Duch Święty w kontekście pobożności maryjnej polskiego średniowiecza. Teksty o Zwiastowaniu, Wcieleniu i Wniebowzięciu

• Autorzy: Janus Katarzyna

Warianty tytułu

EN

The Holy Spirit in the Context of St Mary’s Devotion in the Polish Middle Ages. Texts about Annunciation, Incarnation, and Assumption

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł jest próbą interpretacji polskich i łacińskich tekstów, w których występuje relacja: Matka Boża – Duch Święty, w tajemnicy Zwiastowania, Wcielenia i Wniebowzięcia. Analizowane utwory napisane po łacinie zostały wyodrębnione z dokumentów liturgicznych: „Graduału Cieszyńskiego”, „Antyfonarza Jasnogórskiego”, „Antyfonarza” Chwalisława z Nysy oraz zbioru sekwencji „Cantica medii aevi Polono-Latina”. Prezentowane utwory zostały po raz pierwszy przetłumaczone na język polski. Do analizy polskich tekstów wykorzystano edycję „Średniowieczna pieśń religijna polska” i „Żywot Pana Jezu Chrysta” Baltazara Opecia. W eksplikacji tekstów podjęto starania o wyjaśnienie teologicznych kontekstów, stworzenie jak najszerszej płaszczyzny intertekstualnej poprzez wskazanie locos communes analizowanych utworów i takich, które mogły inspirować autorów. W filologicznej analizie zwrócono uwagę na walory estetyczne poetyckich modlitw.

EN

The article is an attempt at interpreting the Polish and Latin texts in which a relation between Heavenly Mother and the Holy Spirit in the mystery of the Annunciation, the Incarnation, and the Assumption of Mary is found. The examined pieces, originally composed in Latin, have been selected from liturgical documents, such as “Graduał cieszyński (Gradual of Cieszyn),” “Antyfonarz jasnogórski (Antiphons of Jasna Góra),” “Antyfonarz” Chwalisława z Nysy (“Antiphons” of Chwalisław of Nysa) and a collection of sequences “Cantica medii aevi Polono-Latina.” The texts are for the first time translated into Polish. Two editions, namely “Średniowieczna pieśń religijna polska (Medieval Polish Religious Song)” and “Żywot Pana Jezu Krysta (The Life of Jesus Christ)” by Baltazar Opeć, were used to analyse the Polish texts. Explications of the texts effort to clear the theological contexts, developing the possibly richest intertextual platform through indicating loci communes of the analysed pieces as well as those that might have given inspiration to their authors. In their philological analysis attention is paid to aesthetic value of those poetic prayers.

Słowa kluczowe

EN

St Mary’s devotion in the polish middle ages; “Gradual of Cieszyn”; “Antiphons of Jasna Góra”; “Antiphons” of Chwalisław of Nysa; “Cantica medii aevi Polono-Latina”

• Wydawca: Instytut Badań Literackich PAN
• Czasopismo: Pamiętnik Literacki
• Rocznik: 2017
• Tom: 108
• Numer: 3
• Strony: 5-22

Daty

wydrukowano

2017-09-14

Twórcy

autor

Janus Katarzyna

• Uniwersytet Jana Długosza, Częstochowa

Identyfikatory

ISSN

0031-0514