Twórczość mszalna Józefa Władysława Krogulskiego (1815–1842)

• Autorzy: Piekarz Grzegorz

Warianty tytułu

EN

Missal works by Józef Władysław Krogulski (1815–1842)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Nieprawdopodobną rzeczą wydaje się, że mija ponad 200 lat od urodzenia wybitnego tarnowianina, który w wieku 10 lat dawał koncerty fortepianowe z orkiestrą w największych salach muzycznych Warszawy, Wrocławia, Poznania, Drezna, Berlina, Kijowa, Lwowa i in., a większość jego dzieł jest nieznana i pozostaje ukryta dla świata na półkach archiwów. Ten, nazywany przez współczesnych „cudownym dzieckiem”, „polskim Mozartem”, to Józef Władysław Krogulski (1815–1842). Choć żył bardzo krótko, bo zaledwie niecałe 27 lat, pozostawił po sobie ponad 100 kompozycji, także dzieła sakralne, wśród których znajduje się 9 mszy współczesnym niemal zupełnie nieznanych, w większości pozostających w rękopisach. Celem artykułu jest ukazanie wartości owych mszy na tle sylwetki J. Krogulskiego i ogólnych tendencji rozwojowych formy mszalnej w okresie romantyzmu oraz ocena wkładu tych dzieł w rozwój tej formy. Istotnym również celem jest wzbudzenie większego zainteresowania postacią, która swoim życiem, dziełami i działalnością artystyczną dała następnym pokoleniom przepiękny przykład wrażliwości na piękno i dobro w życiu codziennym.

EN

It seems unbelievable that more than 200 years have passed since the birth of the eminent citizen of Tarnów, who at the age of 10 gave piano concerts with orchestra in the largest music halls of such cities as: Warsaw, Wrocław, Poznań, Dresden, Berlin, Kiev, Lviv and others, and most of his works are unknown and remain hidden from the world in the archives. He was called by his contemporaries a „child prodigy”, a „Polish Mozart”, of course Józef Władysław Krogulski (1815–1842). Although he lived a very short life, less than 27 years, he left behind over 100 compositions, including sacred works, among which there are 9 masses of contemporary almost completely unknown, and most of them remain in manuscripts. This article attempts to show the value of these masses against the background of J. Krogulski’s profile and the general tendencies of the development of this form during the Romantic period, as well as to assess the contribution of these works to the development of this form. He also tries to arouse greater interest in a figure who, through his life, works and artistic activity, is a beautiful example for the next generations of sensitivity to beauty and goodness in everyday life.

Słowa kluczowe

PL

Józef Władysław Krogulski; muzyka sakralna; muzyka liturgiczna; forma mszy; tarnowianin

EN

Józef Władysław Krogulski; sacred music; liturgical music; form of mass; Tarnów resident

• Wydawca: Stowarzyszenie Polskich Muzyków Kościelnych
• Czasopismo: Musica Ecclesiastica
• Rocznik: 2024
• Numer: 19
• Strony: 143-165

