Jak powstały pierwiastki chemiczne we Wszechświecie? Część 2 Geneza pierwiastków ciężkich

• Autorzy: Drozdowski, Henryk
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Określenie ciężkie pierwiastki użyłem w tytule części w takim sensie, w jakim stosują je astrofizycy, którzy dzielą wszystkie pierwiastki na wodór, hel, lit i ... ciężkie. W artykule omawiam związek między tempem ekspansji Kosmosu a powstaniem węgla, który zapoczątkował ścieżkę do wytworzenia niezbędnych pierwiastków do powstania życia. Niestabilność jądra berylu-8 oraz istnienie rezonansowego poziomu wzbudzonego o energii 7,65 MeV w jądrze węgla-12 odegrały decydującą rolę w rozkładzie gęstości występowania nuklidów ciężkich we Wszechświecie. Przedstawiam mechanizm nukleosyntezy pierwiastków ciężkich w reakcjach wychwytu neutronów. Kolejne wychwyty neutronów przez jądra, z następującym po tym rozpadem β −, są procesem, w którym tworzą się wewnątrz gwiazd wszystkie pierwiastki od żelaza-56 do bizmutu-209 włącznie. Proces slow wytwarza jądra atomowe bogate w protony, natomiast proces rapid – jądra bogate w neutrony. Tor i uran powstają tylko w czasie wybuchów supernowych. Badając genezę pierwiastków chemicznych we Wszechświecie odnajdujemy ślady naszych prapoczątków. Chciałbym swoje zadziwienie misterną strukturą Wszechświata przekazać Czytelnikowi.

Słowa kluczowe

PL

tempo ekspansji Kosmosu; mechanizm nukleosyntezy; występowanie nuklidów ciężkich we Wszechświecie

• Czasopismo: Postępy Fizyki
• Rocznik: 2020
• Tom: T. 71, z. 1
• Strony: 10--20
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys.

Twórcy

autor

Drozdowski, Henryk

• Wydział Fizyki, Zakład Fizyki Dielektryków, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• [1] R. A. Alpher, H. Bethe, G. Gamow, he Origin of Chemical Elements, Phys. Rev. 73, 803–804 (1948).
• [2] A. H. Guth, Wszechświat In acyjny. W poszukiwaniu nowej teorii pochodzenia Kosmosu, Prószyński i S-ka 2000.
• [3] E. J. Öpik, Proc. Roy. Iris Acad. A54, 49 (1951).
• [4] E. E. Salpeter, Astrophys. J. 115, 326 (1952); Ann. Rev. Nuclear Sci. 2, 41 (1953).
• [5] E. M. Burbidge, G.R. Burbidge, W.A. Fowler, F. Hoyle, Synthesis of the Elements in Stars, Rev. Mod. Phys. 29, 547–650 (1957).
• [6] B. R. Martin, Nuclear and Particle Physics, Second Edition, John Wiley & Sons Ltd 2009.
• [7] A. Strzałkowski, Wstęp do ûzyki jądra atomowego, PWN 1978.
• [8] C. R. Cowley, An Introduction to Cosmochemistry, Cambridge University Press 1995.
• [9] B. E. J. Pagel, Nucleosynthesis and the Chemical Evolution of Galaxies, Cambridge University Press 1997.
• [10] F. Hoyle, he Universe: Past and Present Re ections, Engineering & Science, 11, 12 (1981).
• [11] H. Bethe, Energy Production in Stars, Phys. Rev. 55, 434 (1939).
• [12] D. D. Clayton, Principles of Stellar Evolution and Nucleosynthesis, McGraw-Hill 1968.
• [13] H. Drozdowski, Fizyczny Obraz Świata, Wydawnictwo Naukowe UAM 2007.
• [14] H. Drozdowski, O pochodzeniu pierwiastków, wykład habilitacyjny na Wydziale Fizyki UAM 24-05- 2002 [w]: archiwum CKK.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).