Afazja a bilingwizm

• Autorzy: Panasiuk Jolanta

Warianty tytułu

EN

Aphasia and bilingualism

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

For many years, researchers have concentrated on two basic questions. The first concerns the nature of language representation – are bilinguals' two languages represented in distinct or overlap­ping areas of the brain. The second, in the neuropsychology of bilingualism, concerns the neural cor­relates of language switching, the areas that are active when bilinguals switch from one language to the other. Verbal behavior is realized simultaneously in three areas of reality: biological and physical reality (working of the speech production and perception systems), mental reality (functioning of an abstract sign system and grammatical rules), social reality (application of language rules, social rank of interlocutor and intentions of speaker). Men's verbal behavior is realized simultaneously in three areas of reality: biological and physical reality (working of the speech production and perception systems governed by brain centers), mental reality (functioning of an abstract sign system and grammatical rules in the mind), and social reality (application of language rules defining the ways in which texts are executed adequately to the situation, social rank of the interlocutor and intentions of the speaker). The aphasia requires data from numerous fields used for the diagnosis, clinical description and therapy. These fields comprise: neurology (organic and local diagnosis), psychology (functional diagnosis), linguistics (the description of linguistic behavior) and sociology (age, sex, social background, etc). Speech is a complex, structured and controlled process. The course of the successive stages of forming an utterance is controlled by linguistic knowledge, depending on the character of linguistic reflec­tion, of two types: "the knowledge how..." (metalinguistic competence), and "the knowledge that..." (linguistic-competence). In conclusion, results point to the importance of factors such as social con­text, pre and post morbid language skills and systematic analysis of bilingual's languages in different communicative contexts as important factors in evaluating code switching. Research indicate clinical necessity of modifying existing methods of description and therapy to suit them the needs of bilingual aphasics, considering the heterogeneous nature of the phenomena.

Słowa kluczowe

PL

afazja; bilingwizm

• Wydawca: Instytut Komunikacji Specjalistycznej i Interkulturowej
• Czasopismo: Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
• Rocznik: 2011
• Numer: 4
• Strony: 111-135

