Parateksty w przekładzie literaturoznawczym

• Autorzy: Tamara Brzostowska-Tereszkiewicz

Warianty tytułu

EN

Paratexts in the literary studies translation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The article concerns functions of paratexts in literary theory translation. The author analyses the particular cases when an essential change of original paratexts entails marginalizing the nowadays illegible indicators of source intellectual contexts and reducing the original terminology. Remarkably, it often results in depriving a source text of its original interpretive environment and activating thoroughly different fields of theoretical discourse: changing the genre of literary theory discourse, misrepresenting methodological genealogy of original concepts, and reorienting the worldview of an original author.

Słowa kluczowe

EN

paratext, literary theory translation, genre of literary theory discourse

• Wydawca: Księgarnia Akademicka
• Czasopismo: Między Oryginałem a Przekładem
• Rocznik: 2011
• Tom: 17
• Strony: 217-229

Twórcy

autor

Tamara Brzostowska-Tereszkiewicz

• Instytut Badań Literackich PAN

Bibliografia

• Bachtin M., [1982], Problemy literatury i estetyki, przeł. W. Grajewski, Czytelnik, Warszawa.
• Bachtin M., [1965], Tworczestwo Fransua Rable i narodnaja kultura sriedniewiekow’ja i rieniessansa, Chudożestwiennaja litieratura, Moskwa.
• Bachtin M., [1975], Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu, przeł. A. i A. Goreniowie, oprac., wstęp, komentarze i weryfikacja przekładu S. Balbus, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Bachtin M., [2008], Sobranije soczinienij, t. 4(1): „Fransua Rable w istorii realizma” (1940 g.). Matieriały k knigie o R able (1930-1950-je gg.). Kommientarii i priłożenija, ried. toma 1. Popowa, Jazyki sławianskich kultur, Moskwa.
• Bachtin M., [1975], Woprosy litieratury i estietiki: Issledowanija raznych let, otw. ried. S. Lejbowicz, Chudożestwiennaja litieratura, Moskwa.
• Balcerzan E., [1971], Oprócz głosu. Szkice krytycznoliterackie, PIW, Warszawa.
• Brzostowska-Tereszkiewicz T., [2010], „Od sjużetu do plotu (i z powrotem)”, Przegląd Rusycystyczny, nr 2 (130), ss. 5-20.
• Burzyńska A., [1995], „W stronę polityki (Krajobraz po dekonstrukcji, II)”, Ruch Literacki, nr 2, ss. 193-221.
• Eichenbaum [Ejchenbaum] B., [1973], „Teoria metody formalnej”, przeł. R. Zimand, [w:] Szkice o prozie i poezji. Wybór i przekł. L. Pszczołowska i R. Zimand, PIW, Warszawa, ss. 271-321.
• Ejchenbaum B., [1962], „Teoria «metody formalnej»”, tłum. Z. Saloni, Przegląd Humanistyczny, nr 3, ss. 14-54.
• Ejchenbaum B., [1986], „Teoria «metody formalnej»”, przeł. R. Łużny, [w:] Teoria badań literackich za granicą. Antologia, wybór, rozprawa wstępna, komentarze S. Skwarczyńskiej, t. 2, cz. 3, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Ejchenbaum B., [1927], „Tieorija formalnogo mietoda”, [w:] Litieratura: Tieorija. Kritika. Polemika, Priboj, Leningrad.
• Frank-Kamienieckij I., [2004], Kolesnica Jegowy. Trudy po biblejskoj mifołogii, ried. G. Szełogurowa, I. Pieszkow, Łabirint, Moskwa.
• Freidenberg [Freudenberg] O., [2007], „Dygresja filozoficzna”, [w:] Obraz i pojęcie, przekł. i posłowie B. Żyłko, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, ss. 126-143.
• Freidenberg [Freudenberg] O., [1987], Three Plots or The Semantics of One: Shakespeare’s «The Taming of the Shrew», transl. by A. Shukman and H. Willetts, [w:] Russian Poetics in Translation Vol. 5, pp. 30-51.
• Freudenberg O., [1995], Etiudy po semantołogii litieraturnych form. 1. Paraklausithuron, pried., posł. N. Braginskoj, [w:] Łotmanowskij sbornik nr 1, ss. 704-713, Moskwa.
• Freudenberg O., [1930], Tri sjużeta ili semantika odnogo, [w:] Jazyk i literatura, t. 5, ss. 33-60.
• Frejdenberg [Freudenberg] O., [1982], Trzy fabuły, jedno znaczenie, przeł. W. Krzemień, „Dialog”, nr 4.
• Frejdenberg [Freudenberg] O., [1988], Wjazd do Jerozolimy na ośle (Ewangelie a mitologia), przeł. K. Rutkowski, Literatura na Świecie, nr 3, ss. 304-341.
• Freudenberg O., [2005], Wjazd do Jerozolimy na ośle (O mitologii i ewangelii), przeł. K. Rutkowski, [w:] Semantyka kultury, red. D. Ulicka, wstęp W. Grajewski, ss. 1-41, Uniwersitas, Kraków.
• Freudenberg O., [1998], W’jezd w Ierusalim na osle (Iz jewangielskoj mifołogii), [w:] Mif i litieratura driewnosti. 2-je izd., isprawlennoje i dopołniennoje.
