Wieża zygmuntowska katedry wawelskiej i jej restauracja pod koniec XIX w.

• Autorzy: Górska Hanna

Warianty tytułu

EN

THE SIGISMUND TOWER IN THE WAWEL CHAPEL AND ITS RESTORATION AT THE END OF THE 19TH CENTURY

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

EN

In 1895—1904 Sławomir Odrzydolski, architect, carried out a thorough restoration of the Chapel in the Wawel Castle in Cracow. In the history of Polish conservation art this restoration represents a very fine achievement. One of the first stages of this years-long work was the restoration of a cathedral belfry, referred to as the Sigismund tower, erected in the early 15th century. In 1986 the restoration of the Sigismund tower was initiated from the north side. The enscarpment supporting the belfry in the north-west and west part was pulled down (a year earlier the north-east corner of the enscarpment was demolished) and the foundation was laid there. A new enscarpment was put up in the place of the old one with a stone lining. When breaking off the plaster it was found out that the wall was well preserved. Still, it appeared necessary to exchange the outside lining of the tower, both stone and brick one. The work carried out in 1897 concentrated on laying the foundations in the south side of the belfry, restoration of upper parts of the walls and reconstruction of an original shape of windows. Brick walls were unplastered (just as they were originally). Late-Gothic crownings of windows were reconstructed and window orifices in the highest floor got enlarged. Neo-Gothic traceries and balustrades were designed by S. Odrzywolski. During that work a vaulted passway was uncovered; in the past it used to lead from the tower to defensive walls. Next years were devoted to the coping of the tower. S. Odrzywolski proposed a few drawing versions. The coping adopted and executed then is shown in photo no 6. A new cupola of the tower was a subject of fervent discussion, with voices of criticism prevailing. The controversy arose with regard to eclectic details different than those found in the Polish tradition. The discussion revealed artistic attitudes typical of the turn of the 19th and 20th centuries, and ranged from learnedness to innovative attempts to include modern forms into a historic structure of the tower. Summing up restoriation work done on the Sigismund tower in the Wawel chapel, headed by Sławomir Odrzywolski, architect, it may be said that the construction of the tower has been strengthened up considerably, while a controversial coping got eventually assimilated into the Wawel landscape and ceased to give rise to astonishment.

Słowa kluczowe

PL

wieża zygmuntowska katedry wawelskiej; pierwsza restauracja katedry na Wawelu; Wawel; katedra wawelska; historia polskiego konserwatorstwa; Sławomir Odrzywolski; hełm wieży Zygmuntowskiej

• Wydawca: Narodowy Instytut Dziedzictwa
• Czasopismo: Ochrona Zabytków
• Rocznik: 1988
• Numer: 1
• Strony: 14-21

Daty

wydano

1988

Twórcy

autor

Górska Hanna

• dr, Muzeum Historyczne we Wrocławiu

Bibliografia

• J. F r y c z , Restauracja i konserwacja zabytkow architektury w Polsce w latach 1795—1918. Warszawa 1975.
• Hanna Górska, Naukowe metody restauracji i konserwacji zabytkow architektury w działalności Sławomira Odrzywolskiego (1846—1933), praca doktorska napisana w Instytucie Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politechniki Wrocławskiej w 1983 r.
• T. Wo j c i e c h o w s k i , Kościoł katedralny w Krakowie, Krakow 1900, s. 80.
• J. B a na ch, Ikonografia Wawelu. Krakow 1977, t. 1.
• M. Roż e k , Katedra wawelska w XVII w. Krakow 1980, s. 43—44.
• J. Kuś, Działalność kulturalno-artystyczna ks. Jacka Augustyna Łopackiego (1690-1761). „Nasza Przeszłość", Krakow 1973, t. XL, s. 222.
• Restauracja katedry na Wawelu. Dziennik budowy, t. 2, s. 149 (Archiwum Kapituły Metropolitalnej Krakowskiej).
• S. T o m k o w i с z, Kronika krakowska. „Kalendarz krakowski J. Czecha na rok 1897”, s. 78.
• W. D e m e t r y k i e w i c z , Kongres konserwatorski w Krakowie. „Przegląd Polski” , R. XXIII, Krakow 1888, s. 173.
• Y. B o t t i n a u , Notre-Dame de Paris et la Sainte-Chapelle. Paris 1966. Biecz. Studia historyczne. Red. R. Kaleta. Wrocław-Warszawa-Krakow 1963,
• J. S z a b ł o w s k i , Architektura Kalwarii Zebrzydowskiej (1600—1702). Krakow 1933, s. 19
• С z. В o g d a I s k i, Święta Kalwaria Zebrzydowska. Krakow 1909, s. 212.
• J. D u ż y k, Sława panie Włodzimierzu. Warszawa 1972, s. 208-209;
• T. R o s t a f i ń s k i , Architektura Krakowa. Krakow 1920, s. 43.
• L. L e ps z y , F. K o p e r a , Katedra na Wawelu, je j przeszłość i obecna restauracja. „Życie i Sztuka" nr 15. Ilustrowany dodatek do „Kraju", R. XX (1901), s. 168.
• K. Ma s z k o w s k i , O restauracji katedry na Wawelu. „Przegląd Zakopiański", R. IV (1902).
• J. Bryl , Obecna restauracja katedry na Wawelu. Lwow 1901, s. 27.
• Komentarz redakcji „Architektura” do artykułu Sławomira Odrzywolskiego o restauracji katedry na Wawelu. „Architekt” R. II (1901), s. 100.
• L. P u s z e t, Nowe kleynoty stołecznego miasta Krakowa. Krakow 1901, s. 14-15.
• S. T omk owi c z , Katedra na Wawelu i je j obecna restauracja. Krakow 1901.
• W. K r a s so ws k i , Aestetyczna ozdoba w architekturze 2 pol. XIX wieku. „Sztuka 2 połowy XIX wieku” . Materiały sesji SHS, Warszawa 1973.

Identyfikatory

ISSN

0029-8247