Polonizacja języka Ormiańsko-Kipczackiego

• Autorzy: Stanisław Stachowski

Warianty tytułu

EN

Polonization of the Armeno-Kipchak language

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Polish Armenians (14-1−7th c,) used the Kipchak language in everyday life (at home, in trade and in social situations) but wrote it with the Armenian alphabet. They only used the Old Armenian language in church and in religious texts. Living in what was at that time south-eastern Poland, they were in constant contact with the Polish and Ukrainian languages, which naturally resulted in numerous lexical infl uences from those languages. In the current paper, ca. 350 lexical borrowings are presented, which have been collected from Armeno-Kipchak texts from years 1559 to 1669.

• Wydawca: Księgarnia Akademicka
• Czasopismo: LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
• Rocznik: 2010
• Numer: 2(10)
• Strony: 213-227

Twórcy

autor

Stanisław Stachowski

• Uniwersytet Jagielloński, Kraków

Bibliografia

• BARĄCZ S., 1869, Rys dziejów ormiańskich, Tarnopol. – S. 60−180: Ormjanie w Polszcze.
• DENY J., 1957, L’arméno-coman et les “Ephémérides” de Kamieniec (1604–1613), Wiesbaden1957. [Rec. T. I. Hrunina, „Вопросы языкознания” VI, 1958, s. 113–116].
• HARKAWEC A.N., 1975, Конвергенция армяно-кыпчакского языка к славянским в XVI––XVII вв., Киев.
• HENSIORSKI A.I., 1961, Південноруські и польскі лексичні взаемнозвязки в XIII в., [w:] До-слідження і матеріали з української мови, Київ, с. 15–25.
• HRABEC S., 1949, Elementy kresowe w języku niektórych pisarzy polskich XVI i XVII w.,Toruń.
• KURZOWA Z., 1985, Polszczyzna Lwowa i kresów południowo-wschodnich do 1939 roku,wyd. II rozszerzone, Warszawa–Kraków.
• LEHR-SPŁAWIŃSKI T., 1928, Wzajemne wpływy polsko-ruskie w dziedzinie językowej, „PrzeglądWspółczesny” nr 70, [przedr. w:] T. Lehr-Spławiński, Szkice z dziejów rozwojui kultury języka polskiego, Lwów 1938, s. 105–127.
• LEWICKI M., 1956, La terme nēmič ‘polonais, latin, européen’ dans la langue kiptchakdes Arméniens polonais, „Onomastica” t. 2, s. 249–257.
• LEWICKI M., KOHNOWA, R., La version turque-kiptchak du “Code des lois des Arméniens polonais”…,„Rocznik Orientalistyczny” XXI, 1957, s. 153–300.
• ŁESIÓW M., 1962, O polsko-ukraińskich związkach językowych w średniowieczu, „Język Polski”XLII, s. 7–71.
• RECZEK, J. 1987, Językowa polonizacja Ormian, „Język Polski” LXVII, z. 1–2, s. 1–8.
• REYCHMAN J., TRYJARSKI E., 1961, Z leksykografi i Ormian polskich, „Przegląd Orientalistyczny”nr 4, s. 473–478.
• SCHÜTZ E., 1968, An Armeno-Kipchak Chronicle on the Polish-Turkish Wars in 1620–1621(= “Bibliotheca Orientalis Hungarica” XI), Budapest.
• SŁUSZKIEWICZ E., 1966, Formuła przysięgi starszych lwowskiej gminy ormiańskiej wedługrękopisu praw nadanych Ormianom przez Zygmunta I w r. 1519 (nr 1916, Ossol.),„Rocznik Orientalistyczny” XXX, s. 109–118.
• STACHOWSKI S., 2003, Zabytki języka ormiańsko-kipczackiego jako źródło do historii słownictwapolskiego i ukraińskiego XVI–XVIII w., [w:] Ukraina. Między językiem a kulturą(= „Studia Ruthenica Cracoviensia” 1), Kraków, s. 123–129.
• STACHOWSKI S., 2006, Źródła obce do historii słownictwa polskiego, [w:] E. Koniusz, S. Cygan(red.), Staropolszczyzna piękna i interesująca, t. 1, Kielce, s. 53–67.
• STOPKA K., 2000, Ormianie w Polsce dawnej i dzisiejszej, Kraków.
