Piękno jako potrzeba ludzka

• Autorzy: Henryk Skolimowski

Warianty tytułu

EN

Beauty As a Necessity of the Human Condition

• Konferencja: Profesorowi Władysławowi Stróżewskiemu w Jego siedemdziesięciolecie
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

“Piękno” jest jednym z najważniejszych i najbardziej “dręczonych” pojęć w historii filozofii zachodniej. Piękno oślepia nas swoją wspaniałością i równocześnie opiera się naszym próbom jego zdefiniowania. Najpierw zostało zdefiniowane jako obiektywna własność przedmiotów i stanów rzeczy (Pitagoras i Platon). Później było rozumiane subiektywnie, jako własność umysłu: piękno tkwi w oku odbiorcy. Następnie, uległo głębokiemu kryzysowi, tak że od wieku siedemnastego do dwudziestego filozofowie unikali idei piękna. W tym artykule Autor stara się określić nowe – ewolucyjne – pojęcie piękna. W koncepcji tej piękno nie jest ani obiektywne, ani subiektywne, lecz jest uniwersalne oraz intersubiektywne (w obrębie gatunku); tzn. gdy jest postrzegane we właściwym ewolucyjnym kontekście. Walka o piękno jest nieodłącznym atrybutem kondycji człowieka. Bez piękna człowiek więdnie.

EN

“Beauty” is one of the most important and tantalising concepts in the history of Western philosophy. It dazzles us with its splendour and at the same times resists our attempts to define it. It was defined first (by Pythagoras and Plato) as an objective property of things and states of affairs. Next it was conceived as subjective — as a property of the mind: beauty is in the eye of the beholder. Then it underwent a deep crisis, so that from the 17th to 20th centuries, philosophers avoided the idea of beauty. In this paper we try to establish a new — evolutionary — concept of beauty. This concept proposes that that beauty is neither objective nor subjective, but it is nevertheless universal and intersubjective (within the species); that is when it is viewed in a proper evolutionary context. The quest for beauty is an inherent attribute of the human condition. Without beauty human beings wither.

Słowa kluczowe

PL

Piękno; Estetyka

EN

Beauty; Aesthetics

• Wydawca: Instytut Filozofii - Uniwersytet Jagielloński
• Czasopismo: Estetyka i Krytyka
• Rocznik: 2003
• Numer: 2(5)
• Strony: 68-89

Daty

wydano

2003

Twórcy

autor

Henryk Skolimowski

• Uniwersytet Południowej Kalifornii, Los Angeles,
• Politechnika Łódzka
• Uniwersytet Michigan, Ann Arbor

Identyfikatory

ISSN

1643-1243