Historia diety śródziemnomorskiej w prewencji chorób układu krążenia

• Autorzy: Malikowska Klaudia , Grabańska-Martyńska Katarzyna

Warianty tytułu

EN

History of the Mediterranean diet in prevention of diseases of cardiovascular system

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Choroby układu krążenia stanowią jedną z głównych przyczyn umieralności w krajach rozwiniętych i rozwijających się. Popularyzacja zdrowego stylu życia, w tym szczególnie prawidłowego sposobu żywienia, stała się podstawą prewencji chorób układu sercowo- naczyniowego. Za wzorcową dietę przeciwmiażdżycową oraz utrzymującą właściwą masę ciała uważa się schemat żywienia ludzi zamieszkujących kraje Basenu Morza Śródziemnego. Ponadto dieta śródziemnomorska nie jest tylko ustalonym programem dietetycznym, ale historycznym zbiorem nawyków żywieniowych, które ewoluowały od wieków. Kilka badań przeprowadzonych w XX wieku przyczyniło się do zdefiniowania podstaw tej diety i jej korzystnego wpływu na zmniejszenie liczby przypadków choroby niedokrwiennej serca.

EN

Cardiovascular diseases belong to the main causes of mortality in developed countries as well as developing ones. Popularization of healthy behaviours, especially a proper nutrition, is a basis for prevention of these diseases. An exemplary antiatherogenic diet, that also maintains a correct weight, are the eating habits from the Mediterranean region. Furthermore, Mediterranean diet is not an artificial finding, but historically established collection of dietary habits that evolved since centuries. Few studies, which were conducted in the XX century, helped to define the bases of this diet and its beneficial effect namely decreasing the number of ischemic heart disease cases.

Słowa kluczowe

PL

dieta śródziemnomorska; choroby układu krążenia; historia

EN

Mediterranean diet; cardiovascular disease; history

• Wydawca: Uniwersytet Medyczny w Poznaniu
• Czasopismo: Acta Medicorum Polonorum
• Rocznik: 2016
• Tom: 6
• Numer: 1
• Strony: 41-49

