Zagrożenie stereotypem, bezradność intelektualna a oceny szkolne dziewcząt z matematyki

• Autorzy: Sylwia Bedyńska , Piotr Rycielski

Warianty tytułu

EN

Learned helplessness as a mediator between stereotype threat and girls’ grades in mathematics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zagrożenie stereotypem to zjawisko, które pojawia się w czasie testowania pewnych zdolności, wskutek aktywizacji negatywnego stereotypu mówiącego o niskich zdolnościach własnej grupy. Jego konsekwencją jest pogorszenie wykonywania zadań wymagających tych zdolności. W przedstawionym badaniu mierzono za pomocą skali psychologicznej poczucie zagrożenia stereotypem u uczennic szkół podstawowych i gimnazjów oraz sprawdzano jego związek z ocenami szkolnymi z matematyki. Ponadto, korzystając z rozważań teoretycznych o podobieństwie stereotypizacji i wyuczonej bezradności, testowano mediacyjną i moderacyjną rolę bezradności intelektualnej z matematyki. Uzyskane wyniki sugerują, że bezradność intelektualna mediuje relację między poczuciem zagrożenia stereotypem na lekcjach matematyki a ocenami szkolnymi z tego przedmiotu.

EN

Stereotype threat is a situational phenomenon that arises during ability testing, when a negative stereotype about in-group ability is activated. This leads to stereotypical content assimilation and impairs task performance. The present study investigated the relation of stereotype threat experienced during mathematics lessons and mathematics achievement, as measured by school grades. Further, review of the literature about similarities between discrimination and learned helplessness indicated that learned helplessness acted as an important mediator between stereotype threat and school achievement. The results confirmed that learned helplessness mediated the relation between stereotype threat experience and mathematical achievement.

Słowa kluczowe

PL

bezradność intelektualna; oceny szkolne z matematyki; zagrożenie stereotypem

EN

learned helplessness; grades; mathematics; stereotype threat

• Wydawca: Instytut Badań Edukacyjnych
• Czasopismo: Edukacja
• Rocznik: 2016
• Numer: 1(136)
• Strony: 102–113

