Status i prestiż zawodu scenarzysty w systemie produkcji audiowizualnej

• Autorzy: Szostak Sylwia

Warianty tytułu

EN

Status and Prestige of the Screenwriting Profession in the Dynamics of Audio-Visual Production

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Widzowie i badacze rzadko mają dostęp do kulis produkcji medialnych oraz szczegółów ich procesów realizacyjnych. W efekcie historycznie wiedza na temat codziennych realiów pracy przedstawicieli zawodów filmowych jest niewielka. Dopiero zainteresowanie angloamerykańskiej akademii kulturą produkcji z perspektywy tworzących ją praktyków powoli odsłania dotychczas niewidoczne aspekty działania branży audiowizualnej. Autorka, w duchu zainicjowanych przez Johna Thorntona Caldwella studiów nad kulturą produkcji, bada realia pracy scenarzysty przez analizę autorefleksyjnego dyskursu przedstawicieli tego zawodu. Krytyczna analiza wypowiedzi scenarzystów pozwala bowiem na lepsze zrozumienie niuansów produkcji audiowizualnej, jej kontekstu społecznego i statusu tego fachu w polskiej branży audiowizualnej. Synteza wniosków tworzy zaś obraz zawodu scenarzysty jako rzemieślnika filmowego o względnie niskim prestiżu, zależnego od przedstawicieli innych zawodów branży i zmagającego się z instytucjonalnym niezrozumieniem jego kluczowych atrybutów.

EN

Audiences, as well as media researchers, have rarely gained access to behind-the-scenes reality of media production. As a result, historically, there has been little knowledge of the day-to-day realities of film professionals. The recent interest of the Anglo-American academy in the perspective of media practitioners is uncovering previously hidden dynamics of the audio-visual industries. Inspired by John Thornton Caldwell’s production culture methodology, the author investigates the profession of a screenwriter by critically analysing the practitioners’ self-reflexive discourse. Such narratives reveal many of the nuances involved in audio-visual production, its social context and the status of the screenwriter in the Polish audio-visual industry. The author draws a rather grim portrait of the screenwriting profession as a film craft with a relatively low status, entangled in a network of dependencies and struggling with institutional misunderstanding of its key attributes.

Słowa kluczowe

PL

scenarzysta; kultura produkcji; kultura pracy; zawód filmowy; dyskurs autorefleksyjny

EN

screenwriter; production culture; work culture; film profession; self-reflexive discourse

• Wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Czasopismo: Kwartalnik Filmowy
• Rocznik: 2022
• Numer: 120 Kultura filmowa
• Strony: 116-142

Twórcy

autor

Szostak Sylwia

• SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny

Bibliografia

• [pap/jd] (2021, 12 października). Rząd zajmie się unijną dyrektywą o prawach autorskich w internecie. WirtualneMedia.pl. https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/rzad-zajmie-sie-unijna-dyrektywa-o-prawach-autorskich-w-internecie
• [ram] (2021, 7 lipca). Scenarzyści zabierają głos ws nagród na festiwalach filmowych. „Nie chodzi o wylanie żalu”. WirtualneMedia.pl. https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/scenarzysci-zabieraja-glos-ws-nagrod-na-festiwalach-filmowych-nie-chodzi-o--wylanie-zalu
• Adamczak, M. (2015). Obok ekranu. Perspektywa badań produkcyjnych a społeczne istnienie filmu. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Andriano-Moore, S. (2020). The Motion Picture Editors Guild Treatment of the Film Sound Membership: Enforcing Status Quo for Hollywood’s Post-Production Sound Craft. Labor Studies Journal, 45 (3), ss. 273-295. https://doi.org/10.1177/0160449X20912337
• Caldwell, J. T. (2008). Production Culture: Industrial Reflexivity and Critical Practice in Film and Television. Durham: Duke University Press.
• Catmull, E., Wallace, A. (2014). Creativity, Inc.: Overcoming the Unseen Forces That Stand in the Way of True Inspiration. New York: Random House.
• Conor, B. (2014). Screenwriting: Creative Labor and Professional Practice. London: Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203080771
• Davenport, R. (1989). Screen Credit in the Entertainment Industry. Loyola Entertainment Law Journal, 10 (2), ss. 129-161.
• Gill, R. (2014). Academics, Cultural Workers and Critical Labour Studies. Journal of Cultural Economy, 7 (1), ss. 12-30. https://doi.org/10.1080/17530350.2013.861763
• Havens, T., Lotz, A. D., Tinic, S. (2009). Critical Media Industry Studies: A Research Approach. Communication, Culture and Critique, 2 (2), ss. 234-253. https://doi.org/10.1111/j.1753-9137.2009.01037.x
• Hendrykowski, M. (2016). Scenariusz filmowy. Teoria i praktyka. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Kożuchowski, T., Morozow, I., Sawka, R. (2019). Społeczny wymiar tworzenia filmu w Polsce. Łódź: Wydawnictwo Biblioteki PWSFTviT.
• Mann, D. (2009). It’s Not TV, It’s Brand Management TV: The Collective Author(s) of the Lost Franchise. W: V. Mayer, M. J. Banks, J. T. Caldwell (red.), Production Studies: Cultural Studies of Media Industries (ss. 99-115). New York – London: Routledge.
• Mayer, V. (2009). Bringing the Social Back In: Studies of Production Cultures and Social Theory. W: V. Mayer, M. J. Banks, J. T. Caldwell (red.), Production Studies: Cultural Studies of Media Industries (ss. 15-25). New York – London: Routledge.
• Zabłocki, M. J. (2013). Organizacja produkcji filmu fabularnego w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Wojciech Marzec.
• Zajiček, E. (1974). Komercjalizacja… zachęta… statystyka. Kino, (8), ss. 31-39.