Ovo-fosfolipidy : innowacyjne fosfatydy dla przemysłu spożywczego, farmaceutycznego i kosmetycznego

• Autorzy: Trziszka, Tadeusz , Szumny, Antoni , Zawadzki, Mirosław , Trziszka, Łukasz , Dobrzański, Zbigniew

Warianty tytułu

EN

Ovo-phospholipids : innovative phosphatides for the food, pharmaceutical and cosmetics industries

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono budowę chemiczną i właściwości fosfolipidów, ich rolę w metabolizmie człowieka, sposób otrzymywania ovo-fosfolipidów z suszonego żółtka jaj kurzych metodą ekstrakcji alkoholowej, a następnie możliwości wykorzystania w przemyśle żywnościowym, farmaceutycznym, kosmetycznym, w biomedycynie, a także w produkcji suplementów diety, nutraceutyków i prozdrowotnej żywności funkcjonalnej. Wykazano duży potencjał ovo-fosfolipidów w innowacyjnych produktach o właściwościach prozdrowotnych i medycznych.

EN

A review, with 50 refs., of the properties of phospholipids, their role in human metabolism, the method of obtaining ovo-phospholipids from dried chicken egg yolk by alc. extraction, and then the potential for use in the food, pharmaceutical, cosmetic, biomedical industries, as well as in the prodn. of dietary supplements, nutraceuticals and healthpromoting functional foods were presented. The great potential of ovo-phospholipids in innovative products with health-promoting and medical properties was demonstrated.

Słowa kluczowe

PL

ovo-fosfolipidy; technologia otrzymywania; zastosowanie w produkcji; żywność; farmacja; kosmetyka

EN

ovo-phospholipids; obtaining technology; application in production; food; pharmacy; cosmetology

• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2024
• Tom: T. 103, nr 10
• Strony: 1137--1142
• Opis fizyczny: Bibliogr. 50 poz., tab.

Twórcy

autor

Trziszka, Tadeusz

• Instytut Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, ul. Chełmońskiego 37B, 51-630 Wrocław ,

