Mowa Ślązaków – gwara, dialekt czy język regionalny (w związku z próbą zmiany statusu prawnego)

• Autorzy: Wronicz Jadwiga

Warianty tytułu

The speech of the Silesians: subdialect, dialect or a regional language (with reference to the attempted change of the legal status)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The paper discusses a bill submitted to the Polish Parliament on recognition of the speech of the inhabitants of Upper Silesia as a regional language, and demonstrates that the said speech is a subdialect of the Silesian dialect of Polish.

Słowa kluczowe

EN

Silesia, subdialect; dialect; regional language; legal status

• Wydawca: Księgarnia Akademicka
• Czasopismo: LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
• Rocznik: 2013
• Numer: 15
• Strony: 173-184

Twórcy

autor

Wronicz Jadwiga

• Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków

Bibliografia

• Bystroń J., 1887, O mowie polskiej w dorzeczu Stonawki i Łucyny w księstwie Cieszyńskim, „Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności” XII, s. 1−110.
• Cinciała A., 1882, Słownik dialektyczny Księstwa Cieszyńskiego, reprodukcja rękopisu, Wisła 1998.
• Cząstka-Szymon B., 2009a, W sprawie rejestracji w Bibliotece Kongresu Stanów Zjednoczonych gwary śląskiej jako odrębnego języka, [w:] D. Kadłubiec (red.), Tradycja i współczesność. Folklor – Język – Kultura (materiały z międzynarodowej konferencji „Między tradycją a współczesnością”, październik 2007), Bielsko-Biała, s. 305–321.
• Cząstka-Szymon B., 2009b, O gwarze śląskiej w stulecie I wydania „Dialektów polskich Śląska” Kazimierza Nitscha, „Konteksty Kultury” V, s. 125–133.
• Cząstka-Szymon B., 2011, Wokół badań nad gwarą śląską w perspektywie historycznej, [w:]
• K. Heska-Kwaśniewicz (red.), Śląskie Miscellanea, t. 24, Katowice, s. 40–48.
• Cząstka-Szymon B., Ludwig J., Synowiec H., 2000, Mały słownik gwary Górnego Śląska, Katowice.
• Cząstka-Szymon B., Synowiec H., (w druku), Gdy dialekt staje się przedmiotem dyskursu politycznego − o sytuacji śląskiej odmiany polszczyzny w mediach, Łódź.
• Dejna K., 1973, Dialekty polskie, Wrocław.
• EJP: S. Urbańczyk, M. Kucała (red.), Encyklopedia języka polskiego, Wrocław 1999.
• Furdal A., 2000, Językoznawstwo otwarte, Wrocław.
• Furdal A., 2002, Dialekt czy język – problem nie tylko lingwistyczny, [w:] J. Okoniowa, B. Dunaj (red.), Studia dialektologiczne II, Kraków, s. 37–41.
• Klemensiewicz Z., 1954, O różnych odmianach współczesnej polszczyzny, Warszawa [przedr. w: W kręgu języka literackiego i artystycznego, Warszawa 1961, s. 101–156].
• Kucała M., 1960, O słownictwie ludzi wyzbywających się gwary, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” XIX, s. 141–156.
• Lubaś W., 2012, O polskiej polityce językowej, „Poradnik Językowy” z. 6, s. 11–33.
• Majewicz A.F., 1989, Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa.
• Malinowski L., 1873, Ueber die Oppelnsche mundart in Oberschlesien, Leipzig.
• Nitsch K., 1909, Dialekty polskie Śląska (z mapą), „Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie” IV, Kraków, s. 85–356.
• Olesch R., 1958, Der Wortschatz der polnischen Mundart von Sankt Annaberg, Berlin.
• Siuciak M., 2011, Historyczne podstawy świadomości narodowej Ślązaków, „Białostockie Archiwum Językowe” nr 11, Białystok, s. 223–235.
• Skudrzyk A., 2004, Współczesny komunikacyjny status gwar ludowych w opinii społecznej, [w:] H. Sędziak (red.), Polszczyzna Mazowsza i Podlasia, cz. 8: Antroponimia i toponimia Mazowsza i Podlasia, Łomża, s. 169–175.
• Skudrzyk A., Urban K., 2010, Małe ojczyzny. Świadomość językowo-kulturowa społeczności lokalnych, Katowice.
• Skudrzykowa A., Tambor J., Urban K., Wolińska O., 2001, Gwara śląska – świadectwo kultury, narzędzie komunikacji, Katowice.
• Tambor J., 2008, Mowa Górnoślązaków oraz ich świadomość językowa i etniczna, wyd. II, Katowice.
• Ustawa z 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, Dz. U. 2005, nr 17, poz. 141.
• Uzasadnienie, [w:] Sejm Rzeczypospolitej Polskiej VII kadencja, Druk nr 567, Warszawa, 30 marca 2012 r. Projekt ustawy O zmianie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, a także niektórych innych ustaw.
• Wronicz J. (red.), 1995, Słownik gwarowy Śląska Cieszyńskiego, Wisła – Ustroń.
• Wronicz J. (red.), 2009, Mały słownik gwar polskich, Kraków.
• Wronicz J., 2010, Kultura szlachecka a kultura chłopska w aspekcie językowym, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LXVI, s. 209–221.
• Wyderka B., 2000–2012, Słownik gwar śląskich, t. I–XIII (A–J), Opole.

Identyfikatory

DOI

10.12797/LV.08.2013.15.15