Rola wanadu w stopach aluminium z serii 1XXX

• Autorzy: Sak, T. , Pieła, K. , Kamińska, M. , Jaskowski, M.

Warianty tytułu

EN

Role of vanadium addition in 1XXX aluminum alloy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Prezentowana praca dokumentuje wpływ wanadu (do 0,2 % wag.) na strukturę, własności mechaniczne i elektryczne prasówki aluminium, wyciskanej z wlewków, krystalizowanych z podwyższoną prędkością (12 K/s w osi wlewnicy). Stwierdzono, że: 1 — powstająca w procesie krystalizacji mikrosegregacja wanadu nie ulega zmianie w procesie homogenizacji i jest „dziedziczona” przez prasówkę; 2 — dodatek wanadu w ilości 0,2 % powoduje — w relacji do aluminium — zmniejszenie o ok. 30 % wielkości podziaren/ziaren w prasówce, co — w synergii z efektem umocnienia roztworowego — skutkuje znaczącym wzrostem własności wytrzymałościowych (R0,2 i Rm, odpowiednio, o ponad 25 % i 15 %); 3 — wraz z wzrostem ilości wanadu obniżeniu ulegają cechy plastyczne aluminium, a oporność elektryczna rośnie w przybliżeniu o 5 × 10–9 Ωm/0,1 % wag. V. Wykazano ponadto, że dodatek wanadu opóźnia procesy zdrowienia odkształconych na zimno stopów aluminium, a dopiero przy większej koncentracji znacząco podwyższa temperaturę rekrystalizacji.

EN

The effect of vanadium addition (up to 0.2 % wt.) on the structure and mechanical and electrical properties of aluminum extrudates, obtained from the ingots solidified at elevated rates (~12 K/s in the axis of the ingot mold) has been presented. It has been found, that: 1 — the microsegregation of vanadium, formed during crystallization, does not change during homogenization process, moreover, it is also present in extrudates; 2 — the vanadium addition reduces the grain/subgrain size (~30 % in AlV0.2 %. with respect to Al) and in the synergy with solid solution strengthening effect leads to significant increase in the strength properties of extruded rods (more than 25 % and 15 % in the value of R0.2 and Rm, respectively); 3 — with increase of vanadium addition the plastic properties of aluminum decrease and the electrical resistance increase with about 5 × 10–9 Ωm/0.1 % wt. V. It was also shown that the addition of vanadium retards the recovery processes of cold-deformed aluminum and, at higher concentration, also increases the recrystallization temperature.

Słowa kluczowe

PL

aluminium; dodatek wanadu; struktura; mikrosegregacja; własności mechaniczne; zdrowienie; rekrystalizacja

EN

aluminum; vanadium additions; structure; mechanical properties; electrical properties; recovery; recrystallization

• Czasopismo: Rudy i Metale Nieżelazne Recykling
• Rocznik: 2014
• Tom: R. 59, nr 7
• Strony: 338--343
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Sak, T.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Metali Nieżelaznych, al. A. Mickiewicza 30, 30-065 Kraków,

autor

Pieła, K.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Metali Nieżelaznych, al. A. Mickiewicza 30, 30-065 Kraków

autor

Kamińska, M.

• Instytut Metali Nieżelaznych, Gliwice

autor

Jaskowski, M.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Metali Nieżelaznych, al. A. Mickiewicza 30, 30-065 Kraków

Bibliografia

• 1. Mondolfo L. F.: Aluminum Alloys: Structure and Properties, London, Butterworths, 1976.
• 2. Grandfield J., Taylor J. A.: Mater. Sci. Forum 2010, vol. 630, pp. 129-136
• 3. Totten G. E., MacKenzie D. S.: Handbook of Aluminum 2003, vol. 1, Wydaw. M. Decker, N. York.
• 4. Murray J. L.: Al-V (Aluminum-Vanadium), Bull. Alloy Phase Diagr., 1989, vol. 10, pp. 351-357.
• 5. Vojtech D., Verner J., Bartova B., Saksl K.: Mater. Sci. Forum 2006, vol. 519-521, pp. 389-394.