Organy w kościołach dekanatu ożarowskiego diecezji sandomierskiej (cz. I). Instrumenty niezachowane w świetle źródeł archiwalnych

• Autorzy: Maria Szymanowicz

Warianty tytułu

EN

The Organs in the Churches of Ożarów Deanery in the Sandomierz Diocese (part I). Non-preserved Instruments in the Light of Archival Sources

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The following article opens the series of texts about the organs and organists of the Sandomierz Diocese. This cycle will inscribe itself in the 200 years anniversary of the Diocese establishment, which will take place in 2018. This article concerns the organs that were not preserved in the churches of Ożarów Deanery. It was created on the basis of the 18th, 19th and 20th Century sources stored in the archives in Cracow, Sandomierz and Radom. The analysis of the data enabled drawing the following conclusions. There were 21 instruments sequentially functioning within the Ożarów Deanery in 10 parisches. They were rather small organs, 4 up to 15 voices. Most of them were placed on the choir above the main church doors. The instruments were painted and carved, many of them were in bad state. The information on six organists, who were building or fixing the organs in the given area, were also obtained. In order to analyse the full monography of the Polish organ building still many contribution works have to be done, and such is the character of this article.

PL

Niniejszy artykuł rozpoczyna cykl tekstów na temat organów i organistów diecezji sando-mierskiej. Cykl ten wpisze się w jubileusz 200-lecia utworzenia diecezji, który będzie miał miejsce w 2018 roku. Artykuł dotyczy niezachowanych organów w kościołach dekanatu ożarowskiego. Powstał w oparciu o XVIII, XIX i XX-wieczne źródła przechowywane w archiwach w Krakowie, Sandomierzu i Radomiu. Analiza uzyskanych danych pozwoliła na wysnucie następujących wniosków. Na terenie dekanatu ożarowskiego w 10 parafiach funkcjonowało kolejno 21 instrumentów. Były to niewielkie organy, od 4 do 15 głosów. Większość usytuowana była na chórze muzycznym nad wielkimi drzwiami kościoła. Instrumenty były malowane i zdobione dekoracją snycerską, wiele z nich znajdowało się w złym stanie. Uzyskano także wiadomości o sześciu organmistrzach, którzy budowali, bądź naprawiali organy na badanym terenie. Dla opracowania pełnej monografii polskiego budownictwa organowego potrzeba jeszcze wielu prac przyczynkarskich i taki charakter ma niniejszy artykuł.

Słowa kluczowe

PL

organy; dekanat ożarowski; diecezja sandomierska

EN

organs; Ożarów Deanery; Sandomierz Diocese

• Wydawca: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Czasopismo: Roczniki Teologiczne
• Rocznik: 2017
• Tom: 64
• Numer: 13: Muzykologia
• Strony: 117-135

Twórcy

autor

Maria Szymanowicz

• Katedry Instrumentologii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II,

Bibliografia

• Chwałek J., Budowa organów, Ministerstwo Kultury i Sztuki, Warszawa 1971.
• Chybiński A., Luźne notatki o staropolskich organach, organistach i organmistrzach, „Muzyka Kościelna” 1926, nr 2, s. 17-21.
• Gołos J., Polskie organy i muzyka organowa, PAX, Warszawa 1972.
• Rocznik diecezji sandomierskiej, red. K. Kida, Sandomierz 2010.
• Szydłowska-Cegłowa B., Staropolskie nazewnictwo instrumentów muzycznych, Ossolineum, Wrocław 1977.
• Szymanowicz M., Nazewnictwo organów w XVIII wieku (na podstawie wybranych akt wizytacyjnych), w: Studia Organologica, t. 5, red. M. Szymanowicz, Polihymnia, Lublin 2016, s. 73-83.
• Szymanowicz M., Polska bibliografia organów, t. 1, Polihymnia, Lublin 2011.
• Szymanowicz M., Polska bibliografia organów, t. 2, Polihymnia, Lublin 2014.

Identyfikatory

DOI

10.18290/rt.2017.64.13-7