Zu den Quellen der sprachwissenschaftlichen Terminologie im Deutschen mit Berücksichtigung des Polnischen und Russischen: Forschungsmethodologie und Begriffsbasis

• Autorzy: Kotin Michail

Warianty tytułu

O źródłach terminologii językoznawczej w językach niemieckim, polskim i rosyjskim: metodologia badawcza a baza pojęciowa

Abstrakty

EN

Sources of linguistic terminology in German, Polish and Russian: Research methodology and terminological basis. The paper deals with selected aspects of the influence of foreign terminology and borrowings from everyday language as well as from other terminological systems on linguistics. Since linguistics is a relatively young branch of scientific research, it has been strongly and consequently influenced by other sciences and their terms throughout its development as an autonomous field of research. On the other hand, a specific feature of linguistics in comparison to other spheres of human knowledge is its mixed character, since it describes both universal and relative (language-specific) properties of language systems. For this reason, terms borrowed from Latin, Greek or other languages can never completely cover the phenomena found in German, Russian, Polish etc. Nevertheless, borrowed terms undoubtedly can adequately describe different properties of other languages, if we understand them exclusively as conventionalized etiquettes in which the internal transparency of their morphological form does not play a decisive part. Keywords: linguistic terminology, terminological borrowing, sources of linguistic terms

PL

O źródłach terminologii językoznawczej w językach niemieckim, polskim i rosyjskim: metodologia badawcza a baza pojęciowa. Streszczenie: W artykule rozpatrywane są wybrane aspekty wpływów terminologii języków obcych i zapożyczeń z języka potocznego oraz z innych systemów terminologicznych na językoznawstwo. Ponieważ lingwistyka jest stosunkowo młodą nauką, była ona na całej przestrzeni swego rozwoju jako autonomicznej dyscypliny naukowej pod stałym wpływem innych dziedzin nauki i ich terminologii. Z drugiej zaś strony cechą specyficzną językoznawstwa w porównaniu z innymi obszarami wiedzy ludzkiej jest jego mieszany charakter, bowiem zajmuje się ono deskrypcją tak uniwersalnych, jak i względnych (specyficznych dla każdego badanego języka) właściwości. Z tego powodu pojęcia zapożyczone z greki, łaciny lub innych języków nigdy nie odpowiadają całkowicie opisywanym za ich pomocą zjawiskom w języku niemieckim, polskim, rosyjskim lub innym. Niemniej jednak zapożyczone pojęcia niewątpliwie mogą odpowiednio opisywać odmienne zjawiska innych języków, o ile będą one traktowane wyłącznie jako skonwencjonalizowane etykiety, w których motywacja formy morfologicznej nie odgrywa decydującej roli. Słowa kluczowe: terminologia lingwistyczna, zapożyczenia terminologiczne, źródła pojęć językoznawczych.

Słowa kluczowe

PL

terminologia lingwistyczna,; zapożyczenia terminologiczne,; źródła pojęć językoznawczych

EN

linguistic terminology,; terminological borrowing,; sources of linguistic terms

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Językoznawcze; UNIVERSITAS Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych; Wydawnictwo LEXIS
• Czasopismo: Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
• Rocznik: 2020
• Tom: 76
• Strony: 81-94

