MĄDROŚĆ JAKO PRZYMIOT STAROŚCI. PERSPEKTYWA BIBLIJNA

• Autorzy: Florczyk Łukasz , Brudek Paweł , Steuden Stanisława

Warianty tytułu

Wisdom as an attribute of old age. The biblical perspective

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Natchnieni autorzy Pisma Świętego w pierwszej kolejności przypisują mądrość samemu Bogu. Dotyczy to głównie dzieła stworzenia świata i człowieka. Mądrość ludzka z kolei stanowi Boży dar, o który ciągle trzeba prosić Stwórcę. Przykład takiej ufnej modlitwy o mądrość zostawił nam król Salomon, który nie prosił Boga o długie życie, bogactwo, czy o zgubę swoich nieprzyjaciół, ale o serce pełne rozsądku – w celu sądzenia i rozróżniania dobra od zła. Ta ludzka mądrość dotyczy głównie osób dojrzałych i starszych, ale to wcale nie znaczy, że jest ona zarezerwowana tylko i wyłącznie dla tych ludzi. Owa mądrość przejawia się przede wszystkim w pobożności, przestrzeganiu nakazów Prawa i bojaźni Bożej. Człowiek mądry może się także poszczycić wiedzą i bogatym doświadczeniem życiowym, dlatego to właśnie takie osoby dzieliły się swoją mądrością z innymi ludźmi (szczególnie z młodym pokoleniem), a gdy zaszła taka potrzeba – sądziły i doradzały. Starcy – odznaczający się mądrością – cieszyli się autorytetem i wielkim szacunkiem, a ich nagrodą była długowieczność i żywa pamięć wśród następnych pokoleń.

EN

The article shows what inspired the authors of Scripture in the first place to attribute wisdom to God alone. This mainly concerns the creation of the world and man. It also points to human wisdom, which is God's gift, of which there is still a need to ask the Creator. King Solomon left us an example of such trusting prayer for wisdom. He did not ask God for a long life, wealth, or the destruction of his enemies, but for a heart full of common sense – in order to judge and discern good and evil. This human wisdom applies primarily to mature and older people, but that does not mean that it is reserved only for them. That wisdom manifests itself primarily in piety, observance of the precepts and fear of God. A wise man can also boast extensive knowledge and life experience, because he can share his wisdom with other people (especially the young generation), and when the need arises he can think and advise. Old men – distinguished by wisdom – enjoyed great authority and respect, and the reward for their longevity and life was a living memory for future generations.

Słowa kluczowe

PL

mądrość; starość; bojaźń Boża; autorytet; długowieczność

EN

wisdom; senility; fear of God; authority; longevity

• Wydawca: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Czasopismo: Forum Teologiczne
• Rocznik: 2016
• Tom: 17
• Strony: 55-71

