Wokół podstawowych zagadnień metodologicznych i propozycji badawczych w zakresie etyki komunikacji językowej

• Autorzy: Arkadiusz Dudziak

Warianty tytułu

EN

Around Basic Methodological Issues and Research Proposals in the Field of Language Communication Ethics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł ma charakter teoretyczno-badawczy. Zawiera propozycje badań nad podstawowymi kwestiami etyki komunikowania językowego. Potrzebę rozwoju etyki komunikacji językowej uzasadniają dwa zjawiska: szerzenie się mowy nienawiści, kryzys wartości w debacie publicznej. Opracowanie jest głosem w dyskusji o tym, w jaki sposób badać etykę komunikacji językowej. Prezentowane refleksje są inspirowane pracami takich etyków, jak: Henryk Elzenberg, Stanisław Kamiński, Andrzej Grzegorczyk i Józef Jaroń.

EN

The article has a theoretical and research character. It contains proposals for research on the basic issues of language communication ethics. The need to develop the ethics of linguistic communication is justified by two phenomena: the spread of hate speech, the crisis of values in the public debate. The study is a voice in the discussion on how to study the ethics of linguistic communication. The presented reflections are inspired by the work of such ethicists as Henryk Elzenberg, Stanisław Kamiński, Andrzej Grzegorczyk and Józef Jaroń.

Słowa kluczowe

PL

komunikacja językowa; etyka; etyka komunikacji językowej

EN

language communication; ethics; ethics of language communication

• Wydawca: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Czasopismo: Roczniki Humanistyczne
• Rocznik: 2019
• Tom: 67
• Numer: 6: Językoznawstwo
• Strony: 89-104

Twórcy

autor

Arkadiusz Dudziak

• Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie,

Bibliografia

• Badyda E.: (2012), Odpowiedzialność za słowo w świetle współczesnego wykorzystywania języka w funkcji perswazyjnej, „Ethos” 25, nr 1-2 (97-98).
• Cegieła A., Kuciński P., Polkowska L., Stępień M.: (2014), Studia z etyki słowa, Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Dudziak A.: (2012), Informacyjne i perswazyjne funkcje reklamy społecznej w świetle antropologii i aksjologii, Olsztyn: UWM.
• Dudziak A.: (2014), O funkcjonalnym dyskursie lingwistycznym na temat perswazji i manipulacji, „Zeszyty Naukowe” XXVIII (Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe im. Adama Chętnika), Ostrołęka.
• Dudziak A.: (2015), Kryzys wartości na przykładzie PR-owskiej analizy dyskursu polskiej debaty publicznej, w: Człowiek w obliczu kryzysu. Kryzys w perspektywie interdyscyplinarnej, red. A. Chyczewska, I.M. Kijowska, Elbląg: Wydawnictwo PWSZ.
• Dziamski S.: (1997), Aksjologia. Wstęp do filozofii wartości, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM.
• Dziamski S.: (2002), O świadomości aksjologicznej podmiotu. Studium krytyki pozytywnej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UMK.
• Grice H.P.: (1980), Logika i konwersacja, w: Język w świetle nauki, praca zbiorowa, tłum. zbiorowe, wstęp B.Stanosz, Warszawa: Czytelnik.
• Habermas J.: (1972), Toward a Theory of Communicative Competence, „Recent Sociology”, nr2.
• Habermas J.: (1986), Pojęcie działania komunikacyjnego (uwagi wyjaśniające), przekł. A.M.Kaniowski, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3.
• Habermas J.: (1999), Teoria działania komunikacyjnego, t. 1: Racjonalność działania a racjonalność społeczna, przekł. A.M. Kaniowski, Warszawa: PWN.
• Habermas J.: (2002), Teoria działania komunikacyjnego, t. 2: Przyczynek do krytyki rozumu racjonalnego, przekł. A.M. Kaniowski, Warszawa: PWN.
• Hostyński L.: (1991), O wartościach. Aksjologia formalna, estetyka i etyka Henryka Elzenberga, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Jaroń J.: (1995), Z etyką na ty. Od egipskiego Ptahhotepa do Karola Wojtyły, Łódź: Dajas.
• Jaśtal J.: (2012), Retoryka jako etyka praktyczna. O pewnej interpretacji Retoryki Arystotelesa, „Ethos” 25, nr 1-2 (97-98).
• Kamiński S.: (1989), Jak filozofować? Studia z metodologii filozofii klasycznej, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Kowalski S., Tulli M.: (2003), Zamiast procesu. Raport o mowie nienawiści, Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
• Kozłowska A.: (2018), Etyczny wymiar komunikacji literackiej w perspektywie językoznawstwa, w: Ku rzeczom niebłahym, red. J. Chojak, Z. Zaron, Warszawa: BEL Studio.
• Lichański J.Z.: (2009), Etyczne korzenie retoryki, w: Retoryka i etyka, red. B.Sobczak, H.Zgółkowa, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Łodziński S.: (2003), Problemy dyskryminacji osób należących do mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce, raport nr 219, Wydział Analiz Ekonomicznych i Społecznych Kancelarii Sejmu, Biuro Studiów i Ekspertyz, Warszawa.
• McCarthy T.: (1978), The Critical Theory of Jürgen Habermas, Cambridge, Mass., London: MIT Press.
• O'Keefe D.: (1990), Persuasion: Theory and Research, London: Sage Publications.
• Ostasz L.: (2009), Czym są wartości? Zarys aksjologii, Olsztyn: UWM.
• Schopenhauer A.: (1986), Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, wyd. 4, Warszawa.
• Skibiński A.: (2009), Perswazja etycznie neutralna? Od retoryki do meta-NLP, w: Retoryka i etyka, red. B. Sobczak, H. Zgółkowa, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Styczeń T.: (1984), W drodze do etyki, Lublin: RW KUL.
• Tyburski W.: (2006), Myśli i ludzie. Elzenberg, Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Weber A.: (2009), Manual on hate speech, Strasbourg: Council of Europe.
• Weber M.: (2004), Wolność od wartościowania – jej sens w naukach socjologicznych i ekonomicznych, w: Racjonalność, władza, odczarowanie, tłum. M. Holona, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Identyfikatory

DOI

10.18290/rh.2019.67.6-5