„Po terminologii poznacie ich…”: w poszukiwaniu differentia specifica współczesnego językoznawstwa

• Autorzy: Łozowski Przemysław

Warianty tytułu

EN

“By their terminology you shall know them...”: in search of the differentia specifica of modern linguistics

Abstrakty

PL

Artykuł stanowi próbę zidentyfikowania pojęcia oraz towarzyszącej mu terminologii, jakie mogłyby służyć za differentia specifica polaryzacji współczesnej sceny językoznawczej. Po krytycznej ocenie terminów system, symbol, funkcjonalizm, konwencjonalizm wskazuje się na terminologię wyrażającą pojęcie ‘kontinuum/ciągłość’ jako potencjalną cechę odróżniającą językoznawstwo strukturalne/generatywne od językoznawstwa funkcjonalnego/kognitywnego. Następnie dokonuje się przeglądu obecności/nieobecności tej terminologii w 11 najnowszych (2015–2019) zeszytach trzech wybranych polskich czasopism językoznawczych.

EN

“By their terminology you shall know them...”: in search of the differentia specifica of modern linguistics. Summary: In the article, an attempt is made to identify the notion and its corresponding terminology that could serve the purposes of the differentia specifica of the ongoing polarisation of modern linguistics. As the terms system, symbol, functionalism, and conventionalism are found inadequate, it is the notion ‘continuum’, and its terminology, that is claimed to possibly tell apart the two ends (structural/generative and functional/ cognitive, respectively) of the linguistic cline. What follows is a report on whether or not, and to what extent, the ‘continuum’ terminology features in the latest 11 issues (2015–2019) of the three selected Polish journals of general linguistics. Keywords: terminology, continuum, continuity, structural linguistics vs. cognitive linguistics

Słowa kluczowe

PL

terminologia,; kontinuum,; ciągłość,; językoznawstwo strukturalne a kognitywne

EN

terminology,; continuum,; continuity,; structural linguistics vs. cognitive linguistics

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Językoznawcze; UNIVERSITAS Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych; Wydawnictwo LEXIS
• Czasopismo: Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
• Rocznik: 2020
• Tom: 76
• Strony: 121-131

Twórcy

autor

Łozowski Przemysław

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Humanistyczny, Instytut Neofilologii

Bibliografia

• 1. Filar Dorota (2015): Język jako wielka narracja: teoria narracyjności w semantyce. – Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego LXXI, 9–26.
• 2. Filar Dorota, Głaz Adam (2016): Język a struktury wiedzy w umyśle (teoria schematów poznawczych w opisie semantycznym). – Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego LXXII, 191–210.
• 3. Fromkin Victoria, Rodman Robert, Hyams Nina (2018): An Introduction to Language, 11th edition, Boston: Cengage Learning.
• 4. Gajda Stanisław (2016): Granice języka a granice językoznawstwa. – Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego LXXII, 25–36.
• 5. Grucza Franciszek, Dakowska Maria (red.) (1997): Podejścia kognitywne w lingwistyce, translatoryce i glottodydaktyce. – Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• 6. Kardela Henryk, Muszyński Zbysław, Rajewski Marcin (red.) (2006): Podobieństwo. – Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• 7. Kępińska Alina, Winiarska-Górska Izabela (2015): Ciągłość i zmiana w języku w świetle polskich szesnastowiecznych przekładów Ewangelii. – Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego LXXI, 223–239.
• 8. Kiklewicz Aleksander (2015): W kierunku socjologii językoznawstwa: dywersyfikacja współczesnej wiedzy lingwistycznej w świetle socjologii nauki i teorii paradygmatów. – Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego LXXI, 27–46.
• 9. Kiklewicz Aleksander (2017): Nieokreśloność a kwantyfikacja: współdziałanie kategorii semantycznych. – LingVaria 1(23), 43–60.
• 10. Krzeszowski Tomasz P. (1997): O znaczeniu przymiotnika „kognitywny”. – [w:] Franciszek Grucza, Maria Dakowska (red.): Podejścia kognitywne w lingwistyce, translatoryce i glottodydaktyce, 23–32.
• 11. Kubicka Emilia (2018): Czy mówiąc prostszym językiem, mówimy prościej? Formalnie narzędnikowe frazy charakteryzujące mówienie. – LingVaria 1(25), 79–90.
• 12. Kuźniak Marek (2015): Granice interpretacji lingwistycznej – mit czy rzeczywistość? – Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego LXXII, 37–48.
• 13. Langacker Ronald W.W. (1994): The limits of continuity: discreteness in Cognitive Semantics. – [w:] Fuchs Catherine, Victorii Bernard (eds.): Continuity in Linguistic Semantics, 9–20.
• 14. Langacker Ronald W. (2009): Gramatyka kognitywna. Wprowadzenie, tłum. Elżbieta Tabakowska i in. – Kraków: Universitas.
• 15. Luto-Kamińska Anetta (2017): Norma językowa w polszczyźnie historycznej. – Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego LXXIII, 144–160.
• 16. Łozowski Przemysław (2006): Podobieństwo jako przejaw niedowolności (niearbitralności) znaku językowego. – [w:] Kardela Henryk, Muszyński Zbysław, Rajewski Marcin (red.): Podobieństwo, 131–142.
• 17. Łozowski Przemysław (2014): Język a kultura w programie etnolingwistyki kognitywnej Jerzego Bartmińskiego. Między Sapirem a Malinowskim. – Etnolingwistyka 26, 155–176.
• 18. Łozowski Przemysław (2016 [2012]), W poszukiwaniu terminologii językoznawczej: system w czasach symbolu czy symbol na potrzeby systemu? – Półrocznik Językoznawczy Tertium 1/1&2, 29–39.
• 19. Łozowski Przemysław (2019): W poszukiwaniu kontinuum gramatyki i leksyki: przykład gramatykalizacji. – LingVaria 2(28), 29–42.
• 20. Łuczyński Edward, Maćkiewicz Jolanta (2006): Językoznawstwo ogólne: wybrane zagadnienia, wyd. 2 (rozsz. i uzup.). – Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• 21. Niewiara Aleksandra (2017): Słowa klucze kultury jako nazwy pojęć wyrazistych o wysokim stopniu utrwalenia a zagadnienia synonimii leksykalnej. – LingVaria 1(23), 233–252.
• 22. Sleeman Petra (2011): Verbal and adjectival participles: position and internal structure. – Lingua 121(10), 1569–1587.
• 23. Sleeman Petra, Verheugd Els (2000): Deverbal adjectivisation as a gradual process. – Acta Linguistica Hungarica 47.1–4, 315–333.
• 24. Sobotka Piotr, Żabowska Magdalena (2017): Wyodrębnianie, dekodowanie i klasyfikacja historycznych jednostek języka. – LingVaria 2(24), 113–134.
• 25. Taylor John R. (2002): Cognitive Grammar. – Oxford: Oxford University Press.
• 26. Waszakowa Krystyna (2015): Kognitywistyczne ujęcia derywatów słowotwórczych a koncepcja Miloša Dokulila. – Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego LXXI, 111–126.
• 27. Wegner Dennis (2019): The properties of perfect(ive) and (eventive) passive participles: An identity approach. – Glossa: A Journal of General Linguistics 4(1): 34.1–33.