Adaptacja dziecka trzyletniego do środowiska przedszkolnego

• Autorzy: Anna I. Brzezińska , Magdalena Czub , Natalia Ożadowicz

Warianty tytułu

EN

Adaptation of three-year-old child to preschool environment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł prezentuje wyniki badania, którego celem było zweryfikowanie hipotez dotyczących związków między wybranymi czynnikami podmiotowymi i kontekstowymi a strategią adaptacji dziecka trzyletniego do przedszkola. W badaniu wzięło udział 40 dzieci, które we wrześniu 2010 r. rozpoczęły naukę w przedszkolu. Zostały one zbadane Orientacyjnym testem rozwoju psychoruchowego (test Denver) oraz Kwestionariuszem strategii adaptacji (KSA) stworzonym na potrzeby tego badania. Wyniki wskazują na występowanie trzech strategii, które są jednocześnie kryteriami poziomu przystosowania dziecka do środowiska przedszkolnego: pozytywnej (twórczej adaptacji) oraz negatywnych (lękowej i indyferentnej). Zaobserwowano istotne statystycznie związki pomiędzy wiekiem, rozwojem psychoruchowym dziecka i wykształceniem matki a strategią adaptacji dziecka. Dzieci matek z wykształceniem wyższym, starsze, o wyższym poziomie rozwoju psychoruchowego częściej prezentowały pozytywną strategię adaptacji. Stwierdzono jednak, iż jedynie 15 spośród 40 badanych dzieci stosowało strategię twórczej adaptacji. Jest to wynik niepokojący, wymagający prowadzenia dalszych badań w celu rozpoznania czynników determinujących taki stan rzeczy.

EN

The article presents the results of research aimed at verifying the hypothesis relating to the links between selected subjective and contextual factors and adaptation strategies of a three-year-old child to preschool environment. The research was conducted on a group of 40 children, who began preschool education in 2012. Children were tested with The Denver Developmental Screening Test (the Denver test) and with the Adaptation Strategy Questionnaire (ASQ) developed for the purposes of the research. The results indicate that there exists three strategies which simultaneously constitute the criteria for the level of adaptation of a child to preschool environment: positive (creative adaptation) and negative (anxiety and indifference). Significant statistical correlations between age, psycho-motor development, level of mother’s education and the child’s adaptation strategy have been established. Children of mothers who attained tertiary education, older children, children who achieved a higher level of psycho-motor development more often manifested a positive adaptation strategy. It was, however, revealed that only 15 out of 40 children subject to the examination applied the strategy of creative adaptation. The result is alarming and requires further research in order to identify the factors determining it.

Słowa kluczowe

PL

strategia adaptacji; środowisko przedszkolne; dziecko; przystosowanie; rozwój

EN

adaptation strategy; preschool environment; child, adaptation; development

• Wydawca: Instytut Badań Edukacyjnych
• Czasopismo: Edukacja
• Rocznik: 2012
• Numer: 4(120)
• Strony: 5-22

Daty

wydano

2012-12-31

Twórcy

autor

Anna I. Brzezińska

• Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu

autor

Magdalena Czub

• Instytut Badań Edukacyjnych

autor

Natalia Ożadowicz

• Niepubliczne przedszkole w Tulcach

Bibliografia

• Achrekar, A., Anglin, T., Beck, K., Bishop, J., Blum L. M., Blum, R., … i Wilson, D. (2004). Wingspread Declaration on School Connections. Journal of School Health 74(7), 233–234. doi: 10.1111/j.1746-1561.2004.tb08279.x
• Anderson, C. S. (1982). The search for school climate: a review of the research. Review of Educational Research, 52(3), 368–420. doi: 10.3102/00346543052003368
• Battistich, V. i Hom, A. (1997). The relationship between students’ sense of their school as a community and their involvement in problem behaviors. American Journal of Public Health, 87(12), 1997–2001. doi:10.2105/AJPH.87.12.1997
• Borucka, A., Raduj, J., Pisarska, A. i Okulicz-Kozaryn, K. (2011). Spostrzeganie klimatu szkoły przez uczniów i nauczycieli warszawskich gimnazjów. [Maszynopis niepublikowany]. Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
• Catalano, R., Haggerty, K., Oesterle, A., Fleming, C. i Hawkins, D. (2004). The importance of bonding to school for healthy development: findings from the social development research group. Journal of School Health, 74(7), 252–261. doi: 10.1111/j.1746-1561.2004.tb08281.x
• Center for Social and Emotional Education (2010). School climate research summary. School Climate Brief, 1(1). New York: Author. Pobrane z http://www.schoolclimate.org/climate/documents/ SCBrief_v1n1_Jan2010.pdf
• DeWit, D. J., Karioja, K., Akst, L., Beneteau, B., Bollenbach, S., Braun, K., Caverson, R., DeMarco, W., … i Walker, D. (2002). Sense of school membership: a mediating mechanism linking student perception of school culture with academic and behavioral functioning [Baseline data report of the school culture project]. Toronto: Centre for Addiction and Mental Health. Pobrane z http://www. camh.net/about_addiction_mental_health/child_youth_family_resources/school_culture_report.pdf
• Jessor, R. i Jessor, S. L. (1977). Problem behavior and psychosocial development: A longitudinal study of youth. New York: Academic Press.
• Jessor, R. (1987). Problem-behavior theory, psychosocial development, and adolescent problem drinking. British Journal of Addiction, 82 (4), 331–342. doi: 10.1111/j.1360-0443.1987.tb01490.x
• Junik, W. (2009). Ewaluacja zasobów szkoły i diagnoza występujących w niej zagrożeń. W: M. Deptuła (red.) Profilaktyka w grupach ryzyka. Diagnoza część 1 (ss. 29-56). Warszawa: Wydawnictwo Edukacyjne PARPAMEDIA.
• Konarzewski, K. (1990). Nauczycielskie ideologie oświatowe. Kwartalnik Pedagogiczny, 3, 45–58.
• Konarzewski, K. (1994). Szkoła – Nauczyciel – Uczeń. [Maszynopis]. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
• Konarzewski, K. (1998). Educational ideologies of Polish teachers. Teachers and teaching: theory and practice. 4(2), 259–271. doi: 10.1080/1354060980040205
• Kulesza, M. (2007). Klimat szkoły a zachowania przemocowe uczniów w świetle wybranych badań empirycznych. Seminare, 24, 261–277.
• Kuperminc, G. P., Leadbeater, B. J., Emmons, C. i Blatt, S. J. (1997). Perceived school climate and difficulties in the social adjustment of middle school students. Applied Developmental Science, 1(2), 76–88. doi:10.1207/s1532480xads0102_2
• Mayberry, M. L., Espelage, D. L. i Koenig, B. (2009). Multilevel Modeling of Direct Effects and interactions of peers, parents, school, and community influences on adolescent substance use. Journal of Youth and Adolescence, 38(8), 1038–1049. doi: 10.1007/ s10964-009-9425-9
• McNeely, C. i Falci, C. (2004). School connectedness and the transition into and out of health-risk behavior among adolescents: a comparison of social belonging and teacher support. Journal of School Health, 74(7), 284–292. doi: 10.1111/j.1746-1561.2004.tb08285.x
• Okulicz-Kozaryn, K. i Borucka, A. (2010). Skale do badania klimatu szkoły opracowane na podstawie badań kanadyjskich. [Maszynopis niepublikowany]. Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
• Okulicz-Kozaryn, K. (2011). Kultura i klimat szkoły a zdrowie psychiczne i zachowania problemowe uczniów. [Maszynopis niepublikowany]. Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
• Ostaszewski, K. (2011). Kultura i klimat szkoły w kontekście promocji zdrowia psychicznego i profilaktyki. [Maszynopis niepublikowany]. Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
• Pisarska, A., Borucka, A., Okulicz-Kozaryn, K. i Bobrowski, K. (2011). Używanie substancji psychoaktywnych przez młodzież warszawskich szkół gimnazjalnych z perspektywy badań ilościowych i jakościowych. [Maszynopis niepublikowany]. Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
• Pyżalski, J. Ł. i Plichta, P. (2007). Kwestionariusz obciążeń zawodowych pedagoga (KOZP). Podręcznik. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Resnick, M. D., Bearman, P. S., Blum, R. W., Bauman, K. E., Harris, K. M., Jones, J., ... i Udry, R. J. (1997). Protecting adolescents from harm. Findings from the National Longitudinal Study on Adolescent Health. Journal of the American Medical Association, 278(10), 823–832. doi:10.1001/jama.1997. 03550100049038
• Schein, E. H. (1990). Organizational Culture. American Psychologist, 45(2), 109–119. doi: 10.1037/0003-066X.45.2.109
• Shann, M. M. H. (1999). Academics and a culture of caring: the relationship between school achievement and prosocial and antisocial behaviors in four urban middle schools. School Effectiveness and School Improvement, 10(4), 390–413. doi: 10.1076/sesi.10.4.390.3490
• Tableman, B. (red.). (2004). School climate and learning. Best Practice Briefs, 31. East Lansing: University-Community Partnerships, Michigan State University. Pobrane z http://outreach.msu. edu/bpbriefs/issues/brief 31.pdf.
• Van Houtte, M. (2005). Climate or culture? A plea for conceptual clarity in school effectiveness research. School Effectiveness and School Improvement, 16(1), 71–89. doi:10.1080/092434505 00113977
• Woynarowska-Sołdan, M. (2006). Standard czwarty. W: B. Wojnarowska (red.) Narzędzia do autoewaluacji w Szkole Promującej Zdrowie (Zeszyt 11, s. 102–132). Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej. Pobrane z http://www.ore.edu.pl/images/ files/ narzedzia% 20do%20autoewaluacji.pdf

Uwagi

http://www.edukacja.ibe.edu.pl/images/numery/2012/4-1-brzezinska-i-in-adaptacja-dziecka-trzyletniego.pdf

Identyfikatory

ISSN

0239-6858