Renta planistyczna i opłata adiacencka w planowaniu przestrzennym

• Autorzy: Wołowiec Tomasz , Reśko Dariusz
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Renta planistyczna jest to opłata od wzrostu wartości nieruchomości pobierana przez gminę. Uchwalenie nowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy lub jego zmiana powoduje w wielu przypadkach wzrost wartości nieruchomości. W praktyce najczęściej dotyczy to przekształcenia nieruchomości rolnej na budowlaną i sprzedaż pojedynczych działek. Regulacje dotyczące opłaty adiacenckiej zawiera ustawa o gospodarce nieruchomościami. Opłaty adiacenckie są nakładane przez gminy w związku ze wzrostem wartości nieruchomości spowodowanych podziałem lub scaleniem gruntów albo zainwestowaniem gminy w budowę urządzeń infrastruktury technicznej. Opłaty te stosuje się do nieruchomości bez względu na ich rodzaj i położenie, jeżeli urządzenia infrastruktury technicznej zostały wybudowane z udziałem Skarbu Państwa lub środków gminnych, z wyłączeniem nieruchomości przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele rolne i leśne (art. 143 ust. 1 ustawy).

EN

Planning fee increase in the value of the property taken by the local government. The adoption of the new zoning plan of the commune or the change results in many cases the increase in property value. In practice, most often relates to the transformation of the agricultural property for the construction and sale of single plots. Regulations for the betterment levy includes Real Estate Management Act. Betterment levy shall be imposed by the municipality in connection with an increase in property values caused by the division or merging of land or investing community in the construction of technical infrastructure. These fees apply to property regardless of their type and location, if the technical infrastructure has been built with the Treasury or municipal funds, excluding real estate held in the local spatial development plan for agricultural and forestry (Article 143 paragraph. 1 of the Act ).

Słowa kluczowe

PL

renta (opłata) planistyczna; opłata adiacencka; miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego; studium uwarunkowań

EN

renting (fee) planning; admission fee; local spatial development plan; study of conditions

• Wydawca: Stowarzyszenie Gmin Uzdrowiskowych RP
• Czasopismo: Jedziemy do wód w...
• Rocznik: 2014
• Numer: 2
• Strony: 55-64