• TRYJARSKI E., 1959, O „historii wojny chocimskiej” i autorach ormiańskich kronik kamienieckich,„Przegląd Orientalistyczny” nr 2, s. 211–217.
• TRYJARSKI E., 1960, Ze studiów nad rękopisami i dialektem kipczackim Ormian polskich,„Rocznik Orientalistyczny” XXIII, s. 7–55, XXIV, s. 43–87.
• TRYJARSKI E., 2000, On the Importance of Slavic Elements in Armeno-Kipchak Texts, „FoliaOrientalia” XXXVI, s. 343–351.
• URBAŃCZYK, S., 1963, Charakterystyka staropolskich zapożyczeń wyrazowych z języka ukraińskiego,[w:] T. Milewski, J. Safarewicz, F. Sławski (red.), Studia linguistica in honoremThaddaei Lehr-Spławiński, Kraków, s. 437–444.
• URBAŃCZYK S., 1986, Polszczyzna Ormian lwowskich, [w:] R. Olesch, H. Rothe (red.),Fest schrift für Herbert Bräuer zum 65. Geburtstag am 14. April 1986, Köln–Wien,s. 667–673.
• E. Tryjarski, Dictionnaire arméno-kiptchak d’après trois manuscrits des collectionsviennoises – Słownik ormiańsko-kipczacki na podstawie trzech rękopisów ze zbiorówwiedeńskich, tome – tom I (A–Ž), Warszawa 1968–1972.
• Документы на половецком языке XVI в. (Судебные акты Каменец-подольскойармянской общины). Транскрипция, перевод, предисловие, введение, граммати-ческий комментарий и глосарий Т. И. Грунина, под ред. Е. В. Севортяна, статьяЯ. Р. Дашкевича, Москва 1967.
• I. Mączyński, Lexicon Latino-Polonicum, Regiomonti Borussiae 1564, przedruk:R. Olesch, Slavistische Forschungen 14, Köln–Wien 1973.
• Я. Р. Дашкевич, Э. Трыярски, Договор Н. Торосовича с львовскими и каме-нецкими армянами 1627 г. как памятник армяно-кыпчакского языка, „RocznikOrientalistyczny” XXXIII, 1969, z. 1, s. 77–92.
• Я. Р. Дашкевич, Армяно-кыпчакские предбрачные договоры из Львова (1598––1638 гг.), „Rocznik Orientalistyczny” XXXIII, 1969, z. 2, s. 67–107.
• Я. Р. Дашкевич, Армяно-кыпчакская надпись из Львова (1609 г.) и вопросы изу-чения средневековых памятников армянской эпиграфики, „Rocznik Orientalistyczny”XXXV, 1973, z. 2, s. 123–135.
• Я. Р. Дашкевич, Армяно-кыпчакское зашещание из Львова 1617 г. и современныйему польский перевод, „Rocznik Orientalistyczny” XXXVI, 1974, z. 2, s. 119–131.
• Я. Р. Дашкевич, Амряно-кыпчакские долговые обязательства из Эдирне (1609 г.)и Львова (1615 г.), „Rocznik Orientalistyczny” XXXVII, 1974, z. 1, s. 47–48.
• Я. Р. Дашкевич, Древнейший армяно-кыпчакский документ из львовских кол-лекций (1583 г.) и изучение билингв предбрачных договоров львовских армян,Rocznik Orientalistyczny XXXVII, 1975, z. 2, s. 33–46.
• E. Tryjarski, A Fragment of an Unknown Armeno-Kipchak Text from Polish Collections,„Rocznik Orientalistyczny” XXXVIII, 1976, s. 291–297.
• Я. Р. Дашкевич, Э. Трыярски, Пять армяно-кыпчакских документов из львов-ских коллекций (1599–1669 г.), „Rocznik Orientalistyczny” XXXIX, 1977, z. 1,s. 86–122.
• Армяно-кыпчакские денежные документы из Львова (конец XV в. – 1657 г.),„Rocznik Orientalistyczny XL, 1978, z. 1, s. 49–65.
• Я.Р. Дашкевич, Три армяно-кыпчакских записи львовского армянского духовногосуда 1625 г., „Rocznik Orientalistyczny” XLI, 1979, z. 1, s. 57–75.
• Y.R. Dachkévytch, E. Tryjarski, „La Chronique de Pologne” – un monument arméno--kiptchak de la première moitié du XVIe siècle, „Rocznik Orientalistyczny” XLII,1981, z. 1, s. 5–21.
• Taszycki W. (red.), Słownik staropolskich nazw osobowych, t. I–VI, Wrocław ––Warszawa–Kraków 1965–1983, t. VII Suplement oprac. pod kier. M. Malec.