autor

Szumny, Antoni

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

autor

Zawadzki, Mirosław

• Verus - Stowarzyszenie Producentów Sektora Rolno-Spożywczego w Warszawie

autor

Trziszka, Łukasz

• TECHNOX sp. Z o.o. Wrocławski Park Technologiczny

autor

Dobrzański, Zbigniew

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Bibliografia

• [1] G. Pepeu, M. G. Vannucchi, P. L. Di Patre, [w:] Phospholipids (red. I. Hanin, G. Pepeu), Springer, Boston 1990.
• [2] N. V. Bhagavan, Medical biochemistry, Academic Press, San Diego 2002.
• [3] T. Sakuragi, S. Nagata, Nat. Rev. Mol. Cell Biol. 2023, 24, 576.
• [4] M. Deleu, G. Vaca-Medina, J. F. Fabre i in., Colloids Surf. B. 2010, 80, 125.
• [5] N. Sun, J. Chen, D. Wang, S. Lin, Trends Food Sci. Technol. 2018, 80, 199.
• [6] E. D. N. S. Abeyrathne, X. Nam, K. C. Huang i in., Food Sci. Biotechnol. 2022, 31, 1243.
• [7] J. Li, J. Zhai, L. Gu i in., Trends Food. Sci. Technol. 2021, 115, 12.
• [8] K. Parchem, A. Bartoszek-Pączkowska, Post. Hig. Med. Dośw. 2016, 70, 1343.
• [9] L. G. Nicolson, M. E. Ash, BBA Biomembr. 2014, 1838, 1657.
• [10] N. Xiao, Y. Zhao, Y. Yao i in., J. Agric. Food Chem. 2020 68, 1948.
• [11] A. Chojnacka, N. Niezgoda, Wiad. Chem. 2023, 77, 449.
• [12] E. Siepka, Ł. Bobak, W. Gładkowski, Żywn. Nauka Technol. Jakość 2015, 99, nr 2, 15.
• [13] N. E. Braverman, A. B. Moser, BBA Mol. Basis Dis. 2012, 1822, 1442.
• [14] M. C. F. Messias, G. C. Mecatti, D. G. Priolli i in., Lipids Health Dis. 2018, 17, 41.
• [15] D. A. Smuga, M. Smuga, A. Świzdor i in., Steroids 2010, 75, 1146.
• [16] N. Niezgoda, P. Mituła, K. Kempińska i in., Aust. J. Chem. 2013, 66, 354.
• [17] A. Chojnacka, W. Gładkowski, A. Gliszczyńska i in., Catal. Commun. 2016, 75, 60.
• [18] A. Gliszczyńska, N. Niezgoda, W. Gładkowski i in., PLoS ONE 2016, 11, 172350.
• [19] M. Kłobucki, A. Grudniewska, D. A. Smuga i in., Steroids 2017, 118, 109.
• [20] J. L. Weihrauch, Y. S. Son, JAOCS 1983, 60, 1971.
• [21] X. He, J. Wang, Y. Wang i in., J. Food Comp. Anal. 2023, 115, 104880.
• [22] H. Kuang, F. Yang, Y. Zhang i in., Cholesterol 2018, 6303810.
• [23] H. D. Griffin, World Poult. Sci. J. 1992, 48, 101.
• [24] Pat. pol. 217018 B1 (2014).
• [25] Pat. pol. 218452 B1 (2014).
• [26] Z. Dobrzański, Ł. Bobak, H. Beń, T. Trziszka, World’s Poult. Sci. J. 2013, 69, 1.
• [27] P. Waszkiewicz-Robak, Przem. Spoż. 2003, 57, nr 3, 12.
• [28] S. Kaur, M. Das, Food Sci. Biotechnol. 2011, 20, 861.
• [29] L. Cui, E. A. Decker, J. Sci. Food Agric. 2016, 96, 18.
• [30] C. Chai, J. Park, Food Chem. 2024, 432, 137228.
• [31] C. N. Blesso, Nutrients 2015, 13, nr 4, 2731.
• [32] K. Skórkowska-Telichowska, J. Kosińska, M. Chwojnicka i in., Adv. Med. Sci. 2016, 174, 61169.
• [33] M. Schverer, S. M. O’Mahony, K. J. O’Riordan i in., Neurosci. Biobehav. Rev. 2020, 111, 183.
• [34] K. J. Gundermann, S. Gundermann, M. Drozdzik i in., Clin. Exp. Gastroenterol. 2016, 9, 105.
• [35] A. I. Dajani, B. Popovic, World J. Clin. Cases 2020, 8, nr 21, 5235.
• [36] A. Gęgotek, W. Łuczaj, E. Skrzydlewska, Antioxidants (Basel) 2021, 10, nr 4, 578.
• [37] K. Kano, J. Aoki, T. Hla, Annu. Rev. Pathol. 2022, 17, 459.
• [38] van der J. N. Veen, J. P. Kennelly, S. Wan i in., Biochim. Biophys. Acta Biomembr. 2017, 1859, 1558.
• [39] A. Ahmad, H. Ahsan, Biomed. Dermatol. 2020, 4, 12.
• [40] P. Hoogevest, A. Fahr, [w:] Nanocosmetics (red. J. Cornier, C. Keck, M. Voord), Springer, Cham (Switzerland) 2019.
• [41] Guidance for Industry, Safety of nanomaterials in cosmetic products, Food & Drag Administration (FDA), Silver Spring (USA) 2014.
• [42] M. Wenk, Nat. Rev. Drug Discov. 2005, 4, 594.
• [43] T. Trziszka (red.), Jajczarstwo, Wyd. AR, Wrocław 2000.
• [44] W. Gładkowski, G. Kiełbowicz, A. Chojnacka i in., Food Chem. 2011, 126, 1013.
• [45] Pat. pol. 217022 B1 (2014).
• [46] Pat. pol. 227503 B1 (2014).
• [47] Pat. pol. 217021 B1 (2014).
• [48] Pat. pol. 227388 B1 (2014).
• [49] Pat. pol. 235603 B1 (2014).
• [50] Pat. pol. 224134 B1 (2014).

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2024.10.11