Wilnianie w społeczności powojennego Gdańska Między dawnym a współczesnym współdzieleniem przestrzeni miejskiej

• Autorzy: Stankiewicz Katarzyna , Zbierzchowska Alicja

Warianty tytułu

EN

Vilnius expatriates in the postwar Gdansk community Between the old and the contemporary urban space sharing

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W Gdańsku po II wojnie światowej spotkały się różne grupy dawnych i nowych mieszkańców, którzy byli zmuszeni do ułożenia relacji między sobą i budowania społeczności miejskiej. Przedmiotem naszego zainteresowania jest proces przesiedleń rodzin po wojnie z terenów Wileńszczyzny i proces odnajdywania się przez nie w społeczności miasta oraz uwarunkowania tego zjawiska. Jest to dla nas punkt wyjścia do postawienia pytania o współczesne uwarunkowania działań mających na celu inkluzję społeczną w przestrzeni miejskiej oraz zadania stojące przed pedagogami społecznymi w obliczu nasilających się fal uchodźstwa i innych ruchów migracyjnych. W artykule przedstawiamy wybrane wyniki badań jakościowych, opierając się na analizie przekazów pamięci rodzinnej. Badania te prowadzone były w ramach projektu „Wspólny Pokój Gdańsk” (koordynator: Maria Mendel), wykorzystującego założenia Krytycznej Historii Miasta. Celem projektu było poszukiwanie miejskich modi co-vivendi, rozumianych jako układy satysfakcjonujących relacji międzyludzkich w przestrzeni miejskiej determinowanej społecznie i kulturowo.

EN

Different groups of old and new inhabitants met in Gdansk after the World War II. These people were forced to foster relations among themselves and to build urban community. The subject of our interest are the families displaced after the war from the Vilnius region, their resettlement in the city community and the factors influencing this process. This is for us a basis to ask about today’s conditions of social inclusion in urban areas and the challenges facing social pedagogues in the face of increasing waves of refugees and other migratory movements. In this article we present selected results of qualitative research, based on the analysis of family memory. These studies were conducted within the framework “The Common Room Gdansk” project (coordinator: M. Mendel) using the objectives of the Critical History of The City. The aim of the project was to search for urban modi co-vivendi, understood as mutually satisfactory arrangements of relationships in the urban space, with its socio-cultural specific.

Słowa kluczowe

PL

ekspatriacja; Wilno; Gdańsk; pamięć rodzina; społeczność miejska; modi co-vivendi

EN

expatriation; Vilnius; Gdansk; family memory; urban community; modi co-vivendi

• Wydawca: Pedagogium Wyższa Szkoła Nauk Społecznych w Warszawie
• Czasopismo: Pedagogika Społeczna
• Rocznik: 2016 (R. XV)
• Numer: 1(59)
• Strony: 95-106