• Sostawlenije, podgotowka tieksta, kommientarii i poslesłowije N. Braginskoj, Wostocznaja Litieratura RAN, ss. 623-665, Moskwa.
• Freudenberg O., [2005], Ekskurs do filozofii, przeł. D. Ulicka, [w:] Semantyka kultury , ss. 339-356, Universitas, Kraków.
• Głowiński M., Kostkiewiczowa T., Okopień-Sławińska A., Sławiński J., [2002], Słownik terminów literackich , red. J. Sławiński, wyd. 4., Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków.
• Grzymała-Siedlecki A., Etiudy płanetnicze, „Kurier Warszawski” 1934, nr 11 (wyd. wieczorne).
• Holquist M., [1981], The Dialogic Imagination. Four Essays by M. M. Bakhtin, transl. by C. Emerson & M. Holquist, University of Texas Press, Austin.
• Hopensztand J. D., [1938], Filozofia literatury formalistów wobec poetyki futuryzmu, „Życie Literackie”, z. 5, ss. 182-192.
• Genette G., [1997], Paratexts: Thresholds of Interpretation, transl. by J. E. Lewin; foreword by R. Macksey, Cambridge University Press, Cambridge.
• Semiotyka kultury, [1975], red. Janus E., Mayenowa M. R., przedmowa S. Żółkiewski, PIW, Warszawa.
• Jarcho B., [1999/2000], Komiedii i tragiedii Kornela (Etjud po tieorii żanra), podgotowka tieksta, publikacija i primieczanija M. Akimowoj, „Philologica”, t. 6, nr 14/16, ss. 143-319.
• Kenigsberg M., [1994], Iz stichołogiczeskich etjudow. 1. Analiz ponjatija «stich». Podgotowka tieksta i publikacyja S. Mazura i M. Szapira. Wstupitielnaja stat’ja i primieczanija M. Szapira, „Philologica”, nr 1/2, ss. 149-185.
• Lévi-Strauss C., [1968], Analiza morfologiczna bajki rosyjskiej, przeł. W. Kwiatkowski, „Pamiętnik Literacki”, z. 4, ss. 267-284.
• Readings in Russian Poetics: Formalist and Structuralist Views, [1971], ed. Matejka L., Pomorska K., Cambridge Massachussets Press, Massachusetts.
• Michailovič A., [2009], Bachtinowska koncepcja słowa, przeł. T. Brzostowska-Tereszkiewicz, [w:] Ja-Inny. Wokół Bachtina. Antologia pod red. naukową D. Ulickiej, t. 2, ss. 81-115, Uniwersitas, Kraków.
• Niekludow S., [1975], Sujet a relacje przestrzenno-czasowe w rosyjskiej bylinie (tezy), przeł. A. Jędrzejkiewicz, [w:] Semiotyka kultury, red. E. Janus,
• M. R. Mayenowa, przedmowa S. Żółkiewski, ss. 388-391, PIW, Warszawa.
• Nycz R., [2006], Kulturowa natura, słaby profesjonalizm. Kilka uwag o przedmiocie i statusie dyskursu literaturoznawczego, [w:] Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. M. P. Markowski i R. Nycz, Universitas, Kraków, ss. 5-38.
• Pańkow N., [2007], M. M. Michaił Bachtin i tieorija romana, [online] http://magazines.russ.ru/voplit/2007/3/pa19.html – 25.09. 2010.
• Przypisy tłumacza, [2009], red. Skibińska E., Księgarnia Akademicka, Wrocław-Kraków.[2009], red. Skibińska E., Księgarnia Akademicka, Wrocław-Kraków.
• Tynianow J., [1978], Fakt literacki, przeł. M. Płachecki, [w:] Fakt literacki. Wyboru dokonała E. Korpała-Kirszak, PIW, Warszawa, ss. 15-42.
• Ulicka D., [2008], Glos(s)y do heteroglozji, albo krótki heteroglos(s)ariusz, [w:] Literatura, kultura, tolerancja, red. G. Gazda, I. Hübner, J. Płuciennik, Universitas, Kraków, ss. 31-62.
• Ulicka D., [2009], Komentarz edytorski, [w:] Ja-Inny. Wokół Bachtina. Antologia pod red. naukową D. Ulickiej, Universitas, Kraków, t. 1, ss. 521-525.
• D. Ulicka, [2007], Literaturoznawcze dyskursy możliwe. Studia z dziejów nowoczesnej teorii literatury w Europie Środkowo-Wschodniej, Universitas, Kraków.
• D. Ulicka, [2005], „Od tłumaczy”, [w:] Semantyka kultury, red. D. Ulicka, wstęp W. Grajewski, Universitas, Kraków, ss. XXXIII-XXXVI.
• Pirkova-Jakobson S., [1958], Preface, [w:] V. Propp, Morphology of the Folktale. Edited with an Introduction by S. Pirkova-Jakobson. Translated by L. Scott Indiana University Press, Bloomington, pp. III-VII.
• Propp W., [1998], Strukturnoje i istoriczeskoje izuczenije wołszebnoj skazki, [w:] Sobranije trudow: Poetika folkłora, sostawlenije, priedisłowije, kommientarii A. Martynowoj, Łabirint, Moskwa, ss. 208-229.
• Propp W., [1928], Morfołogija wołszebnoj skazki, Academia, Leningrad.
• Propp V., [1958], Morphology of the Folktale. Edited with an Introduction by S. Pirkova-Jakobson. Translated by L. Scott, Indiana University Press, Bloomington.
• Propp V., [1968], Morphology of the Folktale, Second Edition, Revised and Edited with a Preface by L. A. Wagner, New Introduction by A. Dundes, University of Texas Press, Austin-London.