Daty

wydano

2011

Twórcy

autor

Panasiuk Jolanta

• Uniwersytet im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• ABUTALEBI J., S.F. CAPPA, D. PERANI (2001), The bilingual brain as revealed by functional imaging, (w:) Bilingualism: Language and Cognition, 4, 179-190.
• ABUTALEBI J., D. GREEN (2007), Bilingual language production: The neurocognition of language representation and control, (w:) Journal of Neurolinguistics, 20(3), 242-275.
• BLACK P.M., S.F. RONNER (1987), Cortical mapping for defining the limits of tumor resection, (w:) Neurosurgery, 20, 914–919.
• CHEE M.W.L., E.W.L. TAN, T. THIEL (1999), Mandarian and English single word processing studied with functional magnetic resonance imaging, (w:) The Journal of Neuroscience 19, 3050–3056.
• CHEE M.W.L., D. CAPLAN, C.S. SOON, N. SRIRAM, E.W.L. TAN, T. THIEL, WEEKES B. (1999), Processing of visually presented sentences in Mandarian and English studies with fMRI, (w:) Neuron 23, 127–137.
• CHLEWIŃSKI Z. (1999), Umysł – dynamiczna organizacja pojęć. Warszawa.
• CHOMSKY N. (1968), Language and Mind. New York.
• COGGINS P. E., T. J. KENNEDY, T. A. ARMSTRONG (2004), Bilingual Corpus Callosum Variability (w:) Brain and Language 89(3), 69-74.
• DIAMOND J. (1998), Trzeci szympans. Ewolucja i przyszłość zwierzęcia zwanego człowiekiem. Warszawa.
• DRAGANSKI B. i in. (2004), Neuroplasticity: changes in gray master induced by training, (w:) Nature 2004; 427, 311-312.
• DUVERGER J. (2005), L’enseignement en classe bilingu. Paris.
• ERWIN S. M. C. E. OSGOOD (1954), Second language learning and bilingualism, (w:) C. E. Osgood, T. Sebeok (red.), Psycholinguistic. A survery a Theory and Research. Baltimore.
• GRABIAS S. (1997), Mowa i jej zaburzenia, (w:) Audiofonologia X, 9-36.
• GRABIAS S. (2001), Perspektywy opisu zaburzeń mowy, (w:) S. Grabias (red.), Zaburzenia mowy. Lublin, 11-43.
• GROSJEAN F. (1985), Polyglot aphasics and language mixing: A comment on Perecman (1984), (w:) Brain and language 26, 349-355.
• GROSJEAN F. (2000), The bilingual’s language modes, (w:) Nicol J. (red.), One mind, Two Languages: Bilingual language processing. Oxford, 1-22.
• GRUCZA F. (2004), Bilingwizm, (w:) Encyklopedia Pedagogiczna, t. I. Warszawa.
• GRUCZA F. (1983), Zagadnienia metalingwistyki. Lingwistyka – jej przedmiot, lingwistyka stosowana. Warszawa.
• HICKOK G., U. BELLUGI, E. KLIMA (2003), Ręce, które mówią, (w:) Świat Nauki. Scientific American nr 1, Wydanie specjalne, 52-59.
• HYMES D. (1984), Vers la compétence de communication. Paris.
• JAKOBSON R. (1989), W poszukiwaniu istoty języka. Wybór pism, (w:) M. R. Mayenowa (red.), W poszukiwaniu istoty języka, cz. 1, 2. Warszawa.
• EVČIK N. S. (2000), Perceptivnaja baza âzyka pri normie i patologii słuha. Mińsk.
• KACZMAREK B. L. J. (1995), Mózgowa organizacja mowy. Lublin.
• KIM K.H.S., N.R. RELKIN, K.M. LEE, J. HIRSCH (1997), Distinct cortical areas associated with native and second languages, (w:) Nature 388, 171–174.
• KLIMKOWSKI M., A. HERZYK (1987) (red.), Diagnoza neuropsychologiczna. Przegląd zagadnień. Lublin.
• KOLERS P.A. (1966) Interlingual facilitation of short-term memory, (w:) Journal of Verbal Learning and Verbal Behavior, 5, 314–319.
• KURCZ I. (2007) Psychologiczne aspekty dwujęzyczności. Gdańsk.
• KWARCIAK B. (1995) Początki i podstawowe mechanizmy świadomości metajęzykowej. Kraków.
• LAMBERT. W.E., R.G. TUCKER (1972), Bilingual Education of Children. The St. Lambert Experiment. Massachusetts.
• LEBRUN Y. (1976), Recovery in Polyglot Aphasics, (w:) Lebrun Y. Hoops R. (red.), Recovery in Aphasics. Amsterdam.