Twórcy

autor

Malikowska Klaudia

• Uniwersytet Medyczny w Poznaniu

autor

Grabańska-Martyńska Katarzyna

• Uniwersytet Medyczny w Poznaniu

Bibliografia

• Alexandratos N. The Mediterranean diet in a world context. Public Health Nutr. 2006;9(1A):111–7.
• Altomare R, Cacciabaudo F, Damiano G, Palumbo VD, Gioviale MC, Bellavia M, i in. The mediterranean diet: a history of health. Iran J Public Health. 2013;42(5):449–5
• Bach-Faig A, Berry EM, Lairon D, Reguant J, Trichopoulou A, Dernini S, i in. Mediterranean diet pyramid today. Science and cultural updates. Public Health Nutr. 2011;14(12A):2274–84.
• Cheng TO. Ancel Keys, seven countries study, China connections, and K rations. J Am Diet Assoc. 2005;105(3):349.
• Cichocka A. Dieta śródziemnomorska w profilaktyce pierwotnej choroby niedokrwiennej serca. Endokrynol Otyłość Zaburzenia Przemiany Materii. 2005;1(3):30–9.
• COST Action 916, Bioactive plant cell wall components in nutrition and health. Luxembourg: Off. for Off. Publ. of the Europ. Communities; 2001: 263–72
• Dieta śródziemnomorska Kraj(e) członkowski(e): Chorwacja, Cypr, Hiszpania, Grecja, Maroko, Portugalia, Włochy. Wpis na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości 2010. Data wejścia: 2016 mar. [http://www.unesco.pl/kultura/dziedzictwo-kulturowe/dziedzictwo-niematerialne].
• Duda M, O’Shea KM, Stanley WC. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega−3 w niewydolności serca. Kardiol Pol. 2010;68SV:400–4.
• Esposito K, Kastorini C-M, Panagiotakos DB, Giugliano D. Mediterranean diet and weight loss: meta-analysis of randomized controlled trials. Metab Syndr Relat Disord. 2011;9(1):1–12.
• Kannel WB. Framingham study insights on diabetes and cardiovascular disease. Clin Chem. 2011;57(2):338–9.
• Keys A. Mediterranean diet and public health: personal reflections. Am J Clin Nutr. 1995;61(6 Suppl):1321S – 1323S.
• Leaf A. Dietary prevention of coronary heart disease: the Lyon Diet Heart Study. Circulation. 1999;99(6):733–5.
• Lorgeril M, Salen P, Martin JL, Monjaud I, Delaye J, Mamelle N. Mediterranean diet, traditional risk factors, and the rate of cardiovascular complications after myocardial infarction: final report of the Lyon Diet Heart Study. Circulation. 1999;99(6):779–85.
• Majewicz A, Marcinkowski JT. Epidemiologia chorób układu krążenia. Dlaczego w Polsce jest tak małe zainteresowanie istniejącymi programami profilaktycznymi? Probl Hig Epidemio. 2008;322–5.
• Menotti A, Keys A, Kromhout D, Blackburn H, Aravanis C, Bloemberg B, i in. Inter-cohort differences in coronary heart disease mortality in the 25-year follow-up of the seven countries study. Eur J Epidemiol. 1993;9(5):527–36.
• Mizgier M, Jeszka J, Jarząbek-Bielecka G. Rola diety śródziemnomorskiej w zapobieganiu nadwadze i otyłości, niektórym chorobom dietozależnym oraz jej wpływ na długość życia. Now Lek. (79):451–4.
• Nichols M, Townsend N, Scarborough P, Rayner M. Cardiovascular disease in Europe 2014: epidemiological update. Eur Heart J. 2014;35(42):2950–9.
• Obesity: preventing and managing the global epidemic. Report of a WHO consultation. World Health Organ Tech Rep Ser. 2000;894:i – xii, 1–253.
• Ostan R, Lanzarini C, Pini E, Scurti M, Vianello D, Bertarelli C, i in. Inflammaging and cancer: a challenge for the Mediterranean diet. Nutrients. 2015;7(4):2589–621. 5.
• Padilla M. Evolution of Mediterranean Diet: Facts, Causes, Effects. W: Amadò R, Lairon D, Gerber M, Maiani G (red.). Bioactive micronutrients in Mediterranean diet and health: European scientific conference, Rome, Italy, 23 to 25 March 2000.
• Pająk A, Drygas W. Podręcznik Polskiego Forum Profilaktyki. Medycyna Praktyczna. Kraków; 2007. 118-124 s.
• Pieszka M, Szczurek P, Ropka-Molik K, Oczkowicz M, Pieszka M. The role of resveratrol in the regulation of cell metabolism - a review. Postȩpy Hig Med Dośw Online. 2016;70(0):117–23.
• Potentas E, Witkowska AM, Zujko ME. Mediterranean diet for breast cancer prevention and treatment in postmenopausal women. Menopause Rev. 2015;14(4):247–53.
• Riley FR. The olive industry of bronze age Crete: evidence for volcanic damage to olive groves and properity in Central and Eastern Crete. Akroterion 2012;49. Data wejścia: 2016 mar. [http://akroterion.journals.ac.za/pub/article/view/82].
• Szostak WB, Cichocka A, Cybulska B. Zdrowa dieta śródziemnomorska. Warszawa: Comes; 2001.
• Trichopoulou A, Lagiou P. Healthy traditional Mediterranean diet: an expression of culture, history, and lifestyle. Nutr Rev. 1997;55(11 Pt 1):383–9.
• Uylaşer V, Yildiz G. The Historical Development and Nutritional Importance of Olive and Olive Oil Constituted an Important Part of the Mediterranean Diet. Crit Rev Food Sci Nutr. 2014;54(8):1092–101.