej wersji opowieści obrazkowych. Inicjując werystyczny – tzn. maksymalnie bliski ideologicznym i graficznym cechom komiksowego oryginału – nurt w ramach okołokomiksowej kinematografii, „X-Men” okazują się ważnym punktem odniesienia dla badania późniejszych ekranizacji, stanowiących bliższe lub dalsze mutacje pomysłów zawartych w oryginalnym filmie Singera.

EN

Cinema and comics remained in the orbit of mutual interest for most of the twentieth century, and the effects of these mutual inspiration varied depending on the prevailing fashions of artistic and technological capabilities. This article aims to outline the historical evolution of film adaptations of comics, for which a pivotal moment came in 2000 with the premiere of Bryan Singer’s adaptation of the “X-Men”. The film, widely regarded as the symbolic beginning of the “golden” era of comic book film adaptations introduced into this specific film genre new narrative and aesthetic elements, the aftermath of which can be found in almost every contemporary film adaptation of a comic book story. Initiating a veristic trend, that is one that is as close as possible to the graphic and ideological comic book original into the comic book related cinematography, X-Men prove to be an important point of reference for the analysis of later comic book adaptations, that are closer or more distant mutations of the ideas contained in Singer’s original film.

Słowa kluczowe

PL

komiks; Singer Bryan

EN

Comics; Singer Bryan

• Wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Czasopismo: Kwartalnik Filmowy
• Rocznik: 2015
• Numer: 91 Film między muzyką pop a popkulturą
• Strony: 59-78

Twórcy

autor

Tomasz Żaglewski

• Instytut Kulturoznawstwa. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań,

Bibliografia

• Birek,Wojciech. 2014. Z teorii i praktyki komiksu. Propozycje i obserwacje. Poznań: Centrala
• Booker, M. Keith. 2007. May Contain Graphic Material. Comic Books, Graphic Novels and Film. Westport: Praeger
• Christiansen H.Ch. 2000. Comics and Film: A Narrative Perspective. W: Comics and Culture. Analytical and Theoretical Approaches to Comics. Eds. A. Magnussen, H.Ch. Christiansen. Copenhagen: Museum Tusculanum Press/University of Copenhagen
• Cohen Michael. 2007. Dick Tracy. In Pursuit of Comic Book Aesthetic. W: Film and Comic Books. Eds. I. Gordon, M. Jancovich, M. P. McAllister. Jackson: University Press of Mississippi
• Gardner, Jared. 2012. Projections. Comics and the History of Twenty-First-Century Storytelling. Stanford: Stanford University Press
• Hendrykowska, Małgorzata. 1993. Śladami tamtych cieni. Film w kulturze polskiej przełomu stuleci 1895-1918. Poznań: Oficyna Wydawnicza „Book Service”
• Jackiewicz, Aleksander. 1975. Antropologia filmu. Kraków: Wydawnictwo Literackie
• Johnson, Derek. 2013. Media Franchising. Creative License and Collaboration in the Culture Industries. New york: New York University Press
• Lefèvre, Pascal. 2007. Incompatibile Visual Ontologies? The Problematic Adaptation of Drawn Images. W: Film and Comic Books. Eds. I. Gordon, M. Jancovich, M. P. McAllister. Jackson: University Press of Mississippi
• McLean, Thomas J. 2009. Mutant Cinema. The „X-Men” Trilogy from Comics to Screen. Edwardsville: Sequart Research & Literacy Organization
• Mętrak, Krzysztof. 1980. Mentalność komiksowa. “Film na świecie”. 7. 122-127.
• Rauscher, Andreas. 2010. The Marvel Universe on Screen: A New Wave of Superhero Movies? W: Comics as a Nexus of Cultures. Essays on the Interplay of Media, Disciplines and International Perspectives. Eds. M. Berninger, J. Ecke, G. Haberkorn. Jefferson: McFarland & Company
• Scivally, Bruce. 2011. Billion Dollar Batman. A History of the Caped Crusader on Film, Radio and Television from 10 cent Comic Book to Global Icon. Wilmette: Henry Gray Publishing
• Sean, Howe. 2013. Niezwykła Historia Marvel Comics. Tłum. B. Czartoryski. Kraków: Wydawnictwo SQN
• Szyłak, Jerzy. 2000. Komiks i okolice kina. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego