Relacje społeczne osób niesłyszących i słabosłyszących w środowisku pracy

• Autorzy: Ewa Domagała-Zyśk

Warianty tytułu

EN

Social relationships of deaf and hard-of-hearing people in the work environment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Satysfakcja z pracy zawodowej zarówno w przypadku osób sprawnych, jak i niepełnosprawnych wiąże się nie tylko z korzyściami finansowymi czy też prestiżem danego zawodu, lecz także z czynnikami społecznymi, takimi jak atmosfera w pracy, relacje interpersonalne, poczucie przynależności i bezpieczeństwa. W sytuacji osób niesłyszących i słabosłyszących nie jest łatwo osiągnąć te cele, ponieważ wymaga to przezwyciężenia bariery komunikacyjnej. Celem artykułu jest określenie jakości relacji społecznych w środowisku pracy zawodowej osób niesłyszących i słabosłyszących. Po przedstawieniu sytuacji tej grupy na współczesnym rynku pracy i uzasadnieniu znaczenia, jakie mają dla nich pozytywne relacje społeczne, autorkaprezentuje wyniki badań własnych. Zostały one przeprowadzone wśród 31 niesłyszących i słabosłyszących pracowników. Wyniki pokazują wysoki poziom motywacji do podejmowania pracy zawodowej oraz wysoki poziom ogólnej satysfakcji z pracy. Zarazem jednak ukazują duże trudności w zakresie komunikacji i konsekwentnie niski poziom satysfakcji z relacji społecznych w środowisku pracy. Wskazują na konieczność dalszych badań tego zjawiska oraz podejmowania przez doradców zawodowych i trenerów działań praktycznych w celu zmiany tej sytuacji.

EN

In the case of both nondisabled people and people with disabilities, satisfaction from one’s career is connected not only with financial benefits or the prestige of a given profession, but also with social factors, such as atmosphere at work, interpersonal relationships or a feeling of membership and security. These goals are difficult to achieve for deaf and hard-of-hearing people as this would require that the communication barrier be overcome. The purpose of the article is to define the quality of social relationships in the work environment of deaf and hard-of-hearing people. The Author presents this group’s situation in the modern labor market and justifies the importance of positive social relationships to this group; then she presents the findings of her own study. It was conducted among 31 deaf and hard-of-hearing employees. The findings show a high level of motivation for taking up employment and a high level of overall job satisfaction. At the same time, however, they show significant difficulties in communication and, in consequence, a low level of satisfaction from social relationships in the work environment. The findings indicate that further research on this phenomenon is needed and that practical actions need to be undertaken by career counselors and coaches in order to change this situation.

Słowa kluczowe

PL

niesłyszący; słabosłyszący; praca; satysfakcja z pracy; bariery komunikacyjne

EN

deaf people; hard-of-hearing people; work; job satisfaction; communication barriers

• Wydawca: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
• Czasopismo: Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo
• Rocznik: 2015
• Numer: 1(27)
• Strony: 61-72

