Mogę. Język wernakularny w obliczu spustoszenia ortologicznego

• Autorzy: Dimitrijević Ivan

Warianty tytułu

EN

I Can: on the Political Power of the Vernacular

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zgodnie z opowieścią przytoczoną przez Giorgio Agambena w zbiorze esejów La potenza del pensiero, pewnego dnia, w kolejce, elemencie typowego, ponurego, duchowo-społecznego krajobrazu Rosji radzieckiej lat 30. XX wieku, pewna pani rozpoznała Annę Achmatową. Podeszła do poetki, by zadać jej tylko jedno pytanie, bezapelacyjne i skrajne: „Czy może Pani to powiedzieć?”. Po chwili zastanowienia Achmatowa udzieliła równie bezapelacyjnej odpowiedzi: „Mogę”. Posługując się słownictwem Ivana Illicha, można by zaryzykować stwierdzenie, że język poezji – język w którym można powiedzieć to, co się dzieje, wydobywając wydarzenie z zapomnienia – to język wernakularny. To język, którego się nie naucza, ale wydobywa się go ze środowiska kulturowego, dzięki rozmowom z konkretnymi osobami. Język wernakularny, w odróżnieniu od zuniformowanych języków narzucanych przez władzę (które można nazywać „ortologią”) istnieje po to, by ludzie mogli sobie powiedzieć rzeczy prosto w oczy. Moc języka to moc etycznego doświadczania rzeczywistości, a poeta pielęgnując go, dzierży władzę, która jest bardziej trwała niż ortologiczna i ortopraktyczna władza polityczna.

EN

According to a story cited by Giorgio Agamben in his collection of essays: La potenza del pensiero, one day, while standing in a queue, that typical element of the gloomy spiritual-social landscape of Soviet Russia during the 1930s, a certain woman recognised Anna Akhmatova. She approached the poetess to ask her only a single extreme and peremptory question: ”Can you express this?”. After a moment’s reflection Akhmatova gave an equally definite reply: “I can”. Using the terminology of Ivan Illich one could risk the opinion that the language of poetry – a language in which one can say what is happening by extracting events from oblivion – is the vernacular. This is a language that is not taught but obtained from a cultural environment thanks to conversations with concrete persons. In contrast to uniformised languages imposed by the authorities (which could be described as ”orthology”) the vernacular exists so that people could tell each other things straight to their faces. The power of language lies in the ethical experiencing of reality, and by cultivating it the poet wields power more durable than its orthological and ortho-practical political counterpart.

Słowa kluczowe

EN

language; anthropology; Giorgio Agamben

• Wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Czasopismo: Konteksty - Polska Sztuka Ludowa
• Rocznik: 2018
• Tom: 72
• Numer: 1-2(320-321)
• Strony: 112-118

Twórcy

autor

Dimitrijević Ivan