Patriotyzm na lekcjach języka polskiego w gimnazjum

• Autorzy: Agnieszka Kania

Warianty tytułu

EN

Lower secondary Polish language classes in the context of patriotism

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia opinie uczniów i nauczycieli o potrzebie i sposobach wychowania patriotycznego w ramach edukacji polonistycznej w gimnazjum. Źródłem danych było badanie Dydaktyka literatury i języka polskiego w gimnazjum w świetle nowej podstawy programowej przeprowadzone w latach 2012–2013. Do analizy wykorzystano ankiety 5228 uczniów i 163 nauczycieli języka polskiego z losowej próby 60 gimnazjów z województw: małopolskiego, podkarpackiego, lubelskiego, świętokrzyskiego i mazowieckiego oraz wyniki indywidualnych wywiadów pogłębionych ze 180 uczniami i 29 nauczycielami klas 1–3, 30 zogniskowanych wywiadów grupowych z udziałem wylosowanych uczniów z klas 1–3 oraz 10 ze wszystkimi nauczycielami uczącymi języka polskiego w danej szkole.

EN

One of the many issues approached by the project Teaching Polish language and literature in lower secondary school in the context of the new core curriculum has become the comprehension of the concept of patriotism, when broached as a subject during Polish language classes and how it is perceived by students and teachers. The article first reports results from quantitative research, which formed the foundation for qualitative analysis of interviews with teachers and then students (second part), in terms of prevalent opinion and attitudes towards patriotic values. Opinions and attitudes were varied, with origins in literature education and the personal beliefs of teachers. The third part of the study investigated opinion from both sides of the educational process on two readings, considered essential to demonstrate patriotic content – Krzyżacy and Kamienie na szaniec. The conclusions are summarised with suggestions for application in teaching.

Słowa kluczowe

PL

edukacja; dydaktyka literatury i języka polskiego; gimnazjum; patriotyzm, wartości

EN

Polish language; literature teaching; lower secondary school; patriotism, values

• Wydawca: Instytut Badań Edukacyjnych
• Czasopismo: Edukacja
• Rocznik: 2016
• Numer: 1(136)
• Strony: 89–101

Daty

wydano

2016-03-31

Twórcy

autor

Agnieszka Kania

• Wydział Polonistyki, Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• Bortnowski, S. (2005). Przewodnik po sztuce uczenia literatury. Warszawa: Stentor.
• Bortnowski, S. (2012). Jak uczyć patriotyzmu w XXI wieku, 70 lat po II wojnie światowej? Polski w Praktyce, maj–czerwiec, 10–16.
• Dydaktyka literatury i języka polskiego w gimnazjum w świetle nowej podstawy programowej. Raport końcowy: ankiety. (2013). Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski.
• Janus-Sitarz, A. (2009). Przyjemność i odpowiedzialność w lekturze. O praktykach czytania literatury w szkole. Konstatacje. Oceny. Propozycje. Kraków: Universitas.
• Kania, A. (2014). Święta miłości kochanej ojczyzny…? O kształtowaniu postawy patriotycznej na lekcjach języka polskiego – między tradycją a zmianą. Studia ad Didacticam Litterarum Polonorum et Linquae Polonae Pertinentia, V, 25–41.
• Karolak, I. (1993). Patriotyzm. W: J. Bartmiński i M. Mazurkiewicz-Brzozowska (red.), Nazwy wartości. Studia leksykalno-semantyczne (s. 157–176). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Karwatowska, M. (2012). Autorytety w opiniach młodzieży. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Lewartowicz, U. (2013). Młodzież i patriotyzm. Wyzwania dla edukacji. W: J. Nikitorowicz (red.), Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej? (146–160). Kraków: Impuls.
• Ministerstwo Edukacji Narodowej (2009). Podstawa programowa z komentarzami (tom 2. Język polski w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum). Warszawa: Ministerstwo Edukacji Narodowej.
• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Tekst ujednolicony. (1991). Dz.U. 1991 nr 95 poz. 425.
• Morawska, I. i Latoch-Zielińska, M. (2011). Gimnazjaliści wobec wartości narodowych. Polonistyka, 9, 18–23.
• Myrdzik, B. (2009). O kształtowaniu tożsamości narodowej w procesie edukacji polonistycznej. Refleksje i kontrowersje. W: A. Janus-Sitarz (red.), W trosce o dobrą edukację. Prace dedykowane profesor Jadwidze Kowalikowej z okazji 40-lecia pracy naukowej (s. 353–366). Kraków: Universitas.
• Ogrodzka-Mazur, E. (2013). (Nie)obecność patriotyzmu w świadomości aksjologicznej młodego pokolenia Polaków. „Przesuwanie się horyzontu aksjologicznego” czy kryzys w wartościowaniu? W: J. Nikitorowicz (red.), Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej? (106–127). Kraków: Impuls.
• Świda-Ziemba, H. (2011). Młodzież PRL. Portrety pokoleń w kontekście historii. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Uwagi

http://www.edukacja.ibe.edu.pl/images/numery/2016/1-6-kania-patriotyzm-na-lekcjach.pdf

Identyfikatory

ISSN

0239-6858