Daty

wydano

2016-12-01

Twórcy

autor

Florczyk Łukasz

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

autor

Brudek Paweł

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

autor

Steuden Stanisława

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Bibliografia

• Anselm U., Mędrzec, w: Praktyczny słownik biblijny, red. A. Grabner-Haider, Warszawa 1994, k. 724.
• Barucq A., Grelot P., Mądrość, w: Słownik teologii biblijnej, red. X. Leon-Dufour, Poznań 1990, s. 459-465.
• Baum A., Mądrość, w: Praktyczny słownik biblijny, red. A. Grabner-Haider, Warszawa 1994, k. 710-712.
• Bolewski J., Dzieje dzieci Mądrości, Kraków 2007.
• Brzegowy T., Pisma mądrościowe Starego Testamentu, Tarnów 2003.
• Brzegowy T., Sylwetka izraelskiego mędrca na podstawie Księgi Syracha, w: „Bóg jest miłością” (1J 4,16). Studia dla Księdza Profesora Józefa Kudasiewicza w 80. rocznicę urodzin, red. W. Chrostowski, Warszawa 2006, s. 69-88.
• Dziadosz D., Tak było na początku… Izrael opowiada swoje dzieje. Literacka i teologiczna analiza wiodących tradycji Księgi Rodzaju, Przemyśl 2011.
• Fausti S., Wspólnota czyta Ewangelię według św. Łukasza, Częstochowa 2006.
• Flis J., Konkordancja Starego i Nowego Testamentu do Biblii Tysiąclecia, Warszawa 2004.
• Jelonek T., Starość w Biblii, „Polonia Sacra” 2002, t. 11, s. 125-131.
• Jędrzejewski S., Atrybuty starości w świetle Biblii, w: Życie konsekrowane w trzecim wieku, red. K. Wójtowicz, Kraków 2000, s. 93-107.
• Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994.
• Kempiak R., Przyjąć dar starości. Biblijna refleksja na temat starości, „Życie Konsekrowane” 2001, nr 4(32), s. 11-29.
• Kleczko K., Teologia jako sapientia, w: Wierzymy w Kościół, red. W. Rakocy, K. Klusek, M. Pyzik-Turska, Lublin 2013.
• Koehler L., Baumgartner W., Stamm J., Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu, t. 1, Warszawa 2013.
• Kręcidło J., Portret mędrca w Księdze Przysłów 1,1-7, „Collectanea Theologica” 2006, nr 1, s. 5-25.
• Kudasiewicz J., Starość i ludzie starzy w świetle Pisma Świętego, „Ateneum Kapłanskie” 1978, t. 90, z. 2(415), s. 183-196.
• Murphy R., Mądrość, w: Encyklopedia biblijna, red. P. Achtemeier, Warszawa 1999, s. 726-727.
• Murphy R., Wprowadzenie do literatury mądrościowej, w: Katolicki komentarz biblijny, red. R.E. Brown, J.A. Fitzmyer, R.E. Murphy, Warszawa 2004, s. 436-444.
• Nowy leksykon biblijny, red. F. Kogler, R. Egger-Wenzel, M. Ernst, Kielce 2011.
• Orel W. V., Wiara Abigail – wiarą Izraela w Boży wybór dynastii Dawidowej. Teologiczne refleksje nad 1Sm 25,2-42, w: Świadkowie wiary. Biblia o wierze (AnalectaBiblicaLublinensia IX), red. D. Dziadosz, Lublin 2014, s. 45-58.
• Ostański P., Biblijna perspektywa starości, w: Dorosłość wobec starości. Oczekiwania – Radości – Dylematy, red. R. Konieczna-Woźniak, Poznań 2008, s. 121-130.
• Ostański P., Historiozbawcza wizja starości w Piśmie Świętym. Studium egzegetyczno-teologiczne, Poznań 2007.
• Ostański P., Starość. Aspekt biblijny, w: Encyklopedia katolicka, t. 18, Lublin 2013, kol. 855.
• Pałubicki W., Człowiek stary a rodzina w antropologii dawnego judaizmu, „Przegląd Religioznawczy” 2000, nr 3, s. 79-85.
• Pawłowski Z., Starość według Biblii, „Pastores” 2007, nr 4(37), s. 7-15.
• Poniży B., Księga Mądrości. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz (NKB.ST XX), Częstochowa 2012.
• Poniży B., Ku osobowej mądrości w literaturze Starego Testamentu, „Poznańskie Studia Teologiczne” 2006, t. 20, s. 27-40.
• Poniży B., Mądrość w Biblii, w: Encyklopedia katolicka, t. 12, Lublin 2008, kol. 312.
• Popowski R., Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu, Warszawa 2006.
• Potocki S., Drogi Mądrości (Księga Przysłów), w: Mądrość starotestamentowego Izraela (Wprowadzenie w myśl i wezwanie ksiąg biblijnych VI), red. J. Frankowski, Warszawa 1999, s. 34-72.
• Rienecker F., Maier G., Leksykon biblijny, Warszawa 2001.
• Ryken L., Wilhoit J. C., Longman T., Słownik symboliki biblijnej, Warszawa 1998.
• Słownik łacińsko-polski, t. 2, red. J. Korpanty, Warszawa 2003.
• Słownik późnych ksiąg Nowego Testamentu i pism Ojców Apostolskich, red. R.P. Martin, P.H. Davids, Warszawa 2014.
• Słownik wiedzy biblijnej, red. B.M. Metzger, M.D. Coogan, Warszawa 1997.
• Synowiec J., Mędrcy Izraela, ich pisma i nauka, Kraków 1997.
• Szymik S., Słowo Boże jako pokarm Mądrości według Prz 9,1-6, w: Słowo Boże w życiu i misji Kościoła (AnalectaBiblicaLublinensia IV), red. tenże, Lublin 2009, s. 91-102.
• Tronina A., Biblia o ludziach starszych, „Vox Patrum” 2011, t. 31, s. 231-239.
• Tronina A., Księga Hioba. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz (NKB.ST XV), Częstochowa 2013.
• Wajda A. M., The Biblical World of Animals, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 2013, nr 4, s. 293-315.
• Walton J. H., Matthews V. H., Chavalas M. W., Komentarz historyczno-kulturowy do Biblii Hebrajskiej, Warszawa 2005.
• Widła B., Słownik antropologii Nowego Testamentu, Warszawa 2003.
• Wilk J., Uczta Mądrości (Prz 9,1-6) i biesiada Głupoty (Prz 9,13-18), „Ateneum Kapłańskie” 2010, z. 3(610), s. 532-541.
• Wójcik E., Encyklopedia katolicka, t. 12, Lublin 2008, kol. 315.