Waloryzacja przedwojennych zobowiązań pieniężnych a sprawa przeliczania hipotek i kapitałów zakładowych spółek handlowych

• Autorzy: Forystek Józef

Warianty tytułu

EN

Indexation of pre-war monetary obligations and the case of conversion of mortgages and share capitals of commercial companies

DE

Die Indexierung der finanziellen Verbindlichkeiten aus der Vorkriegszeit und die Frage der Hypotheken-und Kapitalumwandlung der Handelsgesellschaften

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The article concerns legal problems connected with two-time change of monetary system in Poland after the Second World War, firstly between 1949 and 1950, and secondly in 1994. As a result of these changes pre-war monetary claims lost any economic value. Pre-war zlotys had been recalculated in a 1:1 ratio, and subsequently they were recalculated according to parity 100 pre-war zlotys to 1 post-war zloty. In turn, as a result of denomination in 1994, 10.000 old zlotys (PLZ) were recalculated to 1 zloty (PLN). Due to these processes, pre-war zloty lost six zeros. According to the jurisprudence of the Constitutional Tribunal and the Supreme Court, it is inadmissible to index monetary claims, including mortgages established before October 30th 1950, in the light of the regulations of 1949 and 1950, which introduced to Polish legal system the principle of nominalism and the principle of currency for nearly 40 years period.

Słowa kluczowe

PL

hipoteka; waloryzacja; zasada nominalizmu; przedwojenne hipoteki; systemy monetarne w Polsce; dekret warszawski; grunty warszawskie

EN

mortgage; indexation; principle of nominalism; pre-war mortgages; monetary systems in Poland; “Warsaw (Bierut) Decree”; Warsaw lands

• Wydawca: Stowarzyszenie Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej
• Czasopismo: Rejent
• Rocznik: 2020
• Numer: 5 (349)
• Strony: 42-64

Twórcy

autor

Forystek Józef

• adwokat (Kraków-Warszawa)

Bibliografia

• Czachórski W., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 2, red. Z. Resich i in., Warszawa 1972, uwaga nr 4 do art. 358 k.c.
• Czachórski W., Brzozowski A., Safjan M., Skowrońska-Bocian E., Zobowiązania. Zarys wykładu, Warszawa 2002
• Drozd E., Oleszko A., Hipoteka w praktyce. Zagadnienia prawne, orzecznictwo, przepisy, Poznań-Kluczbork 1995
• Dybowski T., [w:] System prawa cywilnego, t. III, cz. 1, Prawo zobowiązań - Część ogólna, red. Z. Radwański, Ossolineum
• Forystek J., Przedwojenne hipoteki a reprywatyzacja, „Rzeczpospolita” z 11.08.2009 r.
• Garlicki S., Odpowiedzialność hipoteczna na obszarze m.st. Warszawy, „Przegląd Notarialny” 1947, t. II
• Gawlik Z., Pytania i odpowiedzi, „Rejent” 1992, nr 7-8
• Jastrzębski R., Między nominalizmem a waloryzacją - judykatura in statu nascendi II Rzeczypospolitej, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2011, z. 1
• Jastrzębski R., Wpływ siły nabywczej pieniądza na wykonanie zobowiązań prywatno-prawnych w II Rzeczypospolitej, Warszawa 2009
• Koziorowski L., Ile jest warte przedwojenne 100 złotych, „Rzeczpospolita” z 20.04.2010 r.
• Mróz T., Hipoteka a zasada walutowości i problem klauzul waloryzacyjnych, „Radca Prawny” 1999, nr 4
• Naworski J.P., Kilka uwag na temat zasady walutowości w świetle nowego prawa dewizowego, „Palestra” 1999, nr 9-10
• Nowakowski Z.K., Regulacja zobowiązań pieniężnych według dekretu z 27 lipca 1949, „Przegląd Notarialny” 1949, nr 9-10
• Pisuliński J., [w:] System Prawa Prywatnego, t. 4, Prawo rzeczowe, red. E. Gniewek, Warszawa 2012
• Polkowski J., Niekonstytucyjność prawa i jej skutki cywilnoprawne, Warszawa 2019
• Przyborowski Ł., Księgi wieczyste i hipoteka. Komentarz, red. J. Pisuliński, Warszawa 2014, Komentarz do art. 77
• Roszkowski W., Historia Polski 1914-2015, Warszawa 2017
• Rudnicki S., Komentarz do ustawy o księgach wieczystych i hipotece, Warszawa 1993
• Stelmachowski A., Nominalizm pieniężny a waloryzacja, „Studia Cywilistyczne”, Kraków 1965, t. 6
• Taraszkiewicz W., Polemika: ile jest warte przedwojenne 100 złotych, „Rzeczpospolita” z 27.04.2010 r.
• Wasilkowski J., Zarys prawa rzeczowego, 1963
• Zaremba P., Historia dwudziestolecia 1918-1939, Warszawa 1983, t. II
• Zielińska A., Wartość ekonomiczna obligacji wyemitowanych przed wybuchem II wojny światowej. Glosa do wyroku SN z 5.2.2009, I CSK 331/08, „Monitor Prawniczy” 2011, nr 8
• Zieliński P., Motywy i założenia prawa o zobowiązaniach pieniężnych, „Przegląd Notarialny” 1949, nr 9-10