Deficyty poznawcze w alalii

• Autorzy: Bielenda-Mazur Ewa

Warianty tytułu

EN

Cognitive deficits in SLI

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł jest próbą syntetycznego ujęcia trudności ujawniających się w sferach poznawczych u dzieci z alalią. Prezentowane wyniki stanowią wycinek szerzej zakrojonych badań prowadzonych od 2015 roku z udziałem dzieci z tym zaburzeniem w różnym wieku. W niniejszym tekście zostały zaprezentowane studia nad rozwojem dzieci z alalią pomiędzy 36. a 42. miesiącem życia. Do badania wykorzystano dwa narzędzia: Snijders-Oomen Nonverbal Intelligence Test SON-R 2½-7 – autorstwa T.J. Tellegen, M. Winkel, B.J. Wijnberg-Williams, J.A. Laros i SWM. Przesiewowy test do badania zagrożenia dysleksją dzieci od 3. do 7. roku życia – Jagody Cieszyńskiej i Marty Korendo. Oprócz analizy wyników badań własnych przedstawiono też istotne wnioski płynące z badań funkcji poznawczych prowadzonych w innych ośrodkach na świecie.

EN

The article is an attempt at a synthetic approach to the difficulties revealed in cognitive functions in children with Specific Language Impairment. It is based on the autor`s studies on the development of children between 36 and 42 months of age affected by SLI. The results indicated here are a part of more extensive research conducted since 2015 on children with that disorder. Two tools were used for the study: The Snijders-Oomen Nonverbal Intelligence Test SON-R 2½-7 – by T.J. Tellegen, M. Winkel, B.J. Wijnberg-Williams, J.A. Laros and The SWM Screening tool for the risk for dyslexia in children from 3 to 7 years old by Jagoda Cieszyńska and Marta Korendo. In addition to the analysis of the results of own research, significant conclusions from the study of cognitive functions are also shown.

Słowa kluczowe

PL

alalia; SLI; funkcje poznawcze; diagnoza logopedyczna; deficyty poznawcze

EN

Specific Language Impairment (SLI); cognitive functions; speech therapy; diagnosis; cognitive deficits

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Czasopismo: Logopedia
• Rocznik: 2019
• Tom: 48
• Numer: 2
• Strony: 205-222

Daty

wydano

2021-01-26

Twórcy

autor

Bielenda-Mazur Ewa

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Katedra Logopedii i Zaburzeń Rozwoju