Daty

wydano

2016-03-31

Twórcy

autor

Sylwia Bedyńska

• Wydział Psychologii, SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny

autor

Piotr Rycielski

• Instytut Badań Edukacyjnych

Bibliografia

• Aronson, J., Fried, C. B., i Good, C. (2002). Reducing the effects of stereotype threat on African-American college students by shaping theories of intelligence. Journal of Experimental Social Psychology, 38, 113–125.
• Aronson, J., Lustina, M. J., Good, C., Keough, K., Steele, C. M. i Brown, J. (1999). When white men can’t do math: necessary and sufficient factors in stereotype threat. Journal of Experimental Social Psychology, 35, 29–46.
• Baron, R. M. i Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychology research: conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1173–1182.
• Bedyńska, S. (2004). Wpływ negatywnych stereotypów o zdolnościach intelektualnych na procesy rozumowania i funkcjonowanie pamięci operacyjnej. [Niepublikowana praca doktorska.] Warszawa: Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej
• Bedyńska, S. (2013). Długofalowe skutki zagrożenia stereotypem. Moderacyjna rola identyfikacji z własną grupą i dziedziną. Studia Psychologiczne, 51, 53–61.
• Bedyńska, S. i Książek, M. (2012). Statystyczny drogowskaz 3: praktyczny przewodnik wykorzystania modeli regresji oraz równań strukturalnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Sedno.
• Beilock, S. L., Rydell, R. J. i McConnell, A. R. (2007). Stereotype threat and working memory: mechanisms, alleviations, and spillover. Journal of Experimental Psychology: General, 136, 256–276.
• Ben-Zeev, T., Fein, S. i Inzlicht, M. (2005). Arousal and stereotype threat. Journal of Experimental Social Psychology, 41, 174–181.
• Bergeron, D. M., Block, C. J. i Echtenkamp, B. A. (2006). Disabling the able: stereotype threat and women’s work performance. Human Performance, 19, 133–158.
• Cadinu, M., Maass, A., Lombardo, M., i Frigerio, S. (2006). Stereotype threat: the moderating role of locus of control beliefs. European Journal of Social Psychology, 36, 183–197.
• Cox, W. T. L., Abramson, L. Y., Devine, P. G. i Hollon, S. D. (2012). Stereotypes, prejudice, and depression: the integrated perspective. Psychological Science, 7, 427–449.
• Croizet, J. i Claire, T. (1998). Extending the concept of stereotype threat to social class: The Intellectual underperformance of students from low socioeconomic backgrounds. Personality and Social Psychology Bulletin, 24, 588–594.
• Cullen, M. J., Waters, S. D. i Sackett, P. R. (2006). Testing stereotype threat theory predictions for math-identified and non-math-identified students by gender. Human Performance, 19, 421–440.
• Davies, P. G., Spencer, S. J., Quinn, D. M. i Gerhardstein, R. (2002). Consuming images: how television commercials that elicit stereotype threat can restrain women academically and professionally. Personality and Social Psychology Bulletin, 28, 1615–1628.
• Hayes, A. F. (2013). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: a regression-based approach. New York: The Guilford Press.
• Heider, F. (1958). The psychology of interpersonal relations. New York: Wiley.
• Huguet, P. i Régner, I. (2007). Stereotype threat among schoolgirls in quasi-ordinary classroom circumstances. Journal of Educational Psychology, 99, 545–560.
• Johns, M., Inzlicht, M. i Schmader, T. (2008). Stereotype threat and executive resource depletion: examining the influence of emotion regulation. Journal of Experimental Psychology: General, 137, 691–705.
• Koenig, A. M. i Eagly, A. H. (2005). Stereotype threat in men on a test of social sensitivity. Sex Roles, 52, 489–496.
• Kray, L. J., Reb, J., Galinsky, A. D. i Thompson, L. (2004). Stereotype reactance at the bargaining table: the effect of stereotype activation and power on claiming and creating value. Personality and Social Psychology Bulletin, 30, 399–411.
• Major, B., Spencer, S. J., Schmader, T., Wolfe, C. T. i Crocker, J. (1998). Coping with negative stereotypes about intellectual performance: the role of psychological disengagement. Personality and Social Psychology Bulletin, 24, 34–50.
• Muzzatti, B. i Agnoli, F. (2007). Gender and mathematics: attitudes and stereotype threat susceptibility in Italian children. Developmental Psychology, 43, 747–759.
• Osborne, J. W. i Walker, C. (2006). Stereotype threat, identification with academics, and withdrawal from school: why the most successful students of color might be the most likely to withdraw. Educational Psychology, 26, 563–577.
• Pronin, E., Steele, C. i Ross, L. (2004). Identity bifurcation in response to stereotype threat: women and mathematics. Journal of Experimental Social Psychology, 40, 152–168.
• Quinn, D. i Spencer, S. J. (2001). The interference of stereotype threat with women's generation of mathematical problem-solving strategies. Journal of Social Issues, 57, 55–71.
• Schmader, T., Johns, M. i Forbes, C. (2008). An integrated process model of stereotype threat effects on performance. Psychological Review, 115, 336–356.
• Sędek, G. (1995). Bezradność intelektualna w szkole. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
• Sedek, G. i Kofta, M. (1990). When cognitive exertion does not yield cognitive gain: toward an informational explanation of learned helplessness. Journal of Personality and Social Psychology, 58(4), 729–743.
• Seibt, B. i Förster, J. (2004). Stereotype threat and performance: how self-stereotypes influence processing by inducing regulatory foci. Journal of Personality and Social Psychology, 87, 38–56.
• Spencer, S. J., Steele, C. M. i Quinn, D. M. (1999). Stereotype threat and women’s math performance. Journal of Experimental Social Psychology, 35, 4–28.
• Ståhl, T., Van Laar, C. i Ellemers, N. (2012). The role of prevention focus under stereotype threat: initial cognitive mobilization is followed by depletion. Journal of Personality and Social Psychology, 102(6), 1239–1251.
• Stangor, C., Carr, C. i Kiang, L. (1998). Activating stereotypes undermines task performance expectations. Journal of Personality and Social Psychology, 75, 1191–1197.
• Steele, C. M., i Aronson, J. (1995). Stereotype threat and the intellectual test performance of African-Americans. Journal of Personality and Social Psychology, 69, 797–811.
• Wenzlaff, R. M. i Wegner, D. M. (2000). Thought suppression. Annual Review of Psychology, 51, 59–91.
• Woodcock, A., Hernandez, P. R., Estrada, M. i Schultz, P. (2012). The consequences of chronic stereotype threat: Domain disidentification and abandonment. Journal of Personality and Social Psychology, 103(4), 635–646.
• Wojciszke, B. (2004). Systematycznie modyfikowane autoreplikacje: logika program badań empirycznych w psychologii. W: J. Brzeziński (red.), Metodologia badań psychologicznych: wybór tekstów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Yopyk, D. J. A. i Prentice, D. A. (2005). Am I an athlete or a student? Identity salience and stereotype threat in student-athletes. Basic and Applied Social Psychology, 27, 329–336.

Uwagi

http://www.edukacja.ibe.edu.pl/images/numery/2016/1-7-bedynska-rycielski-zagrozenie-stereotypem.pdf

Identyfikatory

ISSN

0239-6858