Ograniczenie stosowania gazu SF6 w energetyce – izolacje alternatywne dla gazu SF6 w aparaturze łączeniowej

• Autorzy: Kiszło, Stanisław

Warianty tytułu

EN

Reducing the use of SF6 gas in the power industry – alternative insulation to SF6 gas

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pierwszej części artykułu przedstawiono podstawy prawne i podjęte działania Parlamentu Europejskiego i Rady Europy w zakresie sukcesywnego ograniczenia stosowania urządzeń z fluorowanymi gazami izolacyjnymi. W drugiej części artykułu opisano aparaturę łączeniową SN i WN z zastosowaniem gazu SF₆ i alternatywnych technologii izolacyjnych, a w trzeciej przedstawiono przykłady łączników SN w izolacji gazowej i próżni. Opisano prace badawcze prowadzone w Polsce w zakresie wyłączników i rozłączników SN z zastosowaniem komór próżniowych.

EN

The first part of the article presents the legal basis and the actions taken by the European Parliament and the Council of Europe to successively restrict the use of equipment with fluorinated insulating gases. The second part of the article describes MV and HV switching equipment with the use of SF₆ gas and alternative insulation technologies. The third part of the article presents examples of MV switches in gas insulation and vacuum. Research work carried out in Poland on MV circuit breakers and switch disconnectors using vacuum chambers is described.

Słowa kluczowe

PL

flurowane gazy izolacyjne; aparatura łączeniowa średniego napięcia; aparatura łączeniowa wysokiego napięcia; gaz SF6; Heksafluorek siarki; alternatywne technologie izolacyjne; komory próżniowe

EN

fluorinated insulating gases; medium voltage switching aquipment; high-voltage switching equipment; SF6 gas; Sulfur hexafluoride; alternative insulation technologies; vacuum chambers

• Czasopismo: Energetyka
• Rocznik: 2024
• Tom: nr 8
• Strony: 321--324
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kiszło, Stanisław

• Instytut Energetyki - Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Doświadczalny w Białymstoku

Bibliografia

• [1] United Nations. Kyoto Protocol to the United Nations Framework Convention on Climate Change; United Nations: Rome, Italy, 1998.
• [2] Kumar S., Madlener R., Energy systems and COP21 Paris climate agreement targets in Germany: An integrated modelling approach. In Proceedings of the 2018 7th International Energy and Sustainability Conference (IESC), Cologne, Germany, 17-18 May 2018; pp. 1-6, doi: 10.1109/ IESC.2018.8440004.
• [3] Ullah R., Rashid A., Rashid A., Khan F., AN A., Dielectric characteristic of dichlorodifluoromethane (R12) gas and mixture with N2/airas an alternative to SF6gas. "High Voltage" 2017, vol. 2, no. 3, pp. 205-210, doi: 10.1049/hve.2017.0047.
• [4] Ullah R., Ullah Z., Haider A., Amin S., Khan F., Dielectric properties of tetrafluoroethane (R134) gas and its mixtures with N2 and air as a sustainable alternative to SF6 in high voltage applications. "Electric Power System Research" 2018, vol. 163, pp. 532-537, doi: 10.1016/j.epsr.2018.04.019.
• [5] Kharal H.S., Kamran M., Ullah R., Saleem M.Z., Alvi M.J., Environment-Friendly and Efficient Gaseous Insulator as a Potential Alternative to SF6. "Processes" 2019, vol. 7, no. 10, p. 740, doi: 10.3390/pr7100740.
• [6] European Parliament and of the Council. Regulation of the European Parliament and of the Council on Fluorinated Greenhouse Gases. 2022. Available online: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A52022PC0150 (accessed on 06 October 2022).
• [7] Zhong L., Rong M., Wang X., Wu J., Han G., Han G., Lu Y., Yang A., Wu Y., Compositions, thermodynamicproperties, and transport coefficients of high temperature C5F10O mixed with CO2 and O2 as substitutes for SF6 to reduce global warming potential. "AIP Advances" 2017, vol. 7, no. 7, p. 075003, doi: 10.1063/1.4993305.
• [8] Xiao D., Gas Discharge and Gas Insulation, vol 6, Springer: Berlin/ Heidelberg, Germany, 2016, doi: 10.1007/978-3-662-48041-0.
• [9] Li X., Zhao H., Murphy A.B., SF6-alternative gases for application in gas-insulated switchgear. "Journal of Physics D: Applied Physics" 2018, vol. 51, no. 15, p. 153001, doi: 10.1088/1361-6463/aab314.
• [10] Kovács T., Feng W., Totterdill A., Plane J.M.C, Dhomse S., Gómez-Martín J.C, Stiller G.P., Haenel F.J., Smith C, Forster P.M. et al., Determination of the Atmospheric lifetime and global warming potential of sulfur hexafluoride using a three-dimensional model. "Atmospheric Chemistry and Physics" 2017, vol. 17, no. 2, pp. 883-898, doi: 10.5194/acp-17-883-2017.
• [11] Hösl A., Pachin J., Egüz E., Chachereau A., Franek C.M., Positive synergy of SF6 and HF01234ze(E). "IEEE Transactions on Dielectrics and Electrical Insulation" 2020, vol. 27, no. 1, pp. 322-324, doi: 10.1109/TDEI.2019.008406.
• [12] Hopf A., Britton J.A., Rossner M., Berger F., Dielectric strength of SF6 substitutes, alternative insulation gases and PFCgas-mixtures. In Proceedings of the 2017, IEEE Electrical Insulation Conference (EIC), Baltimore, MD, USA, 11-14 June 2017, pp. 209-212.
• [13] Park D.-W., Han S.-H., Seon H.S., Shin P.-K., Park D.W., Conversion of SF6 by Thermal Plasma at Atmospheric Pressure. Available online: https://www.researchgate.net/publication/268405914 (accessed on 28 November 2022).
• [14] Węgierek P., Lech M., Kostyła D., Kierunki rozwoju aparatury łączeniowej i rozdzielczej średniego napięcia. Konferencja na targach Energetics 2022, Lublin, listopad 2022.
• [15] Tabiś W., PTPIREE. Producenci, dostawcy urządzeń 110 kV (WN) lub 15-30 kV (SN). Poznań, kwiecień 2024.
• [16] https://new.abb.com/medium-voltage/pl/aparatura/rozlaczniki-i-odlaczniki/rozlacznik-sectos-nxb
• [17] https://zpue.pl/laczniki-napowietrzne
• [18] https://www.iezd.pl/rozlacznik-typ-rpz-24/
• [19] T&D Europe, Technical report on alternative to SF6 gas in medium voltage & high voltage electrical equipment, March 2020.
• [20] Schwann M., Przegląd rozdzielnic rozdziału wtórnego średniego napięcia o izolacjach gazowych, alternatywnych do SF6, VII Konferencja Naukowo-Techniczna „Stacje elektroenergetyczne WN/ SN i SN/nn", PTPiREE, Kołobrzeg, 16-17 czerwca 2018.
• [21] Hejduk A., Dzierżyński A., Sibilski H., Kozak S., Kwiatkowski S., Wyłączniki próżniowe na napięcie 24 kV opracowane w Instytucie Elektrotechniki, „Prace Instytutu Elektrotechniki" 2015, zeszyt 269.
• [22] https://www.ekto.com.pl/produkcja/ektos/