Aspiracje zawodowe rodziców wobec synów i córek

• Autorzy: Kozłowski Waldemar , Matczak Ewa

Warianty tytułu

EN

Professional aspirations of parents towards sons and daughters

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł prezentuje dane dotyczące aspiracji zawodowych rodziców wobec swoich dzieci – uczniów szkół podstawowych. W latach 2011 i 2014 dwukrotnie przebadano tę samą próbę, ok. 5 tys. rodziców. Aspiracje rodziców odnoszą się głownie do zawodów wymagających wyższego wykształcenia oraz wysokich kwalifikacji i są bardzo stabilne. Występuje silne zróżnicowane pod względem płci dziecka, wyraźny jest podział na zawody typowo kobiece i męskie. W aspiracjach rodzicielskich nie zaznacza się wpływ przemian obyczajowych oraz sytuacji na rynku pracy. Rezultaty badania przedstawiono na tle wyników analogicznych badań przeprowadzonych w ostatnich latach.

EN

The article presents the career aspirations of parents of primary school students in relation to their children. In years 2011 and 2014 twice was examined the same sample (of approximately 5000 parents). Aspirations of parents are concentrated mainly in professions requiring higher education and training, and they are very stable. There is a clear division in the professions of „female” and „male” types. Parental aspirations have not noted the impact of change manners, and situation in the labour market. The research results are discussed on the background of the results of similar studies conducted in recent years.

Słowa kluczowe

PL

socjologia edukacji; rodzice; aspiracje zawodowe; uczniowie

EN

sociology of education; parents; occupational aspirations; students

• Wydawca: Instytut Badań Edukacyjnych
• Czasopismo: Edukacja
• Rocznik: 2016
• Tom: 3(138)
• Strony: 98–108

Daty

wydano

2016-09-30

Twórcy

autor

Kozłowski Waldemar

• Wydział Nauk Społecznych, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego

autor

Matczak Ewa

• Instytut Badań Edukacyjnych

Bibliografia

• Bandura, A., Barbaranelli, C., Caprara, G. V. i Pastorelli, C. (2001). Self-efficacy beliefs as shapers of children’s aspirations and career trajectories. Child Development, 72, 187–207.
• Betz, N. E. i Hackett, G. (1981). The relationship of career-related self-efficacy expectations to perceived career options in college women and men. Journal of Counseling Psychology, 28, 399–410.
• Betz, N. E. i Fitzgerald, L. F. (1987). The career psychology of women. Orlando: Academic Press.
• Butlin, G. (1999). Determinants of post-secondary participation. Education Quarterly Review, 5, 9–35.
• Centrum Badania Opinii Społecznej (2008). Życie zawodowe Polaków [Komunikat z badań nr BS/34/2008]. Pobrano z http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2008/K_034_08.PDF
• Centrum Badania Opinii Społecznej (2009). Aspiracje zawodowe Polaków. [Komunikat z badań nr BS/92/2009]. Pobrano z http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2009/K_092_09.PDF
• Charles, M. i Grusky, D. B. (2004). Occupational ghettos: the worldwide segregation of women and men. Stanford: Stanford University Press.
• Chowdry, H., Crawford, C. i Goodman, A. (2011). The role of attitudes and behaviours in explaining socioeconomic differences in attainment at age 16. Longitudinal and Life Course Studies, 1, 59–76.
• Correll, S. J. (2001). Gender and the career choice process: the role of biased self-assessments. American Journal of Sociology, 106, 1691–1730.
• Conway, M., Pizzamiglio, T. i Mount L. (1996). Status, communality and agency: implications for stereotypes of gender and other groups. Journal of Personality and Social Psychology, 71, 25–38.
• Czarnik, S. i Turek, K. (2013). Wykształcenie, praca, przedsiębiorczość Polaków. Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
• Danziger, N. i Eden, Y. (2007). Gender‐related differences in the occupational aspirations and career‐style preferences of accounting students: a cross‐sectional comparison between academic school years. Career Development International, 12, 129–149
• Dunne, F., Elliott, R. i Carlsen, W. S. (1981). Sex differences in the educational and occupational aspirations of rural youth. Journal of Vocational Behavior, 18, 56–66.
• Eagly, A. K. (1987). Sex differences in social behaviour: a social-role interpretation. Hillsdale: Erlbaum.
• Eagly, A. K. i Wood, W. (1999). The origins of sex differences in human behavior. Evolved dispositions versus social roles. American Psychologist, 6(4), 408–423.
• Eccles, J. (1987). Gender roles and women's achievement-related decisions. Psychology of Women Quarterly, 11, 135–17.
• Eccles, J. S., Adler, T. i Meece, I. (1984). Sex differences in achievement: a test of alternative theories. Journal of Personality and Social Psychology, 46, 26–43.
• Eccles, J. S., Wigfield, A., Flanagan, C. A., Miller, C., Reuman, D. A. i Yee, D. (1989). Self-concepts, domain values and self-esteem: Relations and change at early adolescence. Journal of Personality, 57, 283–309.
• Eccles, J. S., Jacobs, J. E. i Harold, R. D. (1990). Gender role stereotypes, expectancy effects and parents’ socialization of gender differences. Journal of Social Issues, 46, 183–201.
• Eccles-Parsons, J. (1984). Sex differences in math participation. W: M. L. Maehr i M. W. Steinkamp (red.), Women in science. Greenwich: JAI Press.
• Eccles-Parsons, J., Adler, T., Futterman, R., Goff, S., Kaczala, C., Meece, J. i Midgley, C. (1983). Expectations, values and academic behaviors. W: J. T. Spence (red.), Achievement and achievement motivation. New York: Freeman.
• Górniak, J. (red.). (2013). Młodość czy doświadczenie? Kapitał ludzki w Polsce. Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
• Howard, H. G. (1979). Gender differences in the career aspirations of recent cohorts of high school seniors. Social Problems, 27, 170–185.
• Jaroszewska, M., Bednarczyk, I., Sieklicka, A., Opęchowska, M. i Tomczyk, J. (2012). Plany i preferencje zawodowe uczniów szkól gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w województwie zachodniopomorskim. Pobrano z https://www.wup.pl/images/uploads/Raport_ko%C5%84cowy_-_Plany_i_preferencje_zawodowe_uczni%C3%B3w_-_wersja_OSTATECZNA.pdf (2.8.2016)
• Jodl, K. M., Michael, A., Malanchuk, O., Eccles, J. S. i Sameroff, A. (2001). Parents’ roles in shaping early adolescents’ occupational aspirations. Child Development, 72, 1247–1265.
• Łoś, M. (1972). Aspiracje a środowisko. Warszawa: PWN.
• Marjoribanks, K. (2005). Family background, adolescents’ educational aspirations, and Australian young adults’ educational attainment. International Education Journal, 2005, 104–112.
• Mau, W. i Bikos, L. (2000). Educational and vocational aspirations of minority and female students: a longitudinal study. Journal of Counseling and Development, 78, 186–194.
• Mazuś, M. (2015). Feminizm dla ubogich. Rozmowa z Alison Wolf. Polityka, 3026(37), 36–37.
• Patton, W. A. i Creed, P. (2007). The relationship between career variables and occupational aspirations/expectations for Australian high school adolescents. Journal of Career Development, 34, 127–148.
• Perry, J. C., Przybysz, J., Al-Sheikh, M. (2009). Reconsidering the “aspiration-expectation gap” and assumed gender differences among urban youth. Journal of Vocational Behavior, 74, 349−354.
• Powell, G. N. i Butterfield, A. (2003). Gender, gender identity, and aspirations to top management, Women in Management Review, 18, 88−96.
• Schoon, I., Martin, P. i Ross, A. (2007). Career transitions in times of social change. His and her story. Journal of Vocational Behavior, 70, 78–96.
• Sikora, J. i Pokropek, A. (2011). Gendered career expectations of students: perspectives from PISA 2006. [OECD Education Working Papers, No. 57]. Paris: OECD Publishing. doi: 10.1787/5kghw6891gms-en
• Sikora, J. i Pokropek, A. (2012). Gender segregation of adolescent science career plans in 50 countries. Science Education, 96, 234–264.
• Wagner, D. G. i Berger, J. (1997). Gender and interpersonal task behaviors: status expectation accounts. Sociological Perspectives, 40, 1–32.
• Williams, J. E. i Best, D. L. (1990). Measuring sex stereotypes: a multinational study. Newbury Park: Sage.
• Wolf, A. (2015). Faktor XX. Jak pracujące kobiety tworzą nowe społeczeństwo. Warszawa: Muza.

Uwagi

http://www.edukacja.ibe.edu.pl/images/numery/2016/3-5-kozlowski-matczak-aspiracje-zawodowe-rodzicow-wobec-dzieci.pdf

Identyfikatory

ISSN

0239-6858