Antysemicki kontekst znaczenia czasownika „obrażać”. Objaśnienie historyczno-kognitywne

• Autorzy: Krysztofiak Wojciech , Gad Aleksandra

Warianty tytułu

EN

Anti-Semitic Context of the Meaning of the Verb “Obrażać” (“to Abuse”). A Historical-Cognitive Explanation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu jest przedstawienie modelu zmiany znaczeniowej czasownika obrażać na gruncie koncepcji przestrzeni mentalnych wypracowanej w lingwistyce kognitywnej. Przyjęcie założenia, iż procesy zmiany znaczeń leksemów są wywoływane przez zmiany językowych obrazów świata, kodowanych w przestrzeniach mentalnych użytkowników języka, skłania do postawienia hipotezy, że upowszechniające się w społeczeństwie polskim przekonania antysemickie (antyjudaistyczne) w XV i XVI wieku wywołały proces specyfikacji znaczenia badanego czasownika. Można bowiem wykazać, że w wyniku amalgamacji pierwotnej przestrzeni mentalnej czasownika obrażać z przestrzenią mentalną czasownika obrzezać doszło do ukonstytuowania obecnego znaczenia analizowanego leksemu w jego funkcji oznaczania czynności znieważania kogoś.

EN

The article aims to present the model of changing the meaning of the verb obrażać (to abuse) based on the concept of mental spaces developed within the framework of cognitive linguistics. Adopting the assumption that the processes of changing the meanings of lexemes are induced by the changes of linguistic pictures of the world encoded in mental spaces of language users induces formulating a hypothesis that the spread of anti-Semitic (anti-Judaist) convictions in the 15th and 16th c. brought about the specification process of the verb under scrutiny. It can be demonstrated that in effect of primary mental space amalgamation of the verb obrażać (to abuse) with the mental space of the lexeme obrzezać (to circumcise) the present significance of the verb in question has been constructed with the meaning referring to an act of abusing somebody.

Słowa kluczowe

PL

obrażać; obrzezać; amalgamacja; antysemityzm; Żydzi; przestrzenie mentalne

EN

obrażać (to abuse); obrzezać (to circumcise); amalgamation; anti-Semitism; Jews; mental spaces

• Wydawca: Instytut Badań Literackich PAN
• Czasopismo: Pamiętnik Literacki
• Rocznik: 2022
• Tom: 113
• Numer: 4
• Strony: 159-174

Daty

wydrukowano

2022-12-16

Twórcy

autor

Krysztofiak Wojciech

• Uniwersytet Szczeciński

autor

Gad Aleksandra

• Szczecin

Identyfikatory

ISSN

0031-0514

e-ISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2022.4.9