Sposoby tworzenia habitatywów przez uczniów klas piątych – wyniki badań własnych

• Autorzy: Zając Ewelina

Warianty tytułu

Ways of creating demonyms by fifth grade students – results of own research

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Tematyką nazw mieszkańców zajmowano się już na różnych płaszczyznach – badano je od strony językoznawczej, leksykalnej, historycznej, omawiano etnonimy w dziełach literackich i słownikach, jednak niewielu publikacji doczekało się opracowanie sposobów tworzenia habitatywów przez dzieci i młodzież – stąd podjęcie tego tematu. Celem artykułu jest zaprezentowanie i omówienie materiału leksykalnego dotyczącego nazw mieszkańców krajów. Materiał zgromadzono na podstawie ankiety przeprowadzonej wśród uczniów klas piątych szkoły podstawowej w powiecie tureckim w województwie wielkopolskim. Zadaniem badanych było utworzenie 34 habitatywów. Przedstawiona analiza dotyczy sposobów tworzenia habitatywów z uwzględnieniem technik słowotwórczych.

EN

The topic of the names of residents has already been dealt with on various levels - from the linguistic, lexical and historical perspective, ethnonyms were discussed in literary works and dictionaries, but few publications have developed ways of creating demonyms by children and adolescents - hence the topic was taken up. The aim of the article is to present and discuss the lexical material concerning the names of inhabitants of countries. The material was collected on the basis of a survey conducted among fifth-grade students of a primary school in the Turek district in the Wielkopolska voivodship. The task of the respondents was to create 34 demonyms. The presented analysis concerns the methods of creating demonyms, taking into account word-formation techniques.

Słowa kluczowe

PL

nazwy mieszkańców; słowotwórstwo dzieci; habitatywa; etnonimy

EN

names of residents; children’s word formation; ethnonyms

• Wydawca: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Czasopismo: Język Polski
• Rocznik: 2022
• Tom: 102
• Numer: 1
• Strony: 108-115

Twórcy

autor

Zając Ewelina

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Chruszczewski P.P., Kudła M. 2016: Etnonimy pokarmosemiczne. Tradycje kulinarne w nazwach grup etnicznych z perspektywy językoznawstwa antropologicznego, „Prace Komisji Nauk Filologicznych Oddziału Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu” IX, „Język – Kultura – Komunikacja”, s. 9–21.
• Dacewicz L. 2016: Etnonimy w słownikach ogólnych języka polskiego i rosyjskiego, „Slavia Orientalis” LXV, nr 2, s. 363–375.
• Dziurda-Multan A. 2008: Dziecięce sposoby tworzenia nazw, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
• Grzegorczykowa R. 1979: Zarys słowotwórstwa polskiego. Słowotwórstwo opisowe, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Kęsikowa U. 2008: Etnonimy w poezji i dramacie Juliusza Słowackiego, „Słupskie Prace Filologiczne”, seria: „Filologia Polska”, nr 6, s. 183–199.
• Klemensiewicz Z., Lehr-Spławiński T., Urbańczyk S. 1964: Gramatyka historyczna języka polskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Kowalik-Kaleta Z. 1982: Miejsce kategorii nazw mieszkańców (Polanin, Francuz, warszawiak) oraz etników (Wiślanie, Litwini) w systemie językowym, „Onomastica” XXVII, s. 39–53.
• Kreja B. 1978: Problematyka słowotwórcza derywatów od nazw geograficznych we współczesnym języku polskim, „Gdańskie Studia Językoznawcze”, nr 2, s. 5–18.
• Kurdyła T. 2015: Polskie habitatywa na -anin, -an i -ak (przyczynek), „Onomastica” LIX, s. 181–195.
• Malec M. 1998: Etnonimy. Nazwy narodowości. Nazwy mieszkańców, [w:] E. Rzetelska-Feleszko (red.), Polskie nazwy własne. Encyklopedia, Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, Towarzystwo Naukowe Warszawskie, Kraków–Warszawa, s. 181–188.
• Malec M. 2001: Ethnicum Bawar (Bajer) w nazwiskach Polaków, [w:] J. Maćkiewicz, E. Rogowska (red.), W świecie słów i znaczeń. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Bogusławowi Krei, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, s. 187–191.
• Masojć I. 2015: Gramatyka współczesnego języka polskiego. Słowotwórstwo rzeczowników, Litewski Uniwersytet Edukologiczny, Wilno.
• Porayski-Pomsta J. 1994: Umiejętności komunikacyjne i językowe dzieci w wieku przedszkolnym. Studium psycholingwistyczne, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Rymut K. 2003: Granica czy strefa przejściowa między nomen appellativum a nomen proprium, [w:] tenże, Szkice onomastyczne i historycznojęzykowe, Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, Kraków, s. 9–12.
• Sajkowski W. 2016: Ludność zamieszkująca Prowincje Iliryjskie znana pod mianem Morlaków – definicja etnonimu w literaturze francuskiej, „Res Historica”, nr 41, s. 111–123.
• Sulisz M. 1969: Budowa słowotwórcza nazw etnicznych w języku polskim, „Rozprawy Komisji Językowej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” VII, s. 287–341.
• Taszycki W. 1964: Kilka uwag o nazwach mieszkańców od nazw krain i miejscowości, „Prace Filologiczne” XVIII, nr 3, s. 261–265.
• Tyrpa A. 2011: Cudzoziemcy i obce kraje w dialektach polskich, Lexis, Kraków.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.31286/JP.01008