Daty

wydano

2024-06-29

Twórcy

autor

Piekarz Grzegorz

• Stowarzyszenie Polskich Muzyków Kościelnych

Bibliografia

• Kraków, Biblioteka Jagiellońska, Msza nr 1 sygn. Muz. Rkp 226 III, Msza nr 3 sygn. Muz. Rkp. 202 III, Msza nr 4 sygn. Muz. Rkp. 204 II, Msza nr 7 sygn. Muz. Rkp. 206 II, Msza nr 8 sygn. Muz. Rkp. 210 II, Msza nr 9 sygn. Muz. Rkp. 207 III, Msza nr 10 sygn. Muz. Rkp. 208 II, Częstochowa, Archiwum OO. Paulinów na Jasnej Górze, Msza nr 2 sygn. D II-75.
• edycje mszy J. Krogulskiego: Msza Żałobna (d-moll), cz. I (od Introitu do Offertorium), Warszawa (1876?), Msza nr 1 ułożona na dwa głosy z towarzyszeniem organu, w: Śpiewy Kościelne Józefa Wł. Krogulskiego, red. A. Płachecki, Warszawa 1841, nr 2, Msza nr 3 ułożona na trzy głosy z towarzyszeniem organu, w: Śpiewy Kościelne Józefa Wł. Krogulskiego, red. A. Płachecki, Warszawa 1841, nr 6.
• Tarnów, Archiwum Parafii Katedralnej, Liber natorum, Zamieście-Burek. 1796-1816, b.s., t. III.
• Jaślikowski Józef K., Uwagi nad mszą kompozycji Józefa Krogulskiego, „Gazeta Codzienna” 585 (1833), s. 1-2.
• [b. aut., b. tyt.], Rozmaitości, „Gazeta Lwowska” 47 (1826), s. 387-388.
• [b. aut., b. tyt.], „Kurier Codzienny” 22 (1866), s. 1.
• [b. aut., b. tyt.], „Kurier Warszawski” 94 (1825), s. 477-478.
• [b. aut., b. tyt.], „Kurier Warszawski” 122 (1825), s. 598.
• [b. aut., b. tyt.], „Kurier Warszawski” 147 (1825) s. 701-702.
• [b. aut., b. tyt.], „Kurier Warszawski” 228 (1833), s. 1217.
• [b. aut., b. tyt.], „Kurier Warszawski” 140 (1839), s. 685.
• [b. aut., b. tyt.], „Kurier Warszawski” 141 (1836), s. 693.
• [b. aut., b. tyt.], „Kurier Warszawski” 161 (1836), s. 797.
• [b. aut., b. tyt.], „Kurier Warszawski” 174 (1836), s. 865.
• [b. aut., b. tyt.], „Kurier Warszawski” 195 (1836), s. 973.
• [b. aut., b. tyt.], „Kurier Warszawski” 216 (1836), s. 1069.
• [b. aut., b. tyt.], „Kurier Warszawski” 263 (1836), s. 1297.
• [b. aut., b. tyt.], „Kurier Warszawski” 344 (1836), s. 1689.
• [b. aut., b. tyt.], „Kurier Warszawski” 16 (1839), s. 73.
• [b. aut., b. tyt.], „Kurier Warszawski” 83 (1840), s. 391.
• [b. aut., b. tyt.], „Kurier Warszawski” 156 (1840), s. 753.
• [b. aut., b. tyt.], „Kurier Warszawski” 112 (1841), s. 529.
• [b. aut., b. tyt.], „Kurier Warszawski” 237 (1841), s. 1129.
• [b. aut., b. tyt.], „Kurier Warszawski” 238 (1846), s. 1133.
• [b. aut., b. tyt.], „Kurier Warszawski” 274 (1871), s. 1.
• [b. aut.], Józef Władysław Krogulski, w: Encyklopedia muzyki, red. A. Chodkowski, Warszawa 1995, s. 471.
• Chmara-Żaczkiewicz Barbara, Krogulski Józef Władysław, w: Encyklopedia muzyczna PWM, t. klł, red. E. Dziębowska, Kraków 1997, s. 211-213.
• Morawski Jerzy, Krogulski Józef Władysław, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 15, red. B. Leśnodorski, Wrocław 1970, s. 312.
• Dąbek Stanisław, Twórczość mszalna kompozytorów polskich XX wieku, Warszawa 1996.
• Dzieje muzyki polskiej, red. T. Ochlewski, Warszawa 1983.
• Krogulski Mariusz L., Krogulska Justyna, Józef Władysław Krogulski (1815-1842), Rodzina-Życie-Twórczość, Tarnów 2015.
• Krogulski Władysław J., Cykl 100 życiorysów artystów naszych, Kraków, Biblioteka Jagiellońska, ms. 6828.
• Mrowiec Karol, Polska pieśń kościelna w opracowaniu kompozytorów XIX wieku, Lublin 1964.
• Nowak-Romanowicz Alina, Historia muzyki polskiej, red. S. Sutkowski, t. 4, Klasycyzm (1750-1830), Warszawa 1995.
• Schaeffer Bogusław, Dzieje muzyki, Warszawa 1983.
• Wiślicki Józef M., Józef Krogulski jako kompozytor religijny, Warszawa 1843.
• Zając Andrzej, Msze polskie w tradycji i praktyce liturgicznej Kościoła w Polsce do czasu reformy liturgii Vaticanum Secundum, w: ...Missa est. Msza św. w kościele św. Marka w Krakowie przed Vaticanum Secundum, booklet CD Ars Sonora, Kraków 2017.
• Chmara-Żaczkiewicz Barbara, Krogulski Józef. Biogram, https://polskabibliotekamuzyczna.pl/encyklopedia/krogulski-jozef/ (dostęp: 27.12.2023).
• Pośpiech Remigiusz, Muzyka Józefa Elsnera ze zbiorów jasnogórskich, http://www.jasnagora.com/zycie_muzyczne/plyta.php?id=71 (dostęp: 28.01.2024).
• M. L. Krogulski, Kompozytor Józef Władysław Krogulski 1815-1842, https://portalmuzykipolskiej.pl/pl/osoba/7488-Jozef-Krogulski (dostęp: 27.12.2023).
• Józef Władysław Krogulski (1815-1842), idn.org.pl/towmuz/biblioteka/htmlutf/jozef_wladyslaw_krogulski.html (dostęp: 27.12.2023).