Twórcy

autor

Kotin Michail

• Universität Zielona Góra

Bibliografia

• 1. Agrell Sigurd (1908): Apektänderung und Aktionsartbildung beim polnischen Zeitworte. Ein Beitrag zum Studium der indogermanischen Präverbia und ihrer Bedeutungsfunktionen. – Lund: Acta Universitatis Lundensis. Neue Folge, Bd. 4, Nr. 2.
• 2. Betz Werner (1974): Lehnwörter und Lehnprägungen im Vor- und Frühdeutschen. In: Friedrich Maurer, Heinz Rupp (Hrsg.): Deutsche Wortgeschichte. 3. Aufl. – Berlin: de Gruyter, 135–163.
• 3. Chomsky Noam (1957): Syntactic Structures. – The Hague-Paris: Mouton.
• 4. Chomsky Noam (1965): Aspects of the Theory of Syntax. – Cambridge (Mass.). The M.I.T. Press.
• 5. Chomsky Noam (1986): Knowledge of Language. – New York: Praeger.
• 6. Chomsky Noam (1995) The Minimalist Program. – Cambridge (Mass.): MIT Press.
• 7. Coseriu Eugenio (1958): Sinchronia, diachronia e historia – El problema del cambio linguístico, – Montevideo: Universidad de la República.
• 8. Grimm Jacob (1819): Deutsche Grammatik. Bd. 1. – Göttingen: Dieterich.
• 9. Grucza Franciszek, Dakowska Maria (red.) (1997): Podejścia kognitywne w lingwistyce, translatoryce i glottodydaktyce. – Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• 10. Guillaume Gustave (1929). Temps et verbe. Théorie des aspects, des modes et des temps. – Paris: Champion.
• 11. Humboldt Wilhelm von (1903-1936, Nachdruck 1968): Gesammelte Schriften. Hrsg. von Albert Leitzmann et al. – Berlin: Preußische Akademie der Wissenschaften.
• 12. Jakobson Roman (1979): Aufsätze zur Linguistik und Poetik. – Frankfurt–Berlin–Wien: Ullstein.
• 13. Jakobson Roman (1957): Shifters, Verbal Categories, and the Russian Verb. – Harvard: Harvard University Press.
• 14. Kluge Friedrich (1967): Etymologisches Wörterbuch der deutschen Sprache. 20. Aufl., bearb. v. Walther Mitzka. – Berlin: de Gruyter.
• 15. Kotin Michail L. (2019): Jacob Grimms Irrtümer in der „Deutschen Grammatik“. In: Ehrhardt, Holger (Hrsg.): Jacob Grimms „Deutsche Grammatik“. Ein Kasseler Beitrag zur Geschichte der deutschen Sprache. – Kassel: Euregio Verlag, 85–106.
• 16. Leiss Elisabeth (1992): Die Verbalkategorien des Deutschen – Ein Beitrag zur Theorie der sprachlichen Kategorisierung, – Berlin–New York: de Gruyter.
• 17. Lipczuk Ryszard (2007): Geschichte und Gegenwart des Fremdwortpurismus in Deutschland und Polen. – Frankfurt a. M.: Peter Lang Verlag
• 18. Maslov Jurij S. (1959): Kategorija predel’nosti/nepredel’nosti v gotskom jazyke, – Voprosy jazykoznanija 5, 24–36.
• 19. Mourek Václav E. (1890): Syntaxis Gotskich predložek. – Prag [Verlag nicht angegeben].
• 20. Schottel Justus Georg (1651): Teutsche Sprachkunst. 2. Aufl. – Braunschweig: Chr.Fr. Zilliger.
• 21. Schleicher August (1863): Die Darwinsche Theorie und die Sprachwissenschaft. Weimar: H. Böhlau. Steblin-Kamenskij Michail I. (1968): Vozmożno li planirovanije jazykovogo razvitija? Norveżskoje jazykovoje dviżenije v tupike. – Voprosy jazykoznanija 3, 47–56.r
• 22. Streitberg Wilhelm (1891): Perfective und imperfective Aktionsart im Germanischen. Paul’s und Braune’s Beiträge zur Geschichte der deutschen Sprache und Literatur 15, 70–177.
• 23. Tesniére Lucien (1959): Eléments de syntaxe structurale. 2. Aufl. – Paris: Klinksieck.
• 24. Tokarski Jan (1951): Czasowniki polskie: formy, typy, wyjątki, słownik. – Warszawa: Wydawnictwo S. Arcta.
• 25. Trubeckoy, Nikolaus S. (1989): Grundzüge der Phonologie. 7. Aufl. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.
• 26. Vater Johann Severin (1808): Praktische Grammatik der Russischen Sprache in Tabellen und Regeln nebst Übungsstücken zur grammatischen Analyse, einer Einleitung über Geschichte der Russischen Sprache und die Anodnung ihrer Grammatik, und Berichtigungen der Heymischen Sprachlehre. – Leipzig: Crusius.
• 27. Wegener Heide (1985): Der Dativ im heutigen Deutsch. – Tübingen: Gunter Narr Verlag.