Klasztor oo. Paulinów we Włodawie i jego rewitalizacja

• Autorzy: Białkiewicz, A.

Warianty tytułu

EN

Pauline Abbey in Wlodawa and its revitalization

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Klasztor oo. Paulinów we Włodawie został wybudowany w latach 1701–1718. Autorem jego projektu jest prawdopodobniej Józef Piola (?–1715), natomiast fundatorem Ludwik Konstanty Pociej (1664–1730). Od roku 1799 część obiektu była wynajmowana różnym świeckim użytkownikom. Po upadku powstania styczniowego na mocy carskiego ukazu likwidacyjnego nastąpiła kasata klasztoru. W 1993 r. zakonu paulinów otrzymał kościół oraz części klasztoru, a w roku 1999 cały obiekt. Jego stan techniczny był fatalny. Założeniem projektu rewaloryzacji było przywrócenie pierwotnego układu przestrzennego klasztoru oraz umieszczenie współczesnej funkcji klasztornej, nieco zmodyfikowanej oraz uwarunkowanej aktualnym prawem budowlanym. Zasadnicze funkcje jak kaplica, furta, refektarz, biblioteka, kuchnia, część mieszkalna, powróciły do tych samych pomieszczeń, w których znajdowały się przed prawie 300 laty. Został osiągnięty kompromis między historycznymi wartościami obiektu a jego współczesnymi funkcjami. Budynek w pełni odzyskał swój pierwotny charakter i służy obecnie taj samej funkcji, dla której powstał.

EN

Paulines’ monastery in Wlodawa was built between 1701 to 1718. The author of the project was probably Joseph Piola (?–1715), the founder was Louis Konstantin Pociej (1664–1730). Since 1799 part of the facility was rented to various secular users. After the collapse of January Uprising, under the Tsar's ukase was winding up dissolution of the monastery. In 1993, Pauline got back the church and part of monastery, and in 1999 the entire facility. His condition was fatal. Idea of the restoration was to restore the original spatial arrangement of the monastery and the inclusion of contemporary monastic function, slightly modified, and contingent upon the current construction law. Essential functions as a chapel, refectory, library, kitchen, living area, returned to the same places in which they were before almost 300 years ago. Compromise was reached between the historical values of the object, and its contemporary features. Building a fully regained its original character and now serves the same function, for which it originated.

Słowa kluczowe

PL

budynek; klasztor; konserwacja; rewaloryzacja

EN

building; monastery; conservation; restoration

• Czasopismo: Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 6
• Strony: 196--209
• Opis fizyczny: Bibliogr. 46 poz., fot.

Twórcy

autor

Białkiewicz, A.

