DER ‘ANDERE’ IN MEINEM KOPF: ZU DEN STRUKTURMERKMALEN IM ERZÄHLEN HUGO LOETSCHERS AM BEISPIEL SEINER POLYPHONEN IMMUNEN-ROMANE

• Autorzy: Dorota Sośnicka

Warianty tytułu

PL

TEN ‘INNY’ W MOJEJ GŁOWIE: ELEMENTY STRUKTURALNE NARRACJI HUGONA LOETSCHERANA PRZYKŁADZIE JEGO POLIFONICZNYCH POWIEŚCI O ‘NIETYKALNYM’

• Języki publikacji: DE

Abstrakty

PL

Hugo Loetscher, jeden z najbardziej znanych i uznanych pisarzy szwajcarskich, był równocześnie autorem niezwykle wszechstronnym. Oprócz powieści, opowiadań, słuchowisk, sztuk teatralnych, esejów o sztuce, literaturze i kulturze zasłynął również jako nadzwyczaj płodny publicysta i autor reportaży z najodleglejszych części świata. Charakterystyczną właściwością jego pisarstwa, nacechowanego zarazem bardzo krytycznym stosunkiem do Szwajcarii, jest próba zrozumienia innych kultur i narodów i spojrzenia na problemy własnego kraju z odległej, ‘obcej’ perspektywy. Takie ‘inne’ spojrzenie na siebie samego i swój kraj cechuje również jego powieści. W artykule opisano charakterystyczne elementy strukturalne narracji szwajcarskiego pisarza, do których zaliczyć należy przede wszystkim niezwykle ważną rolę ściśle określonych pojęć przy jednoczesnym nadawaniu im funkcji wieloznacznych metafor oraz ironię, która wraz ze znaczeniami metaforycznymi zapobiega powstawaniu uproszczonego obrazu świata, dopuszczając różne interpretacje. Jako dzieła otwarte potraktować należy przede wszystkim dwie powieści pisarza o ‘Nietykalnym’: Der Immune (1975) i Die Papiere des Immunen (1986). Są to powieś ci składające się z wielu różnorodnych tematycznie i stylistycznie tekstów, czerpią ce równocześnie – jak zresztą większość utworów Loetschera – z bogactwa znaczeń intertekstualnych i opisujące różne możliwości bycia człowiekiem. Artykuł skupia się na analizie strukturalnej tych właśnie powieści, należących niewątpliwie do najważniejszych utworów współczesnej prozy niemieckojęzycznej.

Słowa kluczowe

PL

Niemieckojęzyczna literatura Szwajcarii; narratologia; intertekstualność

EN

Swiss German-language literature; narratology; intertextuality

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Czasopismo: Colloquia Germanica Stetinensia
• Rocznik: 2009
• Numer: 17
• Strony: 93-112

Twórcy

autor

Dorota Sośnicka

• Uniwersytet Szczeciński

Bibliografia

• Bucheli, Roman: Einübungen ins Davonkommen. Hugo Loetschers erzählerisches Werk oder Die Sehnsucht nach festem Boden unter den Füßen. In: Quarto. Zeitschrift des Schweizerischen Literaturarchivs 9/10. Bern 1998.
• Ebel, Martin: Lob eines Autors, bei dem es sich um mehrere handeln muss. In: Basler Zeitung 299, 22.12.1999, S. 41.
• Eco, Umberto: Postmodernismus, Ironie und Vergnügen. In: Wolfgang Welsch (Hg.): Wege aus der Moderne. Schlüsseltexte der Postmoderne-Diskussion. 2. durchges. Aufl. Berlin 1994.
• Krättli, Anton: Hugo Loetscher. In: Kritisches Lexikon der Gegenwartsliteratur. Hg. v. Heinz Ludwig Arnold. München 1990.
• Loetscher, Hugo: Der Immune. Zürich 1985.
• Loetscher, Hugo: Die Papiere des Immunen. Roman. Zürich 1988.
• Loetscher, Hugo: Vom Erzählen erzählen. Poetikvorlesungen. Erweiterte Neuausgabe. Zürich 1999.
• Matt, Peter von: Konstrukteur und Brückengänger. Über Hugo Loetscher. In: ders.: Die tintenblauen Eidgenossen. Über die literarische und die politische Schweiz. München 2004.
• Musil, Robert: Der Mann ohne Eigenschaften. In: ders.: Gesammelte Werke in 3 Bänden. Hg. v. Adolf Frisé. Bd. I. Hamburg 1952.
• Pulver, Elsbeth: Das Ende der Immunität. Zum neuen Roman von Hugo Loetscher. In: Schweizer Monatshefte 66 (1986), H. 12, S. 1067.
• Pulver, Elsbeth: Der Roman eines Intellektuellen – aber nicht nur für Literaten. In: Aargauer Tagblatt, 1.11.1975, S. 26.
• Siegrist, Christoph (Hg.): Schweizer Erzählungen. Deutschschweizer Prosa seit 1950. Mit e. Nachwort versehen von Ch. Siegrist. Frankfurt a. M. 1990.
• Sośnicka, Dorota: Wie handgewobene Teppiche: Die Prosawerke Gerhard Meiers. Bern, Berlin, Bruxelles [u. a.] 1999.
• Zeller, Rosmarie: Der Neue Roman in der Schweiz: die Unerzählbarkeit der modernen Welt. Freiburg/Schweiz 1992.
• Zeller, Rosmarie: Der unzeitgemäße Zeitgemäße. In: Schweizer Monatshefte 85 (2005), H. 2.