Melancholia w architekturze

• Autorzy: Szpakowska-Loranc, E.

Warianty tytułu

EN

Melancholy in architecture

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Melancholia jako pojęcie przeszła od domeny ludzkiej psychiki w filozoficzne doświadczenie współczesności i w takiej postaci pojawia się w dzisiejszym kreowaniu przestrzeni architektonicznej. Przyjmuje przy tym różnorodne oblicza, od melancholicznych tematów, po poetykę przestrzeni ściśle związanej z zagadnieniem trwania - „melancholię monumentów” lub „melancholię ruin”. Przywołane przykłady zjawiska melancholii w architekturze dotyczą różnych jej wcieleń, zarówno w przestrzeni zbudowanej jak i narysowanej - architektury rozumianej szeroko: budynków, przestrzeni miejskich, land artu, interwencji artystycznych.

EN

The term of melancholy has left the domain of human psyche becoming a contemporary philosophical experience. In contemporaneity it appears as such in creating architectural space, showing its diverse faces - melancholic subjects, poetics of space associated with an issue of duration - melancholy of monuments or melancholic ruins. Examples of the phenomenon of melancholy in architecture, described in the article, show its various incarnations, both in built and drawn space - architecture widely understood as: buildings, urban spaces, land art and artistic interventions in built environment.

Słowa kluczowe

PL

Chirico; Karavan; Matta-Clark; Meck Architekten; melancholia; Rossi

EN

Chirico; Karavan; Matta-Clark; Meck Architekten; melancholy; Rossi

• Czasopismo: Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
• Rocznik: 2016
• Tom: T. 44
• Strony: 113--126
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., zdj.

Twórcy

autor

Szpakowska-Loranc, E.

• Politechnika Krakowska, Wydział Architektury, Instytut Projektowania Architektonicznego, Pracownia Architektury Elementarnej,

Bibliografia

• 1. Bałus W., Mundus melancholicus, Universitas, Kraków 1996.
• 2. Bielik-Robson A., Inna nowoczesność. Pytania o współczesną formułę duchowości, Universitas, Kraków 2000.
• 3. Dani Karavan. Esencja miejsca, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków 2015.
• 4. Dąbrowski M., Ponowoczesna melancholia. Modelowanie rozumienia, http://www.anthropos.us.edu.pl/anthropos5/texty/dabrowski.htm, dostęp 12.06.2016.
• 5. Frampton K., Modern Architecture: A Critical History, Thames & Hudson, London 1994.
• 6. Freud Z., Żałoba i melancholia, w: Ibidem, Psychologia nieświadomości, Wydawnictwo KR, Kraków 1996, s. 146-159.
• 7. Holl S., Pallasmaa J., Perez-Gomez A., Questions of Perception: Phenomenology of Architecture, William K Stout Pub, Richmond 2007.
• 8. Klibansky R., Panofsky E., Saxl F., Saturn i melancholia, Studia z historii, filozofii, przyrody, medycyny, religii oraz sztuki, Universitas, Kraków 2009.
• 9. Kristeva J., Czarne słońce, Depresja i melancholia, Universitas, Kraków 2007.
• 10. Interview with Andreas Meck, https://szakralis.wordpress.com/2011/01/11/interview-with-andreas-meck/, dostęp 29.12.2015.
• 11. Mical T., The Origins of Architecture, After De Chirico, Art History, nr 1/2003, s. 78-99.
• 12. Nietzsche F., Jutrzenka, Myśli o przesądach moralnych, Nietzsche Seminarium, Łódź-Wrocław 2010. (http:// nietzsche.ph-f.org/dziela/fn_j.pdf, dostęp: 2016.06.10).
• 13. Pallasmaa J., Identity, Intimacy and Domicile, Notes on the phenomenology of home, http://www.uiah.fi/studies/ history2/e_ident.htm, dostęp 14.06.2016.
• 14. Pallasmaa J., Melancholy and Time, w: Idem, Encounters 1. Architectural Essays, Rakkenunstieto Publishing, Helsinki 2012, s. 307-319.
• 15. Zaidler-Staniszewska A., Między melancholią a żałobą. Estetyka wobec przemian w kulturze współczesnej, Instytut Kultury, Warszawa 1996.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).