• LIPIŃSKA E. (2003) Język ojczysty, język obcy, język drugi: wstęp do badań dwujęzyczności. Kraków.
• ŁURIA A. R. (1976a), Problemy psychologii i neurolingwistyki. Warszawa.
• ŁURIA A. R. (1976b), Podstawy neuropsychologii. Warszawa.
• MARUSZEWSKI M. (1966), Afazja. Zagadnienia teorii i terapii. Warszawa.
• MECHELLI A., J.T. CRINION, U. NOPPENEY (2004), Neurolinguistics: structural plasticity in the bilingual brain, (w:) Nature 431, 748-757.
• MILLER A.G., E. GALANTER, K.H. PRIBRAM (1980), Modele i struktury zachowania. Warszawa.
• PANASIUK J. (1999), Zaburzenia języka a komunikacja w przypadkach afazji, (w:) K. Böttger, M. Giger, B. Wiemer (red.), Beiträge der Europäischen Slavistischen Linguistik (POLYSLAV), Band 2. München, 213-222.
• PANASIUK J. (2000), Strategie komunikacyjne w przypadkach afatycznych zaburzeń mowy, (w:) A. Borkowska, E. M. Szepietowska (red.), Diagnoza neuropsychologiczna. Metodologia i meto- dyka. Lublin, 149-182.
• PANASIUK J. (2001), Język w afazji, (w:) S. Grabias (red.), Mowa. Teoria - Praktyka, t. 1, Zaburzenia mowy. Lublin, 301-322.
• PANASIUK J. (2005), Struktury języka a struktury poznania w afazji, (w:) M. Młynarska, T. Smreka (red.), Logopedia. Teoria i praktyka. Wrocław, 69-91.
• PANASIUK J. (2007), Metodologia badań nad afazją, (w:) M. Młynarska, T. Smreka (red.), Afazja i autyzm. Zaburzenia mowy oraz myślenia. Wrocław, 45-66.
• PARADIS M. (1977), Bilingualism and aphasia, (w:) H. Whitaker, H. A. Whitaker (red.), Studies in neurolinguistics, New York, 65–121.
• PARADIS M. (1981), Neurolinguistic organization of the bilingual’s two languages, (w:) J. E. Copeland, P. W. Davis (red.), The Seventh LACUS Forum, Columbia, 486-494.
• PARADIS M. (red.) (1983), Readings on aphasia in bilinguals and polyglots. Montreal.
• PARADIS M. (1987), The assessment of bilingual aphasia. Hillsdale.
• PARADIS M. (1994), Neurolinguistic aspects of implicit and explicit memory: implications for bilingualism and second language acquisition, (w:) N. Ellis (red.), Implicit and explicit language learning. London, 393-419. London.
• PARADIS M. (1995), Aspects of Bilingual Aphasia. New York.
• PARADIS M. (2001), Bilingual and polyglot aphasia, (w:) R. S. Berndt (red.), Handbook of Neuropsychology. Amsterdam, 69-91.
• PARADIS M., M. C. GOLDBLUM (1989), Selected crossed aphasia in a trilingual patient followed by reciprocal antagonism, (w:) Brain and Language, 36, 62-75.
• PARADIS M., M.C. GOLDBLUM, R. ABIDI (1982), Alternate antagonism with paradoxical translation behaviour in two bilingual aphasic patients (w:) Brain and Language 15, 55-69.
• PARADIS M., G. LIBBEN (1987), The assessment of bilingual aphasia. New Jersy.
• PAWŁOW I. P. (1952), Wykłady o czynności mózgu. Warszawa.
• PIAGET J. (1992), Mowa i myślenie u dziecka. Warszawa.
• PIEGZIK W. (2002), Nauczanie ku dwujęzyczności, (w:) Języki Obce w Szkole nr 6.
• PITRES A. (1895), Etude sur l’aphasie chez les polyglottes, (w:) Revue de medecine, nr 15; także (w:) M. Paradis (red.), Readings on aphasia in bilinguals and polyglots. Montreal.
• RIBOT T. (1881), Les maladies de la mémoire. Paris.
• WALD I. (1958) Zagadnienia afazji poliglotów, (w:) Postępy Neurologii, Neurochirurgii i Psychiatrii 4, 183-211.
• WARCHOŁ-SCHLOTTMANN M. (1994), Próba opisu kompetencji językowej w niemieckim i polskim u Polaków w Niemczech – studium socjolingwistyczne. Kraków 1994.
• WEINREICH U. (1953), Language in contact. New York.
• WYGOTSKI L.S. (1971), Wybrane prace psychologiczne. Warszawa.
• YAMAZAKI M. (2001), Mowa w genach?, (w:) http://www.wiw.pl/nowinki/biologia/200110/20011011-001.asp#gorastrony (z dnia 11.10.2001).

Identyfikatory

ISSN

2080-4814