Niewieści Palladyn. Rzecz o Edwardzie Prądzyńskim

• Autorzy: Skucha Mateusz

Warianty tytułu

EN

Woman’s Knight. Intellectual Biography of One Feminist

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł jest poświęcony prawie zupełnie dziś zapomnianemu autorowi – Edwardowi Prądzyńskiemu – jednemu z największych w XIX wieku zwolenników emancypacji kobiet, autorowi rewelacyjnej i rewolucyjnej jak na tamte czasy książki pt. O prawach kobiety. Stanowi on rekonstrukcję biografii Prądzyńskiego dokonaną na podstawie nielicznych zachowanych wypowiedzi samego autora, osób, które go znały, oraz pierwszych omówień książki dokonywanych z perspektywy czasu. Interesująca wydaje się kwestia, jak krystalizowały się poglądy Prądzyńskiego na temat emancypacji kobiet, jak je realizował i z jakim odbiorem się one spotkały. Biografia autora osadzona zostaje w kontekście dziewiętnastowiecznych zjawisk społecznych.

EN

The article is dedicated to Edward Pradzynski – the person almost forgotten nowadays, but on the other hand – one of the biggest supporters of the women’s emancipation in the 19th century, the author of an exceptional and revolutionary book O prawach kobiety (About women’s rights). The article provides a reconstruction of Pradzynski’s biography, made on the basis of a few remaining statements of the author, the people who had known him directly and the first analysis of his book (done with time perspective). The issues which seem to be interesting are the ones concerning development of Pradzynski’s views, the ways of realizing them and the feedback he received. Pradzynski’s biography is placed in the context of the social phenomenons that were present in the 19th century.

Słowa kluczowe

PL

Edward Prądzyński; biografia; emancypacja; XIX wiek; kobiety

EN

Edward Pradzynski; biography; emancipation; 19th century; women

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Czasopismo: Autobiografia. Literatura. Kultura. Media
• Rocznik: 2016
• Numer: 1(6)
• Strony: 177–189

Twórcy

autor

Skucha Mateusz

• Uniwersytet Jagielloński,

Bibliografia

• Bąbel, Agnieszka. „«Anioł z patenem» i dzielna lekarka – ewolucja obrazu kobiety uczonej na łamach Przeglądu Tygodniowego w latach 1866–1875”. W: Pozytywiści warszawscy. „Przegląd Tygodniowy” 1866–1876, red. Anna Janicka, 195–178. Białystok: Alter Studio, 2015.Bronikowski, Stanisław. Emancypacja i równouprawnienie kobiety. Poznań: [b.w.], 1877.Duda, Maciej. „Obywatel bez płci. Publicystyka Eugeniusza Starczewskiego na początku XX wieku”. W: Postscriptum. Wielka Wojna – ważne sprawy – zwykli ludzie, red. Agata Zawiszewska, Szymon Kubiak, 105–116. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2015.Gawin, Magdalena. Spór o równouprawnienie kobiet (1864–1919). Warszawa: Neriton, 2015.Grudzińska, Anna. „Macierzyństwo w świetle historii, psychologii, fizjologii, higieny i moralności”. Nowe Słowo 11 (1902): 264.Górnicka-Boratyńska, Agata. Stańmy się sobą. Cztery projekty emancypacji (1863–1939). Izabelin: Świat Literacki, 2001.Hulewicz, Jan. Sprawa wyższego wykształcenia kobiet w Polsce w wieku XIX. Kraków: Gebethner i Wolff, 1939.Ilnicka, Maria „Recenzja O prawach kobiety”. Bluszcz 7 (1873).Janicka, Anna. Tradycja i zmiana. Literackie modele dziewiętnastowieczności: pozytywizm i „obrzeża”. Białystok: Alter Studio, 2015.[b.a.]. „Korespondent z ziemi sieradzkiej”. Ster 14 (1898): 218.Łuszczewska, Jadwiga. „Do twórcy dzieła O prawa kobiety Edwarda Prądzyńskiego w imieniu niewiast polskich”. Ster 13 (1898): 199–200.Mocyk, Agnieszka. „Drygałowie i Nałęcze. Świętochowski o rodzinie”. W: Aleksander Świętochowski, red. Krzysztof Stępnik, Monika Gabryś, 129–144. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2011.[b.a.]. „Niezapomniany dzień Woli Wiązowej”. Kurier Łódzki 16.10.1938.Orzeszkowa, Eliza. „List do Erazma Piltza z dnia 28 września 1883 roku”. W: Listy zebrane, Eliza Orzeszkowa, 182. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1956.Prądzyńska, Maria. „W sprawie stypendium imienia Edwarda Prądzyńskiego”. Ster 18 (1896): 353.Prądzyński, Edward. O prawach kobiety. Warszawa: Gebethner i Wolf, 1875.[b.a.]. „Recenzja O prawach kobiety”. Przegląd Katolicki 4 (1873): 67.Romankówna, Mieczysława. „O prawa człowieka. Hasła emancypacji kobiet w życiu, teorii i twórczości Elizy Orzeszkowej”. W: Na nowych drogach. Studia o Elizie Orzeszkowej, Mieczysława Romankówna, 65–322. Kraków: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1948.Skucha, Mateusz. „Adwokat sprawy niewieściej. O dwóch cyklach artykułów Aleksandra Świętochowskiego w Przeglądzie Tygodniowym”. W: Pozytywiści warszawscy. „Przegląd Tygodniowy” 1866–1876, red. Anna Janicka, 179–194. Białystok: Alter Studio, 2015.Skucha, Mateusz. „Benedykt Dybowski i Włodzimierz Popiel, albo o pewnym dyskursie profeministów polskich przełomu XIX i XX wieku”. Pamiętnik Literacki 2 (2016): 47–66.Skucha, Mateusz. „Feminizm pozorny, albo jak mizogini walczyli o prawa kobiet”. Bibliotekarz Podlaski 31 (2015): 155–170.Skucha, Mateusz. „Męski feminizm”. [Hasło w:] Encyklopedia gender. Płeć w kulturze, red. Monika Rudaś-Grodzka et al., 311–315. Warszawa: Czarna Owca, 2014.Skucha, Mateusz. „Poczet feministów polskich XIX wieku”. W: Przemiany formuły emancypacji kobiet od XVII wieku do XX-lecia międzywojennego, red. Anna Janicka. Białystok: Alter Studio, 2016.Stasikowska, Agnieszka. „Postacie kobiece w dramatach Aleksandra Świętochowskiego. Zarys problematyki”. W: Świętochowski i rówieśnicy: Kotarbiński, Urbanowska, Zalewski, red. Bogdan Mazan, Zbigniew Przybyła, 79–88. Częstochowa–Łódź: Księgarnia Akademicka, 2001.Świętochowski, Aleksander. „Związek sprawy kobiecej z ogólnym postępem społeczeństwa”. Nowe Słowo 14–15 (1897).Turzyma, Maria. „Powitanie gości”. Nowe Słowo 14–15 (1907): 429.Walczewska, Sławomira. Damy, rycerze i feministki. Kobiecy dyskurs emancypacyjny w Polsce. Kraków: Wydawnictwo eFKa, 2000.Walewska, Cecylia. „Orędownicy ruchu kobiecego w Polsce”. Kobieta Współczesna 19 (1927).Walewska, Cecylia. Ruch kobiecy w Polsce. Warszawa: [b.w.], 1909.Walewska, Cecylia. „Z walk, które minęły”. Kobieta Współczesna 1 (1927).

Identyfikatory

ISSN

2353-8694

DOI

10.18276/au.2016.1.6-12