Daty

wydano

2014-06-29

Twórcy

autor

Wołowiec Tomasz

• Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie

autor

Reśko Dariusz

• Wyższa Szkoła Biznesu – National-Louis University w Nowym Sączu

Bibliografia

• 1 T. Bąkowski, Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, Zakamycze, Kraków 2004. Komentarz do art. 36 i 37.
• 2 Wyrok NSA we Wrocławiu z dnia 6 września 2002 r., II SA/Wr 1193/02, OSS 2003, nr 1, poz. 15.
• 3 W literaturze przedmiotu przyjmuje się, że do dopłat stosuje się przepisy działu III o.p. na podstawie art. 341o.p. Nie dotyczy to jednak wszystkich opłat. W wyrokuNSA z dnia 7 października 2005 r., II OSK 93/05, Lex, nr 201349, przyjęto, że do ustalenia opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości w wyniku uchwalenia (zmian) miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie stosuje się przepisów ordynacji podatkowej. Zob. szerzej: L. Etel, Renta planistyczna i opłata adiacencka jako niepodatkowe należności budżetowe, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2010, nr 6 oraz T. Brzezicki, W. Morawski, Podstawy normatywne poboru renty planistycznej – kwestia stosowania Ordynacji podatkowej, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2009, nr 12.
• 4 I. Czaja-Hliniak, Prawnofinansowa instytucja dopłat jako forma pozapodatkowych danin publicznych, Kraków 2006, s. 13.
• 5 Pogląd taki został przedstawiony w wyroku NSA z dnia 7 listopada 2001 r. (II SA/Gd 1948/01, OSP 2003, z. 2, poz. 16, tam też glosa A. Borodo aprobującego powyższe stanowisko). Z kolei Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 26 czerwca 2001 r. orzekł o niedopuszczalności drogi sądowej w sprawie o zasądzenie opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości, ustalonej w decyzji administracyjnej, wydanej na podstawie przepisów u.z.p. (III CZP 30/01, OSNC 2002, nr 2, poz. 16). Uchwała SN została poddana krytyce w glosie K. Flaga-Gieruszyńskiej (zob. Rejent 2002, nr 6, s. 132).
• 6 Por. A. Cisek, J. Kremis, glosa do uchwały NSA z dnia 30 października 2000 r., OPK 16/00, OSP 2001, z. 10, poz. 152.
• 7 Por. A. Oleszko, Pytania i odpowiedzi, „Rejent” 2002, nr 7, s. 217.
• 8 Zob. E. Janeczko, Renta planistyczna na tle art. 36 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, „Rejent” 2001, nr 1, s. 61; M. Wolanin, Skutki prawne uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wobec prawa własności i prawa użytkowania wieczystego, „Monitor Prawniczy” 1996, nr 4, s. 124.
• 9 T. Bąkowski, Ustawa o …., op.cit.
• 10 M. Kaczmarek, Samorzad.infor.pl, 2011-10-24
• 11 Nowelizacja stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do orzeczenia TK z 9 lutego 2010 r. (sygn. akt P 58/08), stwierdzającego niezgodnośćprzepisu art. 37 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z art. 2 i art. 32 Konstytucji RP. W sprawie będącej przedmiotem analizy TK, miejscowy plan zagospodarowania utracił moc na mocy art. 87 ust. 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W momencie uchwalenia kolejnego miejscowego planu, ponad rok od wygaśnięcia starego planu, właściciele nieruchomości zostali obciążeni obowiązkiem wniesienia opłaty wynikającej ze wzrostu wartości nieruchomości po uchwaleniu lub zmianie planu miejscowego (art. 36 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). TK uznał, że sytuacja właścicieli nieruchomości położonych tam, gdzie ustawy nowe plany miejscowe uchwalono po wygaśnięciu starych, różni się od sytuacji innych właścicieli nieruchomości położonych tam, gdzie, zgodnie z ustawą, nowe plany zastąpiły stare w trakcie ich obowiązywania. Zdaniem TK wzrost wartości nieruchomości powinien być rozpatrywany jako skutek uchwalenia nowego planu miejscowego bezpośrednio po poprzednim, a nie jako efekt utraty ciągłości planowania i stworzenia sytuacji okresowego braku jakiegokolwiek planu z jegokonsekwencjami związanymi z opłatami.”
• 12 E. Bończak-Kucharczyk, Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, LEX, Warszawa 2011, komentarz do art. 4 u.g.n.
• 13 Por. wyrok NSA z dnia 17 maja 2002 r., I SA 114/02, niepubl., wyrok NSA z dnia 7 października 2008 r., I FSK 1156/07, LEX nr 496301, wyrok WSA w Krakowie z dnia 20 maja 2008 r., III SA/Kr 842/07, LEX nr 506806, oraz wyrok WSA w Krakowie z dnia 16 kwietnia 2008 r., III SA/Kr 1006/07, LEX nr 506822, w którymuznano, że gminy nie mogą pobierać opłat za budowę sieci od osób, które chcą mieć wodociąg, gdyż tę funkcję spełnia opłata adiacencka.
• 14 Por. wyrok WSA w Olsztynie z dnia 29 stycznia 2009 r., II SA/Ol 933/08, LEX nr 480897.
• 15 Por. wyrok NSA z dnia 25 października 2005 r., I OSK 83/05, LEX nr 215365.
• 16 Por. wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 28 października 2009 r., II SA/Go 674/09, LEX nr 573728.
• 17 W wyroku z dnia 5 grudnia 2007 r., I SA/Wa 1331/07, LEX nr 454101.
• 18 Por. wyrok WSA w Gdańsku z dnia 10 marca 2005 r., II SA/Gd 347/02, LEX nr 220257.
• 19 W świetle wyroku NSA z dnia 29 lutego 2008 r., I OSK 263/07, LEX nr 454087.
• 20 Por. wyrok NSA z dnia 25 lipca 2000 r., II SA/Ka 2052/98, ONSA 2001, nr 3, poz. 142.
• 21 Por. wyrok NSA z dnia 19 marca 1991 r., SA/Lu 79/91, ONSA 1991, nr 2, poz. 41, który zachowuje ważność także w aktualnym stanie prawnym.
• 22 Por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 30 stycznia 2008 r., I SA/Wa 1833/07, LEX nr 351279.
• 23 Por. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 12 lutego 2008 r., III SA/Po 893/07, LEX nr 575779.
• 24 Por. wyrok NSA z dnia 20 grudnia 2002 r., I SA 342/01, Monitor Prawny 2003, nr 3, poz. 98.
• 25 Por. wyrok WSA w Białymstoku z dnia 29 kwietnia 2008 r., II SA/Bk 870/07, LEX nr 510815.
• 26 Por. wyrok NSA z dnia 7 maja 2002 r., I SA 2378/00, LEX nr 81740.

Identyfikatory

ISSN

1427-0900