• Wydział Architektury, Politechnika Krakowska,

Bibliografia

• 1. Aleksandrowicz P., 1971. Diecezja siedlecka, czyli podlaska, Siedlce.
• 2. Baliński M., Lipiński T., 1884–1886. Starożytna Polska pod względem historycznym, jeograficznym i statystycznym opisana, t. I–III, Warszawa.
• 3. Brykowska M., 1982. Kościół kamedułów na Bielanach, Warszawa.
• 4. Chlebowski B., 1893. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIII, Warszawa.
• 5. Chodyński S., 1892. Paulini w Polsce [w:] Encyklopedia kościelna, t. 18, Warszawa.
• 6. Cichor D. ZP, 1994. Dzieje kościoła i klasztoru paulinów we Włodawie 1698–1864, Kraków.
• 7. Cichor D. ZP, 1999. Paulini włodawscy [1698–1998]. Przewodnik po wystawie, [w:] Zeszyty Muzealne, Muzeum Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego we Włodawie, t. 9, Włodawa.
• 8. Czapczyńska-Kleszczyńska D., Ćwięczek M., 2006. Program prac konserwatorskich elewacji kościoła przy klasztorze oo. Paulinów we Włodawie, Kraków, maszynopis, Archiwum Klasztoru Paulinów we Włodawie.
• 9. Czuma I., 1930. Monografia statystyczno-gospodarcza woj. lubelskiego, Lublin. Dobrowolski T., 1974. Sztuka polska, Kraków.
• 10. Gmiterek H., 1991. Włodawa w dziejach reformacji i kultury staropolskiej [w:] Dzieje Włodawy, Lublin-Włodawa, 57–72.
• 11. Hoffman K., 1905. Żniwa pasterskie, Biesiada Literacka, nr 30.
• 12. Hormung Z., 1962. Architektura [w:] Historia sztuki polskiej, t. II. Sztuka nowożytna, Kraków.
• 13. Jabłońska I. M., 2004. Włodawa: kalendarium dziejów. Część druga. W dobie zaborów
• 14. 21 III 1796 – 10 XI 1918. Lata 1796–1860, Zeszyty Muzealne, Muzeum Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego we Włodawie, t. 12, Włodawa.
• 15. Jaśkiewicz A., 1983. Z dziejów mecenatu artystycznego i kulturalnego o. Konstantego Moszyńskiego. Studia Claromontana, IV.
• 16. Kaczmarczyk K., Wypisy archiwalne dotyczące historii sztuki w Polsce XVII–XIX w., maszynopis, Instytut Sztuki Polska Akademia Nauk w Warszawie, sygn. 40.
• 17. Kalinowski K., 1981. Związki artystyczne Śląska i Polski w XVIII wieku, [w:] Sztuka 1 poł. XVIII wieku, Mat. Sesji Stow. Historyków Sztuki, Rzeszów listopad 1978, Warszawa.
• 18. Karpowicz M., 1985. Sztuka polska XVIII wieku, Warszawa.
• 19. Knox B., 1971. The Architecture of Poland, London.
• 20. Kunczyńska-Iracka A., 1968. Ilustracje kroniki ojca Pokorskiego [w:] Polska sztuka ludowa, XXII.
• 21. Lerue A., 1857. Album Lubelskie, Warszawa.
• 22. Michalczuk S., 1958. W sprawie autorstwa rzeźb figuralnych w kościele popaulińskim we Włodawie i popijarskim w Chełmie, Streszczenie referatu, Biul Historii Sztuki, XX.
• 23. Miłobędzki A., 1978. Zarys dziejów architektury w Polsce, Warszawa.
• 24. Miszczak D., 1970. Kalendarium prac Pawła Antoniego Fontany we Włodawie. Rocz. Humanist., 8, z. 5.
• 25. Nadratowski O. M., 2002. Parafia i klasztor Ojców Paulinów [w:] Włodawa Miasto i region na przełomie XX/XXI wieku, Lublin – Włodawa.
• 26. Olszewski H., 1961. Doktryny prawno-ustrojowe czasów saskich 1697–1740, Warszawa.
• 27. Powiadaj L., 1872. Wojna domowa Sapiehów ze szlachtą Litewską w ostatnich latach XVII w. i na początku XVIII w. Przegl. Pozn. , 7, t. 2, z. 4–6.
• 28. Raczyński J., 1929. Centralne barokowe kościoły województwa lubelskiego. [w:] Studia do dziejów sztuki w Polsce, t. 1, Warszawa.
• 29. Rutkowska J., Smulikowska E., 1975. Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. VIII, Województwo lubelskie, z. 18, Powiat włodawski.
• 30. Sobieszański F. M., 1871. Kościół parafialny we Włodawie. Tygodnik Ilustrowany, nr 159.
• 31. Sobieszczuk H., 1957. Malowidła ścienne w kościele paulińskim we Włodawie, Rocz. Humanistyczne KUL, 6, z. 4.
• 32. Sowa A., Pociej Ludwik Konstanty [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 28.
• 33. Stoga A., 1972. Marceli Dobrzeniewski – zagadkowy malarz Włodawy i Łęczeszyc. Biul. Historii Sztuki, nr 3–4.
• 34. Stopniak F., 1990. Kościół na terenie województwa bialskopodlaskiego od połowy XIX wieku, [w:] Z nieznanej przeszłości Białej i Podlasia, Biała Podlaska, s. 359–403.
• 35. Szafraniec S., 1966. Konwent paulinów jasnogórskich, Rzym.
• 36. Szczygieł R., 1991. Włodawa w czasach przedrozbiorowych. Zagadnienia gospodarczo-społeczne [w:] Dzieje Włodawy, Lublin – Włodawa, s. 19–56.
• 37. Walicki M., 1931. Sprawa inwentaryzacji zabytków w dobie Królestwa Polskiego [1827–1862], Warszawa.
• 38. Wasilewski T., Ogiński Leon [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 23.
• 39. Wieniarski A., 1860. Włodawa i Różanka [w:] Biblioteka Warszawska, 3.
• 40. Wiszczak D., 1970. Kalendarium prac Pawła Antoniego Fontany we Włodawie, Rocz. Hum. KUL, 8, z. 5.
• 41. Wiśniewski S., 1991. W dobie powstań narodowych [w:] Dzieje Włodawy, Lublin–Włodawa.
• 42. Zadrożny T., 1985. Kościół popauliński Świętego Ludwika we Włodawie – charakterystyka i geneza architektury. Studia Theologica Varsoviensia, 23, nr 1, s. 219–269.
• 43. Zbudniewek J., 1969. Katalog domów i rezydencji polskiej prowincji paulinów. Nasza Przeszłość, 31.
• 44. Zbudniewek J., 1981. Człowiek wielkiej wiary i pracowitości o. I. Pokorski (1656–1734) [w:] Studia Claromontana, 2, Jasna Góra.
• 45. Zbudniewek J., 2007. Paulini wczoraj i dziś [w:] Studia Claromontana, 25 Warszawa, 5–288.
• 46. Zwierzchowski R., 2002. Sakralne dzieło Pawła A. Fontany na Lubelszczyźnie. Zesz. Muzealne, t. 12, Włodawa.