Daty

wydano

2016-03-30

Twórcy

autor

Stankiewicz Katarzyna

• Uniwersytet Gdański

autor

Zbierzchowska Alicja

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Bykowska S. (2010), Tożsamość gdańszczan… Między „communitas” a strukturą – początki społeczności gdańskiej po 1945 roku, [w:] Tożsamość gdańszczan. Budowanie na (nie)pamięci, Mendel M., Zbierzchowska A. (red.), Gdańsk.
• Grzymała-Kazłowska A. (2008), „Integracja” – próba rekonstrukcji pojęcia, [w:] Problemy integracji imigrantów. Koncepcje, badania, polityki, Grzymała-Kazłowska A., Łodziński S. (red.), Warszawa.
• Halbwachs M. (2008), Społeczne ramy pamięci, Król M. (tłum. i wprow.), Warszawa.
• Jedlewska B. (1999), Animatorzy kultury wobec wyzwań edukacyjnych, Lublin.
• Kawula S. (2012), Pedagogika społeczna dzisiaj i jutro, Toruń.
• Kaźmierska K. (1999), Doświadczenia wojenne Polaków a kształtowanie tożsamości etnicznej. Analiza narracji kresowych, Warszawa.
• Kersten K. (1997), Przymusowe przemieszczenia ludności – próba typologii, [w:] Utracona ojczyzna. Przymusowe wysiedlenia, deportacje i przesiedlenia jako wspólne doświadczenie, Ormowski H., Sakson A. (red.), Poznań.
• Lompart A. (2010), Zakorzenienie, wykorzenienie; metafora w refleksji socjologicznej, [w:] Jednostka zakorzeniona? Wykorzeniona?, Lompart A. (red.), Warszawa.
• Mendel M. (w przygotowaniu), Wprowadzenie, [do:] Gdańskie modi co-vivendi” w perspektywie Krytycznej Historii Miasta, Mendel M. (red.).
• Mendel M., Zbierzchowska A. (2010), Tożsamość i lokalność. Wokół badania gdańskiej (nie)pamięci, „Pedagogika Społeczna”, nr 3–4.
• Nikitorowicz J. (2009), Edukacja regionalna i międzykulturowa, Warszawa.
• Nikitorowicz J. (2010), Teoria akulturacji w badaniach międzykulturowych, [w:] Edukacja międzykulturowa – teorie, poglądy, doświadczenia społeczne, Lewowicki T., Ogrodzka-Mazur E. (red.), Toruń.
• Norman D. (1991), Boże igrzysko. Historia Polski, t. 2, Tabakowska E. (tłum.), Kraków.
• Nowak A. (1998), Metoda biograficzna w badaniach pedagogicznych, [w:] Orientacje w metodologii badań pedagogicznych, Palka S. (red.), Kraków.
• Nowicka E. (1990), Swojskość i obcość jako kategorie socjologicznej analizy, [w:] Swoi i obcy, Nowicka E. (red.), Warszawa.
• Perkowski P. (2013), Gdańsk. Miasto od nowa. Kształtowanie społeczeństwa i warunki bytowe w latach 1945–1970, Gdańsk.
• Stankiewicz K. (2011), Repatriacja ze Wschodu – stan obecny i perspektywy, „Infos. Zagadnienia Społeczno-Gospodarcze”, nr 1, Biuro Analiz Sejmowych, Warszawa.
• Stankiewicz K, Zbierzchowska A., Bykowska S. (w przygotowaniu), Wileńska rodzina w społeczności Gdańska. Modi co-vivendi powojennego miasta, [w:] Gdańskie modi co-vivendi” w perspektywie Krytycznej Historii Miasta, Mendel M. (red.).
• Szacka B. (2006), Czas przeszły – pamięć-mit, Warszawa.
• Theiss W. (2001), Mała ojczyzna: perspektywa edukacyjno-utylitarna, [w:] Mała ojczyzna. Kultura. Rozwój lokalny, Theiss W. (red.), Warszawa.
• Theiss W. (2010), KL Stutthof: więzień polityczny nr 33090. Pamięć wojny – dwie mikroperspektywy, [w:] Tożsamość gdańszczan. Budowanie na (nie)pamięci, Mendel M., Zbierzchowska A. (red.), Gdańsk.
• Weigl B. (1999), Stereotypy i uprzedzenia etniczne u dzieci i młodzieży. Studium empiryczne, Warszawa.
• Załęcki J. (2008), Kontakt międzykulturowy a obraz Niemca w świadomości gdańszczan, Gdańsk.
• www.capk.pl (data pobrania: 15.05.2015).
• http://www.pah.org.pl/o-pah/360/1066/projekt_razem_integracja_poradnictwo-i_wsparcie_ dla_cudzoziemcow (data pobrania: 1.08.2015).
• http://cw.org.pl (data pobrania: 1.08.2015).
• http://migrant.lublin.pl (data pobrania: 1.08.2015).

Identyfikatory

ISSN

1642-672X