Odpływ składników chemicznych z gleby przez sieć drenarską

• Autorzy: Lipiński, J.

Warianty tytułu

EN

Outflow of chemical components from soil through the drainage network

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem opracowania jest synteza wyników badań dotyczących odpływu składników chemicznych z gleby przez sieć drenarską. W miarę możliwości wyjaśniono znaczenie różnych czynników warunkujących stężenie i ładunek wskaźników chemicznych (głównie biogenów) w odpływających wodach drenarskich. Stężenie i ładunek związków chemicznych w wodach drenarskich analizowano w zależności od ilości nawozów i sposobu ich stosowania, składu chemicznego opadów atmosferycznych, właściwości sorpcyjnych gleby, płodozmianu i sposobu użytkowania gleb, rodzaju stosowanych zabiegów agrotechnicznych, ilości i rozkładu opadów atmosferycznych, rozstawy i głębokości drenowania. Badania wykazały, że stężenie związków chemicznych w odpływającej wodzie było większe na polach ornych niż na łące, a na gruntach ornych, gdy uprawiano rośliny okopowe i kukurydzę, niż w uprawie zbóż i roślin paszowych, gdy stosowano zabiegi agrotechniczne (orka, redlenie) niż bez zabiegów, gdy nie uprawiano żadnych roślin, niż gdy była jakakolwiek uprawa. Porównując średnie stężenie składników chemicznych w wodach drenarskich i w rzekach, które są odbiornikami tych wód, stwierdzono, że jedynie koncentracja azotu azotanowego była większa w wodach drenarskich niż w rzekach (odpowiednio 18,04 i 3,87 mg · dm- ³). Stężenie pozostałych składników chemicznych w wodach drenarskich i w rzekach było zbliżone (K, N-NH₄, Ca) lub większe w rzekach (Na, P-PO₄). Fosforanów w wodach drenarskich było średnio 0,068, a w wodach rzecznych 0,18 mg · dm- ³.

EN

The paper is a synthesis of studies on the outflow of chemical components from soil through the drainage network. The importance of various factors, which determine concentrations and loads of chemical elements (mainly nutrients) in drainage effluents have been explained. These factors included: the rate and methods of fertilization, chemical composition of precipitation, sorptive properties of soils, crop rotation and land use, agrotechnical measures, amounts and distribution of atmospheric precipitation, spacing and the depth of drainage. Concentrations in the outflowing water were higher on arable lands than on meadow. Concentrations recorded on arable lands were higher: in waters from under tuber crops and maize than from under cereals or fodder crops, with than without agrotechnical operations (ploughing, hilling), in the absence than in the presence of any plant crop. A comparison of concentrations in drainage waters and in rivers, which receive the effluents, showed that only the concentration of nitrate-nitrogen was higher in the effluents than in rivers (18.04 and 3.87 mg ·dm- ³, respectively). Concentrations of other elements were similar in both types of waters (K, N-NH₄, Ca) or higher in the rivers (Na, P-PO₄). Concentrations of phosphates were on average 0.068 in the effluents and 0.18 mg dm- ³ in the river water.

Słowa kluczowe

PL

drenowanie; odpływy drenarskie; zanieczyszczenie wód

EN

draining; drainage effluents; water pollution

• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2002
• Tom: T. 2, z. 2
• Strony: 151--170
• Opis fizyczny: Bibliogr. 40 poz., wykr.

Twórcy

autor

Lipiński, J.

• Instytut Melioracji i Użytków Zielonych, Zakład Studiów Regionalnych Rozwoju Obszarów Wiejskich, Falenty, 05-090 Raszyn; tel. + 48 (22) 720--05-31 w. 251,