Teoria porządku spontanicznego Friedricha A. von Hayeka

• Autorzy: Piotr Andryszczak

Warianty tytułu

EN

FRIEDRICH A. VON HAYEK’S THEORY OF SPONTANEOUS ORDER

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

There are two different traditions of thinking about social and political life which are represented by the concepts of taxis and kosmos. According to the first of them we should trust in the human mind because it can design and put in practice a suitable social order. Conversely, in the opinion of the latter tradition, we should appreciate that a spontaneous order comes into existence as a result of free decisions of particular individuals who are not realizing any general plan. Hayek belongs to this tradition, pointing out the beneficent effects of voluntary cooperation. The individuals take part in what they cannot design and make happen, but thanks to their free participation they build a good society and a just state. Hayek’s position shows a naïve faith in the power of spontaneous human activity because people can choose also, in the voluntaristic paradigm, slavery. Because of this propensity of spontaneous human activity, it is incumbent upon political authority, for the common good and more equality, to restrict an excessive freedom. In the way proposed by Hayek, what in fact comes into existence is a welfare state, a state which spouts the slogans of social justice, a state which in Hayek’s own opinion, is actually an instrument of serfdom.

Słowa kluczowe

EN

FRIEDRICH A; VON HAYEK; SPONTANEOUS ORDER

• Wydawca: Uniwersytet Bielsko-Bialski
• Czasopismo: Świat i Słowo
• Rocznik: 2013
• Tom: 11
• Numer: 1(20)
• Strony: 187-203

Daty

wydano

2013-06

Twórcy

autor

Piotr Andryszczak

• Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Kanonicza 9, 31-002 Kraków,

Bibliografia

• P. Burdzy, Obama kontratakuje. Prawdziwa walka rozegra się pomiędzy rywalami o nazwisku Keynes i Hayek, http://wpolityce.pl/artykuly/14960-pawel-burdzy-specjalnie-dla-wpolitycepl-obama-kontratakuje-prawdziwa-walka-rozegra-sie-pomiedzy-rywalami-o-nazwisku-keynes-i-hayek [dostęp 20.09.2011].
• F.A. Hayek, Law, Legislation and Liberty, t. 1: Rules and Order, Chicago-London 1983.
• R. Descartes, Rozprawa o metodzie, tłum. W. Wojciechowska, Warszawa 1988.
• J.J. Rousseau, Umowa społeczna, tłum. A. Peretiatkowicz, Kęty 2002, s. 20.
• J. Rawls, Teoria sprawiedliwości, tłum. M. Panufnik, J. Pasek, A. Romaniuk, Warszawa 1994.
• B. Mandeville, Bajka o pszczołach, tłum. A. Glinczanka, tłum. poematu W. Chwalewik, Warszawa 1957.
• N. Barry, Z tradycji teorii ładu samorzutnego, tłum. M. Klimowicz, M. Kuniński, [w:] Filozofia wolnego rynku, „Znak-Idee” 6 [1994].
• F.A. Hayek, Indywidualizm i porządek ekonomiczny, tłum. G. Łuczkiewicz, Kraków 1998.
• B. Mandeville, The Fable of the Bees, London 1924, t. 2.
• F. A. Hayek, New Studies in Philosophy, Politics, Economics and the History of Ideas, Chicago-London 1978.
• A. Smith, Teoria uczuć moralnych, tłum. D. Petsch, Warszawa 1989, s. 348.
• A. Smith, Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, tłum. zbior., Warszawa 2007, t. 2.
• E. Burke, Rozważania o rewolucji we Francji, tłum. D. Lachowska, Kraków 1994.
• Por. B. Miner, Zwięzła encyklopedia konserwatyzmu, tłum. T. Bieroń, Poznań 1999.
• G. de Ruggiero, Storia del liberalismo europeo, Roma-Bari 1995.
• F.A. Hayek, Konstytucja wolności, tłum. J. Stawiński, Warszawa 2006.
• J. Gray, Po liberalizmie, Warszawa 2001, tłum. P. Maciejko, P. Rymarczyk, Warszawa 2001.
• F.A. Hayek, Law, Legislation and Liberty, t. 2: The Mirage of Social Justice, Chicago-London 1978.
• F.A. Hayek, New Studies in Philosophy, Politics, Economics and the History of Ideas.
• F.A. Hayek, Law, Legislation and Liberty, t. 3: The Political Order of a Free People, Chicago-London 1981.
• F.A. Hayek, Zgubna pycha rozumu. O błędach socjalizmu, tłum. M., T. Kunińscy, Kraków 2004.
• J. Gray, Czarna msza. Apokaliptyczna religia i śmierć utopii, tłum. A. Puchejda, K. Szymaniak, Kraków 2009.
• F.A. Hayek, Droga do zniewolenia, tłum. K. Gurba, L. Klyszcz, J. Margański, D. Rodziewicz, Kraków 1996.
• J.S. Mill, Utylitaryzm, tłum. M. Ossowska, [w:] tenże, Utylitaryzm, O wolności, Warszawa 2005, s. 10.
• R. Nozick, Anarchia, państwo, utopia, tłum. P. Maciejko, M. Szczubiałka, Warszawa 1999.
• M. Weber, Etyka protestancka a duch kapitalizmu, tłum. J. Miziński, Lublin 1994.
• T.S. Eliot, Chrześcijaństwo – kultura – polityka, tłum. P. Kimla, Warszawa 2007.
• J.A. Schumpeter, Kapitalizm, socjalizm, demokracja, tłum. M. Rusiński, Warszawa 2009.
• Pius XI, Quadragesimo anno, „Znak” 1982, nr 7/9, s. 725; L. Kołakowski, Czy diabeł może być zbawiony i 27 innych kazań, Londyn 1984.
• R. Legutko, Etyka absolutna i społeczeństwo otwarte, Kraków 1994.
• R. Legutko, Spory o kapitalizm, Kraków 1994.
• I. Kristol, Neoconservatism. The Autobiography of an Idea, Chicago 1999.