Bibliografia

• Baddeley A., 1998, Pamięć – poradnik użytkownika, Warszawa.
• Bielenda-Mazur E., 2015a, Od rozumienia do zachowania. Konsekwencje poznawcze i społeczne deficytów językowych, „Nowa Logopedia”, t. 6: Rozumienie – diagnoza i terapia, red. M. Błasiak-Tytuła, M. Korendo, A. Siudak, Kraków, s. 147–154.
• Bielenda-Mazur E., 2015b, Nauczyciel wobec deficytów językowych dziecka z alalią – od wychowania przedszkolnego po szkołę podstawową, [w:] Nauczyciel – między etosem a presją rzeczywistości, t. 1: Wielowymiarowość kompetencji współczesnego nauczyciela, red. A. Kwatera, S. Kowal, E. Zawisza, Kraków, s. 149–156.
• Bielenda-Mazur E., 2018, O potrzebie wczesnej interwencji w przypadku dziecka z alalią [w:] „Neurologopedia” t. 1, Neurobiologiczne podstawy wczesnej terapii zaburzeń rozwojowych, red. M. Błasiak-Tytuła, A. Siudak, Kraków, s. 85–93.
• Błasiak-Tytuła M., Bielenda-Mazur E., 2016, Wybrane funkcje poznawcze warunkujące rozwój mowy, [w:] Wspieranie rozwoju dzieci i dorosłych, red. F.A. Marek, U. Strzelczyk-Raduli, K. Błońska, Opole, s. 120–133.
• Bokus B., Shugar G.W., Psychologia języka dziecka – stare pytania, nowe dane, nowe hipotezy, [w:] Psychologia języka dziecka, red. B. Bokus, G.W. Shugar, Gdańsk, s. 9–32.
• Borkowska A.R., Robak A., 2016, SLI a afazja/dysfazja rozwojowa i dziecięca afazja nabyta – ujęcie neuropsychologiczne, [w:] Wczesna interwencja logopedyczna, red. K. Kaczorowska-Bray, S. Milewski, Gdańsk, s. 247–259.
• Botting N., 2005, Non-verbal cognitive development and language impairment, “Journal of Child Psychology and Psychiatry”, 46:3, s. 317–326.
• Catts H.W., Adlof S.M., Hogan T., Weismer S.E., 2005, Are Specific Language Impairment and Dyslexia Distinct Disorders? http://digitalcommons.unl.edu/specedfacpub/13 [dostęp: 01.07.2018].
• Cieszyńska J., 2013, Metoda Krakowska wobec zaburzeń rozwoju dzieci. Z perspektywy fenomenologii, neurobiologii i językoznawstwa, Kraków.
• Jastrzębowska G., Jastrzębowska-Tyczkowska A., Woś A., Stanek K., 2017, Przebieg rozwoju mowy u dzieci z SLI-PE i LB – analiza porównawcza, „Logopedia” t. 46, Lublin, s. 53– 72.
• Johnson M.H., de Haan M., 2018, Neurokognitywistyka rozwoju. Wprowadzenie, Gdańsk.
• Jusczyk P.W., 2007, Przyswajanie języka: dźwięki mowy i początki fonologii, [w:] Psychologia języka dziecka, red. B. Bokus, G.W. Shugar, Gdańsk, s. 63–99.
• Korendo M., Bielenda-Mazur E., 2016, Znaczenie kategoryzacji dla rozwoju mowy dziecka, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis”; „Studia Logopaedica V”, red. S. Koziara i in., Kraków, s. 176–185.
• Krasowicz-Kupis G., 2012, SLI i inne zaburzenia językowe, Sopot.
• Kuhl P.K., 2007, Język, umysł i mózg: doświadczenie zmienia percepcję, [w:] Psychologia języka dziecka, red. B. Bokus, G.W. Shugar, Gdańsk, s. 34–62.
• Leonard L.B., 2006, SLI – Specyficzne zaburzenie rozwoju językowego, Gdańsk.
• Marton K., 2009, Imitation of body postures and hand movements in children with specific language impairment, „Journal of Experimental Child”, Vol. 102, No. 1, s. 1–13.
• Panasiuk J., 2015, Postępowanie logopedyczne w przypadkach alalii i niedokształcenia mowy o typie afazji, [w:] Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego. Podręcznik akademicki, red. S. Grabias, J. Panasiuk, T. Woźniak, Lublin, 309–345.
• Parisse Ch., Mollier R., 2009, Le déficit de mémoire de travail chez les enfants dysphasiques est -il ou non spécifique du langage? https://halshs.archives-ouvertes.fr/halshs-00353039 [dostęp: 15.09.2015].
• Rostowski J., Rostowska T., 2014, Rola systemu lustrzanych neuronów w rozwoju języka i komunikacji interpersonalnej, „Psychologia Rozwojowa”, t. 19, nr 2, s. 49–65.
• Smoczyńska M., 2012, Opóźniony rozwój mowy a ryzyko SLI: wyniki badań podłużnych dzieci polskich, [w:] Interwencja logopedyczna. Zagadnienia ogólne i praktyka, red. J. Porayski-Pomsta, M. Przybysz-Piwko, Warszawa, s. 13–37.
• Stasiak J., 2015, Postępowanie logopedyczne w przypadku alalii prolongaty, [w:] Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego. Podręcznik akademicki, red. S. Grabias, J. Panasiuk, T. Woźniak, Lublin, s. 239–264.
• Tallal P., Stark R., Kallman C., Mellits D., 1981, A reexamination of some nonverbal perceptual abilities of language-impaired and normal children as a function of age and sensory modality, „Journal of Speech and Hearing Research”, Vol. 24, s. 351–357.
• Tellegen P.J., Winkel M., Wijnberg-Williams B.J., Laros J.A., 2009, Snijders-Oomen Nonverbal Intelligence Test SON-R 2½-7. Manual and Research Report, Göttingen.
• Thorne G.C., 2006, Graphomotor Skills: Why Some Kids Hate To Write. http://www.cdl.org/articles/graphomotor-skills-why-some-kids-hate-to-write/ [dostęp: 20.08.2018].

Identyfikatory

DOI

10.24335/n72p-k153