Twórcy

autor

Ewa Domagała-Zyśk

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin; tel. + 48 81 445 41 01,

Bibliografia

• Allen, T.E., Rawlings, B.W., Schildroth, A.N. (1989). Deaf Students and the School to Work Transition.Baltimore: Paul H. Brooks Publishing Company.
• Barczyński, A., Radecki, P. (2008). Identyfikacja przyczyn niskiej aktywności zawodowej osóbniepełnosprawnych. Raport z badań. http://www.pfron.org.pl/ftp/dokumenty/EQUAL/Kluczowa_rola_gminy/Identyfikacja_przyczyn_niskiej_aktywnosci_zawodowej_ON_raport_z_badan.pdf (dostęp: 12.09.2014).
• Brzezińska, A.I., Piotrowski, K. (2008). Wyznaczniki satysfakcji z wykonywanej pracy osóbz ograniczoną sprawnością: kompetencje i relacje. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica.
• Domagała-Zyśk, E. (2010). Postrzeganie predyspozycji zawodowych osób z uszkodzeniami słuchu.W: D. Bis, J. Ryś (red.), Szkolnictwo i kształcenie zawodowe- wybrane aspekty (s. 235–265). Lublin: Studio Format.
• Domagała-Zyśk, E. (2013). Współczesne rozwiązania w zakresie wspierania zatrudnienia osóbz uszkodzeniami słuchu. W: B. Sidor-Piekarska (red.), Kompetentne wspieranie osób z niepełnosprawnością(s. 147–169). Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Domagała-Zyśk, E. (2014). Deaf and hard of hearing graduates on the contemporary work market.W: F.W. Wawro (red.), The Selected Areas of Educational and Social Work under ContemporaryConditions (s. 239–256). Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Dunaj, M. (2014). Osoby głuche na rynku pracy. W: M. Świdziński (red.), Sytuacja osób głuchychw Polsce. Raport zespołu ds. g/Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich (s. 89–103).Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
• Foster, S., MacLeod, J. (2004). The role of mentoring relationships in the career development ofsuccessful deaf persons. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 9, 4, 442–457.
• Geyer, P.D., Schroedel, J.G. (1999). Conditions influencing the availability of accommodations forworkers who are deaf or hard-of-hearing. Journal of Rehabilitation, 2, 42–50.
• Gorczycka, E. (2000). Postawy pracodawców wobec osób niepełnosprawnych jako aspekt otwarciamiasta na ich potrzeby. W: J. Lewandowski (red.), Ergonomia niepełnosprawnym. Środowiskopracy (s. 45–51). Łódź: Wydawnictwo PŁ.
• Konwencja nr 159 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotycząca rehabilitacji zawodowej i zatrudnieniaosób niepełnosprawnych z dnia 20 czerwca 1983 r. (Dz.U. z dnia 18 marca 2005 r.).
• Kowalik, S. (2007). Psychologia rehabilitacji. Warszawa: WAiP.
• Kramer, S.E. (2008). Hearing impairment, work, and vocational enablement. International Journalof Audiology, 47 (Suppl. 2), 124–130.
• Maciejska-Roczan, K. (2011). Osoby niesłyszące i słabosłyszące. W: B.M. Kaczmarek (red.),Zbiorczy raport z diagnozy świadczonych usług w zakresie rehabilitacji społecznej dla osóbniepełnosprawnych w Polsce (s. 21–41). Warszawa: Koalicja na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością.
• Majewski T. (2005). Bariery mentalne i emocjonalne w zatrudnianiu osób niepełnosprawnych naotwartym rynku pracy. Aktywizacja Zawodowa Osób Niepełnosprawnych, 4(4), 75–80.
• Majewski, T. (2006). Praca zawodowa – ważny wyznacznik jakości życia osób niepełnosprawnych.W: Z. Palak (red.), Jakość życia osób niepełnosprawnych i nieprzystosowanych społecznie(s. 52–57). Lublin, Wydawnictwo UMCS.
• Majewski, T. (2007). Rodzaj niepełnosprawności a potrzeby osób niepełnosprawnych w zakresieaktywizacji zawodowej. W: Potrzeby osób niepełnosprawnych w zakresie aktywizacji zawodowej.Materiały konferencyjne. Opracowanie zbiorowe (s. 26–45). Warszawa: Krajowa IzbaGospodarczo-Rehabilitacyjna.
• Mikulski, J., Kurzynowski, A. (2004). Rehabilitacja i zatrudnienie osób niepełnosprawnych naotwartym rynku pracy. Warszawa: CEBRON-SGH.
• Morgeson, F.P., Humphrey, S.E. (2006). The Work Design Questionnaire (WDQ): Developing andvalidating a comprehensive measure for assessing job design and the nature of work. Journalof Applied Psychology, 91(6), 1321–1339.
• Osoby niepełnosprawne na rynku pracy w 2011 roku (2012). Główny Urząd Statystyczny. http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/pw_osoby_niepelnosprawne_na_rynku_pracy_w_2011.pdf (dostęp:12.09.2014).
• Piekot, T. (2011). Raport z badań zogniskowanych – tożsamość zawodowa osób głuchych i ichproblemy na rynku pracy. Wrocław: Dobre Kadry.
• Punch, R., Creed, P.A., Hyde, M.B. (2005). Predicting Career Development in hard-of-hearingadolescents in Australia. Journal of Deaf Studies and deaf Education, 10, 2, 146–160.
• Radecki, P. (2007). Identyfikacja potrzeb osób niepełnosprawnych w zakresie aktywizacji zawodowej– raport z badań kwestionariuszowych. Warszawa: Krajowa Izba Gospodarczo-Rehabilitacyjna.
• Sobczak, W. (2007). Postawy pracodawców wobec potrzeb osób niepełnosprawnych. W: Potrzebyosób niepełnosprawnych w zakresie aktywizacji zawodowej. Materiały konferencyjne. Opracowaniezbiorowe (s. 7–25). Warszawa: Krajowa Izba Gospodarczo-Rehabilitacyjna.
• Świdziński, M. (red.). (2014). Sytuacja osób głuchych w Polsce. Raport zespołu ds. g/Głuchychprzy Rzeczniku Praw Obywatelskich. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
• Szczupał, B. (2004). Bezrobocie osób niepełnosprawnych jako zjawisko społeczne i edukacyjne.W: G. Dryżałowska, H. Żuraw (red.), Integracja społeczna osób niepełnosprawnych. Warszawa:Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osóbniepełnosprawnych (Dz.U. z 2008 r., Nr 14, poz. 92).
• Zadowolenie osób niepełnosprawnych z pracy. Raport TNS OBOP dla Państwowego FunduszuRehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (2010). http://www.pfron.org.pl/ftp/dokumenty/Badania_i_analizy/Zadowolenie_osob_niepelnosprawnych_z_pracy_raport_2010.pdf (dostęp:12.01.2014).

Identyfikatory

DOI

DOI: 10.5604/17345537.1160008