Konstrukcja wraka W-34. Przykład lokalnego wytworu szkutniczego dostosowanego do warunków żeglugi przybrzeżnej w rejonie Zatoki Gdańskiej

• Autorzy: Grabowski Michał

Warianty tytułu

EN

The construction of W-34 shipwreck. An example of local craft designed for the coastal seafaring within Gulf of Gdansk

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

W-34 shipwreck represents a small, coastal merchant-vessel, used in the local seafaring within Gulf of Gdańsk. It was found close to the shoreline in Redłowo (present-day district of Gdynia). The ship was probably built in one of the minor, regional shipyards, between 17th and 18th century. For its construction were used oak and pine timbers from the local sources of Gdańsk region. The vessel was built in shell-first method with the use of lapstrake planking as its main structure integrity. At some point in its career, the vessel was equipped with the additional carvel planking, attached on the outboard side of the outer hull’s hell. These characteristics were observed on the other 11 shipwreck sites, located around the southern part of the Baltic Sea. Due to the shore conditions in the area of Gdynia-Orłowo and Redłowo, it seems possible that additional layer of carvel plankings was used to secure the bottom part of W-34 against rockery seabed.

PL

Odkryty w okolicach Gdynii-Redłowa wrak W-34 stanowi przykład niewielkiego frachtowca, wykorzystywanego w przybrzeżnej żegludze po akwenie Zatoki Gdańskiej. Jednostka zbudowana została najprawdopodobniej w jednym z lokalnych warsztatów szkutniczych na przełomie XVII i XVIII w. W konstrukcji wykorzystano drewno dębowe i sosnowe z obszaru Pomorza Gdańskiego. Kadłub wraku wykonano w technice skorupowej, łącząc zakładkowo elementy poszycia i uzupełniając konstrukcje od wewnątrz elementami szkieletu. Uwagę zwraca fakt zastosowania na zewnętrznej stronie kadłuba dodatkowego poszycia, w postaci układanych na styk dębowych klepek. Podobne rozwiązania zaobserwowano dotąd na 11 innych stanowiskach wrakowych w rejonie Morza Bałtyckiego, datowanych na okres XV – XIX w. Biorąc pod uwagę warunki hydrologiczne panujące w pobliżu stanowiska, możliwe, że zewnętrzna warstwa poszycia służyła dodatkowej ochronie dolnych partii kadłuba w trakcie nawigacji po płytkich częściach akwenu, gdzie występuje kamieniste dno.

Słowa kluczowe

PL

archeologia podwodna; stanowiska wrakowe na Zatoce Gdańskiej; budownictwo okrętowe; szkutnictwo; łodzie klepkowe; okres nowożytny; Pomorze Gdańskie; Gdynia-Redłowo

EN

underwater archaeology; Gadańsk Pomerania; shipbuilding; shipwreck sites in the Gulf of Gdańsk; boatbuilding; Post-medieval period; lapstrake planking boats; Gdynia-Redłowo

• Wydawca: Muzeum Archeologiczne w Gdańsku
• Czasopismo: Pomorania Antiqua
• Rocznik: 2018
• Tom: Tom XXVII
• Strony: s. 295-254

Twórcy

autor

Grabowski Michał

• Instytut Archeologii i Etnologii, Uniwersytetu Gdańskiego, ul. Bielańska 5, 80-851 Gdańsk